Administracja zespolona i niezespolona w województwie.

Przywrócenie w 1990 r. samorządu terytorialnego wymagało dokonania nowych uregulowań prawnych dotyczących administracji rządowej w terenie. Od 1 stycznia 1999 roku weszła w życie ustawa z 5 czerwca 1998 roku o administracji rządowej w województwie. Według tej ustawy administrację publiczną w województwie wykonują organy administracji rządowej oraz organy samorządu województwa.

Administracja rządowa jest zbudowana na zasadzie hierarchicznego podporządkowania, tzn. organy wyższe mogą wydawać polecenia służbowe organom niższym.

Administracje rządowa na obszarze województwa wykonują następujące organy:
- wojewoda będący przedstawicielem Rady Ministrów w terenie,
- kierownicy zespolonych służb inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach w imieniu wojewody( z ustawowego upoważnienia) lub własnym (jeśli ustawy tak stanowią)
- organy administracji niezespolonej
- działający pod zwierzchnictwem starosty kierownicy powiatowych służb, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach,
- organy samorządy terytorialnego, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej wynika z ustawy lub z zawartego porozumienia
- organy innych samorządów, jeżeli wykonywanie zadań administracji rządowej następuje na podstawie ustawy lub porozumienia


Administracja zespolona, oparta jest na zasadach zespolenia i zwierzchnictwa wojewody, warunkującego skuteczne wykonywanie zadań tej administracji;

Kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży działają pod zwierzchnictwem wojewody, z ustawowego upoważnienia bądź w imieniu własnym, jeżeli ustawa tak stanowi. Zespolenie służb, inspekcji i staży w administracji rządowej w województwie następuje pod zwierzchnictwem wojewody w jednym urzędzie, chyba że ustawa nie przewiduje zespolenia w jednym urzędzie. Z zachowaniem przepisów o tajemnicy państwowej i innych rodzajów tajemnicy określonych ustawami, wojewoda ma prawo wglądu w tok każdej sprawy prowadzonej na obszarze województwa przez organy administracji państwowej.

W sytuacji kiedy kierownik służby, inspekcji lub straży wykonuje zadania i kompetencje w imieniu wojewody i gdy ta służba, inspekcja czy straż jest włączona do urzędu wojewódzkiego, to mamy wówczas zespolenie bezpośrednie (pod jednym zwierzchnikiem i w jednym urzędzie). Zaś sytuację, gdy kierownik służby, inspekcji lub straży działa we własnym imieniu, realizuje jemu przypisane kompetencje i gdy posiada aparat pomocniczy w postaci komendy, inspektoratu lub innej jednostki organizacyjnej nie wchodzącej w skład urzędu wojewódzkiego, to wówczas występuje zespolenie pośrednie, gdy dany kierownik działa pod zwierzchnictwem wojewody.

Szczegółową organizacje zespolonej administracji rządowej w województwie określa statut urzędu wojewódzkiego nadawany przez wojewodę, i zatwierdzany przez Prezesa Rady Ministrów.

Wojewoda jest organem zespolonej administracji w województwie, a nadto w przypadkach określonych ustawami, takim organem jest kierownik zespolonej służby, inspekcji lub straży wojewódzkiej; mogą oni występować jako organ administracji zwłaszcza w zakresie wydawania indywidualnych aktów administracyjnych, a więc załatwiania licznych spraw indywidualnych.

Wojewoda jest zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej kieruje nią, koordynuje jej działalność, zapewnia warunki do skutecznego jej działania i ponosi odpowiedzialność za rezultaty jej działania.

Kierowników zespolonych służb, inspekcji i straży wojewódzkich powołuje i odwołuje wojewoda. Nie dotyczy to komendanta wojewódzkiego Policji i Państwowej Straży Pożarnej. Powoływanie na te dwa stanowiska należy do kompetencji ministra do spraw wewnętrznych, ale za zgodą wojewody, zaś odwołanie z tych dwóch stanowisk wymaga zasięgnięcia opinii wojewody. Komendant wojewódzki Policji i Państwowej Straży Pożarnej wchodzi w skład kolegium doradczego (ciała opiniodawczo-doradczego)


Wedle koncepcji przyjętej przez ustawodawcę, wojewoda sprawuje władze administracji ogólnej w województwie. Pod zwierzchnictwem wojewody nastąpiło zespolenie kilkunastu terenowych organów administracji specjalnej.
Zespolenie pojawia się na kilku płaszczyznach
 organizacyjnej, często wyrazem jest m.in. włączenie regulacji dotyczących organizacji służb, inspekcji, straży do statutu urzędu wojewódzkiego, również regulaminy tych organów stanowią część regulaminu urzędu wojewódzkiego
 osobowej, związanej z uzyskaniem przez wojewodę prawa do powoływania kierowników tych organów (za wyjątkiem komendanta wojewódzkiego Policji, Państwowej Straży Pożarnej i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska),
 kompetencyjnej, zakładając iż wojewoda jest organem zespolonej administracji rządowej w województwie, a jego zadania i kompetencje są wykonywane przez wojewódzkich inspektorów lub komendantów, działających w jego imieniu z ustawowego upoważnienia.
 Finansowej, włączenie budżetu danej służby czy inspekcji do budżetu organu administracji

Organy administracji zespolonej pozostają równocześnie w układzie podporządkowania wobec organów stopnia wyższego w ramach postępowania administracyjnego.

