Formy sprzedaży: tradycyjna, samoobsługowa, preselekcyjna

Forma tradycyjna – polega na bezpośrednim kontakcie sprzedawcy z kupującym. Obiekt handlowy jest przy tej formie sprzedaży podzielony na dwie części oddzielone z reguły stołem sprzedażowym czyli ladą. Po jednej stronie lady znajduje się sprzedawca i towary, po drugiej znajdują się klienci. Klient ma tu dostęp do towaru jedynie za pośrednictwem sprzedawcy, który może udzielać dodatkowych informacji o towarze, a także udzielać rad. Ta forma sprzedaży ma jednak istotną wadę dotyczącą wydłużenia czasu obsługi konsumenta i powstawania kolejek, w czasie zwiększonego napływu klientów do punktu sprzedaży detalicznej.

W ramach tradycyjnej formy sprzedaży rozróżniamy:
- sprzedaż z rozwiniętą obsługą nabywców- obejmuje takie czynności wykonywane przez sprzedawców jak: powitanie nabywcy, ustalenie jego zapotrzebowania, demonstrowanie towaru i poradnictwo przy wyborze, przyjęcie i wykonanie zamówienia, ewentualne przyjmowanie należności za towar, pożegnanie nabywcy. Ta forma sprzedaży stosowana jest w dwóch sytuacjach:
- w punktach sprzedaży detalicznej, w których zastosowanie jednej z nowoczesnych form sprzedaży nie jest możliwe ze względu na asortyment sprzedawanych towarów do wymagań sprzedaży samoobsługowej (mięso czy wędliny które nie są porcjowane).
- W punktach sprzedaży detalicznej o podwyższonym poziomie obsługi konsumentów, którzy oczekują, w zamian za wyższe ceny towarów, luksusowych warunków zakupu. Dotyczy to z reguły towarów wybieralnych to jest takich, których zakup poprzedzony jest dłuższym namysłem, a równocześnie różniących się odmianami, kolorami czy fasonami.
- sprzedaż ze zredukowaną obsługą nabywców- jest stosowana przy sprzedaży artykułów, nabywanych przez nabywców powszechnie, bez konieczności prowadzenia rozmowy ze sprzedawcą. Stosowana jest ta forma w niektórych sklepach spożywczych, kioskach i innych punktach sprzedaży drobnodetalicznej. Czynności sprzedawcy przy tej formie ograniczone są do: powitania nabywcy, Wydania zamówionego towaru, zainkasowania należności i pożegnania nabywcy.

Nowoczesne formy sprzedaży – powodują, że kontakt potencjalnego nabywcy z towarem staje się bezpośredni, udział sprzedawcy zostaje w nich znacznie ograniczony, bądź też jak w sprzedaży z automatów wyeliminowany. Bliski kontakt klienta z towarem i skracanie czasu obsługi konsumenta to najważniejsze cechy nowoczesnych form sprzedaży. W ramach nowoczesnych form sprzedaży wyróżnia się:
- sprzedaż samoobsługową- która polega na tym, że klient samodzielnie dokonuje wyboru towarów rozmieszczonych w logiczny sposób w sklepie. Ta forma sprzedaży zapewnia klientowi pełny dostęp do towaru i możliwość samodzielnego, nieskrępowanego jego wyboru, przy czym czas dokonywania zakupów też zależy od klienta. Warunkiem stosowania tej formy sprzedaży jest właściwe przygotowanie towarów do sprzedaży. Sprzedaży samoobsługowej nie stosuje się w wypadku oferowania towarów o dużej złożoności technicznej jak: sprzęt radiowo telewizyjny, zmechanizowany sprzęt gospodarstwa domowego, niezbędny jest tu udział sprzedawcy, który udziela informacji o tych towarach. Przy sprzedaży samoobsługowej zmienia się w istotny sposób rola sprzedawcy, który koncentruje się na przygotowaniu towaru do sprzedaży.
- sprzedaż preselekcyjną – polega na wyeksponowaniu w sklepie towarów w sposób, który zapewnia nabywcą swobodny i samodzielny wybór towaru. Kupujący porównują bez pośpiechu, gatunki, odmiany, kolory i ceny towarów i dokonują wstępnego wyboru towaru, po czym w rozmowie ze sprzedawcą konkretyzują swoje życzenia dotyczące towaru. Rozmowa ta jest krótsza od rozmowy sprzedażowej typowej dla tradycyjnej formy sprzedaży, ponieważ klient samodzielnie ogląda, ewentualnie przymierza towar, a jedynie w końcowej fazie zakupu rozmawia ze sprzedawcą. Sprzedaż preselekcyjna znajduje zastosowanie przy sprzedaży towarów wybieralnych, jak: odzież, buty.
- sprzedaż z automatów