W skład organów administracji zespolonej wchodzą:
• Komenda Wojewódzka Policji,
• Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej,
• Kuratorium Oświaty,
• Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Farmaceutycznej,
• Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej,
• Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego,
• Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Nasiennej,
• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska,
• Wojewódzki Inspektorat Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych,
• Wojewódzki Inspektorat Weterynarii,
• Wojewódzki Oddział Służby Ochrony Zabytków,
• Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin



Administracja niezespolona (dotychczas określaną mianem specjalnej) to terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwym ministrom bądź kierownikom państwowych osób prawnych i kierownikom innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa, wobec której wojewoda posiada uprawnienia koordynacyjne, opiniodawcze i w pewnym zakresie – kontrolne. Są to wyspecjalizowane organy administracji, których kompetencje mieszczą się w ramach jednego resortu (quasi-resortu). Oparte są z reguły na zasadzie centralizacji. Działają w ramach zasadniczego podziału lub w ramach podziałów specjalnych.

Organy administracji niezespolonej działające na obszarze województwa obowiązane są do:
 Uzgadniania z wojewodą projektów aktów prawa miejscowego stanowionych przez te organy, np.: przez dyrektorów urzędów morskich
 Zapewnienia zgodności swoich działań z poleceniami wojewody, o których była mowa wyżej
 Składania wojewodzie rocznych informacji, a na żądanie wojewody także bieżących wyjaśnień o swojej działalności na obszarze województwa.

Wojewoda ma prawo wglądu na tok każdej sprawy prowadzonej na obszarze województwa przez organy administracji rządowej, a także przez organy samorządu terytorialnego w zakresie zadań przejętych na podstawie porozumienia lub zleconych; przepisy o tajemnicy państwowej i innych rodzajach tajemnicy muszą być przy tym przestrzegane.
Szereg kompetencji, zwłaszcza skierowanych do organów administracji niezespolonej, ma charakter niewładczy. Są to kompetencje typu kontrolnego, a przede wszystkim kompetencja do żądania informacji. Zalicza się do nich także obowiązek uzgadniania z wojewodą projektów prawa miejscowego.
Powoływanie i odwoływanie organów administracji niezespolonej następuje na wniosek właściwego miejscowo wojewody albo po uzyskaniu uprzednio jego zgody, chyba że ustawa stanowi inaczej. I tak np. w przypadku powoływaniu lub odwoływania regionalnego inspektora celnego w Białymstoku miejscowo właściwym wojewoda będzie Wojewoda Podlaski.
W sytuacjach nadzwyczajnych wojewodzie, niezależnie od innych uprawnień, przysługuje uprawnienie do żądania wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec każdego pracownika rządowej administracji niezespolonej i pracownika samorządowego, który dopuścił się naruszenia prawa.

Lista organów administracji niezespolonej została ustalona w załączniku do ustawy o administracji rządowej w województwie z 5 czerwca 1998 roku (zawiera ona 15 pozycji)
Jednocześnie art. 5 ustawy ogranicza możliwość kreowania nowych organów niezespolonych. Ustanowienie tego typu organy może nastąpić wyłącznie w drodze ustawy
• Dowódcy Okręgów Wojskowych, Szefowie Wojewódzkich Sztabów Wojskowych, Wojskowi Komendanci Uzupełnień
• Dyrektorzy Izb Skarbowych, Naczelnicy Urzędów Skarbowych, Dyrektorzy Urzędów Kontroli Skarbowych
• Dyrektorzy Okręgowych Urzędów Górniczych i Specjalistycznych Urzędów Górniczych
• Dyrektorzy Okręgowych Urzędów Miar i Naczelnicy Obwodowych Urzędów Miar
• Dyrektorzy Okręgowych Urzędów Probierczych i Naczelnicy Obwodowych Urzędów Probierczych
• Dyrektorzy Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej
• Dyrektorzy Izb Celnych i Naczelnicy Urzędów Celnych
• Dyrektorzy Urzędów Morskich
• Dyrektorzy Urzędów Statystycznych
• Dyrektorzy Urzędów Żeglugi Śródlądowej
• Komendanci Oddziałów Straży Granicznej, Komendanci Strażnic Oraz Komendanci Granicznych Placówek Kontrolnych i Dywizjonów Straży Granicznej
• Okręgowi Inspektorzy Rybołówstwa Morskiego
• Państwowi Inspektorzy Sanitarni
• Jednostki terenowe podległe Prezesowi Agencji Rynku Rolnego 9np. Główny Inspektorat Weterynarii)
• Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego


Administracja Zespolona;

Do zakresu działania Komendy Wojewódzkiej Policji należy w szczególności:
 przywracanie stanu zgodnego z porządkiem prawnym lub podejmowanie działań zapobiegających naruszaniu prawa,
 koordynowanie działalności komend powiatowych Policji w zakresie ochrony bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym,
 inspirowanie i koordynowanie programów prewencyjnych komend powiatowych Policji,
 ochrona bezpieczeństwa ludzi
 ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w komunikacji kolejowej, lotniczej oraz na obszarach wodnych,
 prowadzenie spraw związanych z nadzorowaniem działalności straży miejskich i gminnych oraz przedsiębiorstw i instytucji zajmujących się ochroną osób i mienia, działających na terenie województwa,
 kontrola przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych,
 monitorowanie i analizowanie zjawisk kryminogennych.
 prowadzenie spraw związanych z wydawaniem zezwoleń na posiadanie broni palnej, myśliwskiej i gazowej.


Podstawa prawa działalności Komendy Państwowej Straży Pożarnej Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie czynności kontrolno-rozpoznawczych z zakresu ochrony przeciwpożarowej oraz osób uprawnionych do ich przeprowadzania z 19 stycznia 1990r.
Do zadań Komendy Państwowej Straży Pożarnej należy
1) podejmowania działań związanych z wdrażaniem postępu w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej,
2) organizowanie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze województwa,
3) sporządzania planów pracy, analiz, prognoz, ocen oraz sprawozdań z zakresu realizowanych zadań,
4) kontrolowanie uzgadniania projektów budowlanych pod względem ochrony przeciwpożarowej,
5) współdziałania z ogniwami Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej, stowarzyszeniami, związkami zawodowymi działającymi w Komendzie Wojewódzkiej oraz innymi organami i jednostkami organizacyjnymi, załatwiania skarg i wniosków oraz odwołań wnoszonych przez obywateli, instytucje i organy administracji,
6) wykonywanie zadań z zakresu postępowania administracyjnego jako organ wyższego stopnia w stosunku do komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej
7) realizowania zaleceń pokontrolnych,
8) współdziałania w realizowaniu zadań z zakresu spraw obronnych i przestrzegania zasad ochrony tajemnicy państwowej i służbowej oraz bezpieczeństwa i higieny pracy,
9) wspierania inicjatyw społecznych w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa,
10) prowadzenia doradztwa technicznego w zakresie ochrony przeciwpożarowej
11) współdziałania w realizacji zadań kontrolnych Komendanta Wojewódzkiego w stosunku do komend powiatowych i miejskich Państwowej Straży Pożarnej województwa śląskiego,
12) realizowania zadań związanych z pełnieniem przez Komendanta Wojewódzkiego funkcji zastępcy przewodniczącego Wojewódzkiego Zespołu Reagowania Kryzysowego.
13) współpracy z komendami powiatowymi (miejskimi) Państwowej Straży Pożarnej,
14) przygotowywania dokumentów w celu realizacji zadań wynikających z ustaw, nakładających obowiązki na Komendanta Wojewódzkiego.

Do zakresu działania Kuratorium Oświaty należy w szczególności:
1. prowadzenie spraw związanych z nadzorem pedagogicznym nad szkołami i placówkami publicznymi i niepublicznymi w zakresie określonym w ustawie o systemie oświaty,
2. przygotowywanie decyzji administracyjnych w sprawach określonych w ustawie,
3. współdziałanie z jednostkami samorządu terytorialnego w tworzeniu i realizowaniu polityki oświatowej,
4. współdziałanie z placówkami doskonalenia nauczycieli, w tym nad niepublicznymi placówkami doskonalenia nauczycieli o zasięgu ogólnokrajowym, które znajdują się na obszarze danego województwa,
5. prowadzenie spraw związanych z wykonywaniem zadań organu wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego w sprawach szkół publicznych zakładanych i prowadzonych przez osoby prawne i fizyczne oraz szkół i placówek niepublicznych, a w stosunku do dyrektorów szkół w zakresie obowiązku szkolnego i obowiązku nauki oraz w sprawach skreślania uczniów z listy uczniów.
6. organizuje olimpiady, konkursy, turnieje, przeglądy oraz inne formy współzawodnictwa i prezentacji osiągnięć uczniów szkół na obszarze województwa,
7. współdziała z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi,
8. wspomaga działania w zakresie organizowania egzaminów i sprawdzianów w szkołach,
9. współdziała z organami jednostek samorządu terytorialnego w zakresie kształtowania i rozwoju bazy materialnej szkół i placówek,
10. współdziała z właściwymi organami, organizacjami i innymi podmiotami w sprawach dotyczących warunków rozwoju dzieci i młodzieży, w tym w przeciwdziałaniu zjawiskom patologii społecznej, a także może wspomagać działania tych podmiotów,
11. koordynuje, wspomaga i nadzoruje organizację wypoczynku dzieci i młodzieży na obszarze województwa w okresie ferii letnich i zimowych,

Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyki
Podstawa prawna: Ustawa o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, hurtowniach, aptekach i Inspekcji Farmaceutycznej z 10 października 1991Dz.U. Nr 105 poz.452 z1991r. z późn. zm.

Do zadań Inspektoratu Inspekcji Farmaceutycznej należy w szczególności:
 kontrolowanie warunków transportu, przeładunku i przechowywania produktów leczniczych i wyrobów medycznych,
 kontrolowanie aptek, hurtowni farmaceutycznych i innych jednostek prowadzących obrót detaliczny i hurtowy produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi,
 kontrolowanie jakości leków sporządzanych w aptekach,
 kontrolowanie właściwego oznakowania, informacji i reklamy produktów leczniczych i wyrobów medycznych,
 analiza wyników badań jakości produktów leczniczych i wyrobów medycznych,
 nadzór nad przetwarzaniem, przerobem, przechowywaniem i obrotem środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi oraz prekursorami z grupy I-R, zgodnie z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii,
 przygotowywanie projektów decyzji i innych czynności w postępowaniu administracyjnym i w postępowaniu egzekucyjnym w administracji określonych w ustawie,
 opiniowanie przydatności lokalu przeznaczonego na aptekę i punkt apteczny, hurtownię farmaceutyczną, skład celny, skład konsygnacyjny, komorę przeładunkową oraz placówkę obrotu poza aptecznego,
 prowadzenie rejestru aptek ogólnodostępnych i szpitalnych oraz punktów aptecznych,
 prowadzenie innych rejestrów określonych w obowiązujących przepisach,
 współpraca z samorządem aptekarskim w sprawowaniu nadzoru nad wykonywaniem zawodu farmaceuty i technika farmaceutycznego,
 współpraca z samorządem lekarskim i lekarsko-weterynaryjnym,
 współpraca ze specjalistycznym zespołem konsultantów do spraw farmacji,



Inspekcja Handlowa działa na podstawie Ustawy o Inspekcji Handlowej z 25 lutego 1958r.Dz.U. Nr 105 poz. 1205 z 1999r. t.j. z późn. zm.

Do zadań Inspekcji Handlowej należą:

- kontrola legalności i rzetelności działania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów odrębnych w zakresie produkcji, handlu i usług,
- kontrola produktów znajdujących się w obrocie handlowym lub przeznaczonych do wprowadzenia do takiego obrotu, w tym w zakresie oznakowania i za fałszowań, oraz kontrola usług,
- podejmowanie mediacji w celu ochrony interesów i praw konsumentów,
- organizowanie i prowadzenie stałych polubownych sądów konsumenckich,
- prowadzenie poradnictwa konsumenckiego,
- wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub przepisach odrębnych.

Kontrola, o której mowa wyżej nie obejmuje kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych u producentów i w obrocie hurtowym oraz kontroli jakości zdrowotnej środków spożywczych i używek określonych w przepisach odrębnych.



Podstawa prawna działalności Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego to
Ustawa prawo budowlane z 7 lipca 1991r.Dz.U. Nr 106 poz. 1126 z 2000r. t.j. z późn. zm

Do zadań organów nadzoru budowlanego należy :
1) Kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego, w tym:
 kontrola zgodności wykonywania robót budowlanych z przepisami prawa budowlanego, projektem budowlanym i warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę,
 sprawdzanie posiadania przez osoby pełniące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie właściwych uprawnień do pełnienia tych funkcji,
 sprawdzanie dopuszczenia do obrotu i stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych
 Kontrola działania organów administracji architektoniczno-budowlanej,
 Badanie przyczyn powstania katastrof budowlanych, współdziałanie z organami kontroli państwowej.
 prowadzenie kontroli planowych i doraźnych;
 prowadzenie postępowań administracyjnych w I instancji;
 udział w kontrolach prowadzonych przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego - na jego wezwanie;
 zlecanie badań pobranych w toku kontroli próbek wyrobów budowlanych;
 wydawanie dla organów celnych opinii o wyrobach budowlanych;
 sporządzanie wojewódzkiego rocznego planu kontroli i przedkładanie go do zatwierdzenia Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, do 15 listopada roku poprzedzającego rok objęty planem;
 wprowadzanie do wojewódzkiego rocznego planu, zadań wskazanych przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego;
 sporządzanie sprawozdania z wykonania wojewódzkiego rocznego planu kontroli, uwzględniającego kontrole doraźne i informacje sprawozdawcze przekazane Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, które przekazuje Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, do końca marca roku następnego.

Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa
Podstawa działalności to: Ustawa o nasiennictwie z 24 listopada 1995r.Dz.U. Nr 166 poz. 1251 z 1998r. t.j. z późn. zm.
Do głównych zadań Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa należy:
• kontrola roślin lub powierzchni pod ich uprawą oraz składowanych roślin i produktów roślinnych w celu stwierdzenia występowania i rozprzestrzeniania się organizmów szkodliwych,
• pobieranie prób oraz badanie roślin, produktów roślinnych, gleby i podłoży na obecność organizmów szkodliwych,
• nadzór nad zwalczaniem organizmów szkodliwych,
• ocena stanu zagrożenia roślin przez organizmy szkodliwe,
• ustalanie metod oraz terminów zwalczania organizmów szkodliwych,
• kontrola fitosanitarna importowanych i przeznaczonych na eksport produktów roślinnych,
• prowadzenie rejestru producentów roślin,
• ocena materiału siewnego pod względem jakościowym w celu uznania go za kwalifikowany,
• kontrola obrotu materiałem siewnym,
• nadzór nad obrotem i stosowaniem środków ochrony roślin,
• nadzór nad stanem technicznym sprzętu do stosowania środków ochrony roślin.

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska działa na podstawie Ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska z 20 lipca 1991r. Dz.U. Nr.77 poz.335 z 1991r. z późn. zm.
Do zadań Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w szczególności należy:
• kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym użytkowaniu zasobów przyrody,
• kontrola przestrzegania decyzji ustalających warunki użytkowania środowiska,
• udział w postępowaniu dotyczącym lokalizacji inwestycji,
• udział w przekazywaniu do użytku obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko,
• kontrola eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem,
• podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z naruszeniem wymagań związanych z ochroną środowiska lub naruszeniem warunków korzystania ze środowiska oraz wymierzanie kar pieniężnych za naruszenie warunków korzystania ze środowiska,
• współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami kontrolnymi, organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości, organami administracji publicznej oraz organizacjami społecznymi,
• organizowanie i koordynowanie państwowego monitoringu środowiska, prowadzenie badań jakości środowiska, obserwacji i oceny jego stanu oraz zachodzących w nim zmian,
• opracowanie i wdrażanie metod analityczno-badawczych i kontrolno-pomiarowych,
• inicjowanie działań tworzących warunki zapobiegania poważnym awariom oraz usuwania ich skutków i przywracania środowiska do stanu właściwego,
• kontrola przestrzegania przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,
• kontrola przestrzegania przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej,
• kontrola przestrzegania przepisów i uzyskanych na ich podstawie zezwoleń, z wyłączeniem kontroli laboratoryjnej, w zakresie postępowania z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi,
• określanie aktualnego stanu zanieczyszczenia powietrza.

Wojewódzki Inspektorat Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych działa na podstawie Ustawy o Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych z 30 czerwca 1970r. DZ.U. Nr.23 poz. 293 z 2000r. t.j. z późn. zm
Wojewódzki Inspektorat Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych realizuje niżej wymienione zadania:
1. nadzór nad jakością handlową artykułów rolno-spożywczych, a w szczególności:
a. kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych w produkcji i obrocie, w tym wywożonych za granicę,
b. kontrola jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych sprowadzanych z zagranicy,
c. dokonywanie oceny i wydawanie świadectw w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych,
2. kontrola warunków składowania i transportu artykułów rolno-spożywczych,
3. gromadzenie i przetwarzanie informacji o sytuacji na rynkach rolnych,
4. współpraca z właściwymi organami innych inspekcji, urzędami celnymi oraz jednostkami samorządu terytorialnego,
5. współpraca lub uczestnictwo w międzynarodowych organizacjach zajmujących się jakością handlową artykułów rolno-spożywczych oraz międzynarodowym obrotem artykułami rolno-spożywczymi,
6. prowadzenie szkoleń w zakresie przepisów i wymagań dotyczących jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych,
7. współpraca z urzędowymi jednostkami kontrolnymi za granicą w zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych,
wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności w przepisach: o nawozach i nawożeniu, środkach żywienia zwierząt, rolnictwie
Główny Inspektorat Weterynarii
Działalność swą opiera na podstawie Ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej z 24 kwietnia 1997r. Dz.U. Nr 66 poz.752 z 1999r. t.j. z późn. zm.
Główny Inspektorat Weterynarii, zwany „Inspektoratem”, zapewnia obsługę realizacji zadań Głównego Lekarza Weterynarii w zakresie:
1) zwalczania:
a) chorób zakaźnych zwierząt, w tym zapobiegania wystąpieniu, wykrywania i likwidowania ognisk tych chorób;
b) chorób zwierząt, które mogą być przenoszone na człowieka ze zwierzęcia lub przez produkty pochodzenia zwierzęcego, zwanych dalej „zoonozami”, lub biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących te choroby,
2) monitorowania zakażeń zwierząt,
3) badania zwierząt rzeźnych i produktów pochodzenia zwierzęcego,
4) przeprowadzania weterynaryjnej kontroli granicznej, w tym określania szczegółowych zasad ochrony kraju przed przenikaniem z zagranicy zakaźnych chorób zwierząt oraz środków szkodliwych dla zdrowia publicznego,
5) przeprowadzania weterynaryjnej kontroli w handlu i wywozie zwierząt oraz produktów pochodzenia zwierzęcego,
6) sprawowania nadzoru nad:
a) bezpieczeństwem produktów pochodzenia zwierzęcego, w tym nad wymaganiami weterynaryjnymi przy ich produkcji, wprowadzeniu na rynek oraz sprzedaży bezpośredniej;
b) wprowadzaniem na rynek zwierząt oraz niejadalnych i ubocznych produktów pochodzenia zwierzęcego;
c) wytwarzaniem, obrotem i stosowaniem środków żywienia zwierząt,
d) zdrowiem zwierząt przeznaczonych do rozrodu oraz jakością zdrowotną materiału biologicznego;
e) obrotem produktami leczniczymi weterynaryjnymi, wyrobami medycznymi przeznaczonymi dla zwierząt oraz warunkami ich wytwarzania;
f) wytwarzaniem i stosowaniem pasz leczniczych;
g) przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt;
h) przestrzeganiem zasad identyfikacji i rejestracji zwierząt oraz przemieszczaniem zwierząt;
przestrzeganiem warunków weterynaryjnych w gospodarstwach utrzymujących zwierzęta gospodarskie,
7) prowadzenia monitorowania substancji niedozwolonych, pozostałości chemicznych, biologicznych, produktów leczniczych i skażeń promieniotwórczych u zwierząt, w produktach pochodzenia zwierzęcego, w wodzie przeznaczonej do pojenia zwierząt i środkach żywienia zwierząt,
8) prowadzenia wymiany informacji w ramach weterynaryjnych systemów wymiany informacji,
9) współpracy z organami centralnymi państw członkowskich Unii Europejskiej odpowiedzialnymi za przestrzeganie stosowania prawodawstwa weterynaryjnego lub organami, którym takie kompetencje zostały przekazane oraz Komisją Europejską w zakresie realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej, jak również z Międzynarodowym Urzędem do Spraw Epizootii oraz innymi organizacjami międzynarodowymi;

1. Inspektoratem kieruje Główny Lekarz Weterynarii przy pomocy zastępcy Głównego Lekarza Weterynarii ds. Zdrowia Zwierząt i Higieny Środków Spożywczych Pochodzenia Zwierzęcego, zastępcy Głównego Lekarza Weterynarii ds. Unii Europejskiej, Środków Żywienia Zwierząt, Farmacji i Utylizacji, Dyrektora Generalnego oraz dyrektorów biur.

Do zakresu działania Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków we należy w szczególności:

• prowadzenie rejestru zabytków,
• badanie przedmiotów o przypuszczalnej wartości historycznej, naukowej, artystycznej w celu stwierdzenia czy stanowią dobro kultury,
• prowadzenie spraw związanych z wydawaniem zezwoleń na wykonywanie wszelkich prac i robót przy zabytkach oraz prac archeologicznych i wykopaliskowych,
• prowadzenie spraw związanych z nakazywaniem właścicielowi lub użytkownikowi dokonanie robót konserwatorskich w określonym zakresie i terminie,
• prowadzenie spraw związanych z wydawaniem zgody na sprzedaż, zamianę, darowiznę lub oddanie w użytkowanie wieczyste a także wnoszenie jako wkładów niepieniężnych nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków należących do Skarbu Państwa,
• przygotowywanie opinii dotyczących sprzedaży, zamiany, darowizny lub oddania w użytkowanie wieczyste a także wnoszenia jako wkładów niepieniężnych nieruchomości wpisanych do rejestru zabytków stanowiących własność gminy,
• prowadzenie spraw związanych z uzgadnianiem decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
• realizacja zadań związanych z procedurą wywozu dóbr kultury za granicę.

Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska
Podstawa prawna: Ustawa o ochronie roślin uprawnych z 12 listopada 1995Dz.U. Nr 66 poz.751 z 1999r. t.j. z późn. zm
Do zadań Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w szczególności należy:
• kontrola przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i racjonalnym użytkowaniu zasobów przyrody,
• kontrola przestrzegania decyzji ustalających warunki użytkowania środowiska,
• udział w postępowaniu dotyczącym lokalizacji inwestycji,
• udział w przekazywaniu do użytku obiektów lub instalacji realizowanych jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko,
• kontrola eksploatacji instalacji i urządzeń chroniących środowisko przed zanieczyszczeniem,
• podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z naruszeniem wymagań związanych z ochroną środowiska lub naruszeniem warunków korzystania ze środowiska oraz wymierzanie kar pieniężnych za naruszenie warunków korzystania ze środowiska,
• współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami kontrolnymi, organami ścigania i wymiaru sprawiedliwości, organami administracji publicznej oraz organizacjami społecznymi,
• organizowanie i koordynowanie państwowego monitoringu środowiska, prowadzenie badań jakości środowiska, obserwacji i oceny jego stanu oraz zachodzących w nim zmian,
• opracowanie i wdrażanie metod analityczno-badawczych i kontrolno-pomiarowych,
• inicjowanie działań tworzących warunki zapobiegania poważnym awariom oraz usuwania ich skutków i przywracania środowiska do stanu właściwego,
• kontrola przestrzegania przepisów o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,
• kontrola przestrzegania przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej,
• kontrola przestrzegania przepisów i uzyskanych na ich podstawie zezwoleń, z wyłączeniem kontroli laboratoryjnej, w zakresie postępowania z organizmami genetycznie zmodyfikowanymi,
• określanie aktualnego stanu zanieczyszczenia powietrza.


ADMINISTRACJA NIEZESPOLONA
Wojewódzkie Sztaby Wojskowe oraz Wojsko-we Komendy Uzupełnień
Terenowymi organami wykonawczymi Ministra Obrony Narodowej w sprawach operacyjno-obronnych i administracji wojskowej są:
• dowódcy okręgów wojskowych,
• szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych,
• wojskowi komendanci uzupełnień.
Wojewódzki Sztab Wojskowy pełni funkcje
 terenowego organu dowodzenia odpowiedzialnego za koordynację przygotowań jednostek wojskowych, organów i instytucji uczestniczących w czasie kryzysu i wojny w obronie terytorialnej województwa.
 Współpracuje z dowódcami jednostek wojskowych i z niemilitarnymi ogniwami obronnymi szczebla wojewódzkiego w zakresie operacyjnego przygotowania i wykorzystania infrastruktury wojskowej i cywilnej województwa.
 Kieruje realizacją zadań związanych z zabezpieczeniem pokojowego i mobilizacyjnego uzupełnienia jednostek wojskowych, formacji obrony cywilnej i jednostek przewidzianych do militaryzacji oraz zadań związanych z administrowaniem zasobami osobowymi i etatowymi świadczeniami rzeczowymi.
Do głównych zadań należy:
1. Współdziałanie z Urzędem Wojewódzkim w zakresie przygotowania i przeprowadzenia poboru.
2. Kierowanie powołaniem poborowych do odbycia zasadniczej służby wojskowej.
3. Kierowanie powołaniem absolwentów szkół wyższych do odbycia przeszkolenia wojskowego.
4. Sprawowanie nadzoru nad zabezpieczeniem uzupełnienia potrzeb mobilizacyjnych jednostek wojskowych rezerwami osobowymi i przedmiotami świadczeń rzeczowych.
5. Sprawowanie nadzoru nad gromadzeniem i wykorzystywaniem zasobów rezerw osobowych i przedmiotów świadczeń rzeczowych na potrzeby jednostek przewidzianych do militaryzacji i obrony cywilnej.
6. Refundowanie wydatków związanych ze spełnieniem obowiązków wynikających z ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP.
7. Planowanie użycia podległych i przydzielonych sił na czas “W” do obrony i zabezpieczenia województwa.
8. Ochrona i obrona obiektów wojskowych i gospodarki narodowej.
9. Koordynowanie i planowanie wykorzystania potencjału niemilitarnych ogniw obronnych województwa do wsparcia i zabezpieczenia działań bojowych SZ.
10. Systematyczne zbieranie danych o stanie operacyjnego przygotowania terenu.
11. Planowanie i przygotowanie do obrony określonych miejscowości.
12. Współdziałanie z niemilitarnymi ogniwami obronnymi w prowadzeniu akcji ratowniczych w rejonach klęsk żywiołowych.
13. Współdziałanie z niemilitarnymi ogniwami obronnymi w zakresie wykonywania powierzonych im zadań obronnych.
14. Gromadzenie i aktualizacja danych o infrastrukturze cywilnej.

Izba Skarbowa, Urząd Skarbowy, Urząd Kontroli Skarbowej
Urząd Kontroli Skarbowej jest jednostką organizacyjną kontroli skarbowej, podległą Ministrowi Finansów (art.9 ust.1 ustawy z dnia 28.09.1991r. o kontroli skarbowej j.t. Dz.U. z 2004r. Nr 8, poz.65 oraz akty wykonawcze wydane na podstawie art.9 ust.2-4 powołanej ustawy).
Zarządzenia Nr 86 Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 1996 r. w sprawie organizacji urzędów i izb skarbowych oraz nadania im statutów (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 25 , poz. 135 z póź.zm.).
Do zakresu działania urzędów i izb skarbowych oraz urzędów kontroli skarbowej należy w szczególności:
 ustalanie lub określanie i pobór podatków oraz niepodatkowych należności budżetowych,
• rejestrowanie podatników oraz przyjmowanie deklaracji podatkowych,
• wykonywanie kontroli podatkowej,
• podział i przekazywanie dochodów budżetowych między budżetem państwa i budżetami gmin,
• prowadzenie dochodzeń i rozstrzyganie w pierwszej instancji w sprawach karnych skarbowych,
• wykonywanie egzekucji administracyjnej w granicach swoich kompetencji,
dodatkowo Izby skarbowe mają za zadanie:
• nadzór nad urzędami skarbowymi,
• rozstrzyganie w drugiej instancji w sprawach karnych skarbowych,
• ustalanie i udzielanie oraz analizowanie prawidłowości wykorzystywania dotacji przedmiotowych dla przedsiębiorców,
natomiast Urzędy kontroli skarbowej:
• kontrolują rzetelność deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowość obliczania
i wpłacania należności stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych,
• ujawniają i kontrolują nie zgłoszone do opodatkowania działalności gospodarcze,
• kontrolują celowość i zgodność z prawem gospodarowania środkami państwowymi,
• badają celowość i zgodność z prawem wykorzystania i rozporządzania mieniem państwowym,
• kontrolują źródła pochodzenia majątku i dochodów nie znajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów,
• wykonują szczegółowy nadzór podatkowy.

Urzędy Górnicze
Urzędy Górnicze są terenowym organem administracji rządowej podległym Prezesowi Wyższego Urzędu Górniczego, zgodnie z art. 108 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze.

1)nadzór i kontrolę nad ruchem zakładów górniczych w zakresie:
a)bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeń-stwa pożarowego,
b)ratownictwa górniczego,
c)gospodarki złożami kopalin w procesie ich wy-dobywania,
d)ochrony środowiska, w tym zapobiegania szko-dom,
e)budowy i likwidacji zakładu górniczego, w tym rekultywacji i zagospodarowania terenów po działalności górniczej;
2)nadzór i kontrolę nad podmiotami zawodowo trudniącymi się wykonywaniem czynności ratownictwa górniczego
3)nadzór i kontrolę nad prowadzeniem określonych robót podziemnych z zastosowaniem techniki górniczej;
4)nadzór i kontrolę nad wykonywaniem robót geologicznych;
5)nadzór i kontrolę działalności służby mierniczo-geologicznej w zakresie pomiarów i innych czynności, wykonywanych na potrzeby zakładu górniczego;

Okręgowe Urzędy Miar
Do zakresu działania okręgowych i obwodowych urzędów miar należy:
• udział w badaniach przyrządów pomiarowych,
• uwierzytelnienie przyrządów pomiarowych stosowanych jako wzorce odniesienia,
• legalizacja i uwierzytelnianie przyrządów pomiarowych o dużej dokładności lub specjalistycznych,
• wykonywanie ekspertyz specjalistycznych przyrządów pomiarowych,
• wykonywanie czynności metrologicznych,
• nadzór nad obwodowymi urzędami miar i koordynowanie ich działalności,
• wykonywanie czynności dotyczących uwierzytelniania przyrządów pomiarowych stosowanych jako wzorce odniesienia w obwodowych urzędach miar oraz w laboratoriach pomiarowych akredytowanych,
• wykonywanie czynności metrologicznych dotyczących kontroli ilościowej towarów paczkowanych,
• wykonywanie zadań związanych z nadzorem nad przestrzeganiem przepisów prawa o miarach na obszarze działania urzędu oraz współdziałanie z administracją państwową
i samorządową w tym zakresie.
Urzędy Morskie
Do zadań Urzędów Morskich podlegających Ministrowi Transportu i Gospodarki Morskiej należą sprawy z zakresu:
• bezpieczeństwa żeglugi morskiej,
• korzystania z dróg morskich oraz portów i przystani morskich.
• bezpieczeństwa związanego z badaniami, rozpoznawaniem i eksploatacją zasobów mineralnych dna morskiego,
• ochrony środowiska morskiego przed zanieczyszczeniem wskutek korzystania z morza oraz przez zatapianie odpadów i innych substancji w zakresie nie uregulowanym przepisami prawa geologicznego i górniczego,
• ratowania życia, prowadzenia prac podwodnych i wydobywania mienia z morza,
• nadzoru przeciwpożarowego w polskich obszarach morskich oraz morskich portach i przystaniach,
• uzgadnianie decyzji w sprawie wydawania pozwoleń wodnoprawnych i wydawanie pozwoleń budowlanych na obszarze pasa technicznego, morskich portów i przystani, morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego,
• budowy, utrzymywania i ochrony umocnień brzegowych, wydm i zalesień ochronnych w pasie technicznym,
• wyznaczania dróg morskich, kotwicowisk i badania warunków ich żeglowności,
• oznakowania nawigacyjnego dróg morskich i kotwicowisk w portach i przystaniach morskich oraz na wybrzeżu
Strukturę polskiej administracji morskiej zgodnie z kompetencją terytorialną na obszarze obejmującym morskie wody wewnętrzne, morze terytorialne, wyłączną strefę ekonomiczną, morskie porty i przystanie oraz pas techniczny od południka 1523'24'' długości geograficznej wschodniej do zachodniej granicy państwa tworzą Minister Infrastruktury oraz podległy mu Dyrektor Urzędu Morskiego.


Urząd Statystyczny zadania:
 przygotowywanie metodologii badań i prowadzenie wskazanych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, badań w zakresie edukacji oraz przygotowywanie wynikowych informacji statystycznych tych badań, badanie zapotrzebowania lokalnego i regionalnego na informacje związane z reformą edukacji,
 uczestnictwo we współpracy międzynarodowej w dziedzinie statystyki euroregionów, a w szczególności organizowanie wspólnych badań statystycznych oraz opracowywanie i wydawanie publikacji o euroregionach
 zbieranie, gromadzenie i opracowywanie danych statystycznych oraz ich analizowanie,
 przeprowadzanie spisów powszechnych,
 przechowywanie danych statystycznych,
 udostępnianie i rozpowszechnianie informacji statystycznych,
 opracowywanie i ogłaszanie prognoz demograficznych,
 przedstawianie instytucjom rządowym wynikowych informacji statystycznych,
 prowadzenie badań i analiz statystycznych wynikających z przyjętych przez Rzeczpospolitą Polską zobowiązań międzynarodowych, dokonywanie porównań i ogłaszanie ich wyników.
 rozpoznawanie zapotrzebowania na informacje i analizy statystyczne i przygotowywanie projektów programów badań,
Straż Graniczna
Podstawa prawna: Ustawa o Straży Granicznej z 12 października 1990r.Dz.U. Nr78 poz. 462 z 1990r. z późn. zm. Terenowymi organami Straży Granicznej są komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci strażnic, granicznych placówek kontrolnych i dywizjonów Straży Granicznej. Ich główne zadania to:
• ochrona granicy państwowej,
• kontrola ruchu granicznego,
• wydawanie zezwoleń na przekraczanie granicy państwowej, w tym wiz,
• rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców,
• zapewnienie bezpieczeństwa w komunikacji międzynarodowej i porządku publicznego
w zasięgu terytorialnym przejścia granicznego,
• gromadzenie i przetwarzanie informacji z zakresu ochrony granicy państwowej i kontroli ruchu granicznego oraz udostępnianie ich właściwym organom państwowym,
• ochrona granicy państwowej w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej,
• zapobieganie transportowaniu bez zezwolenia odpadów, szkodliwych substancji chemicznych oraz materiałów jądrowych i promieniotwórczych, a także zanieczyszczaniu wód granicznych,
• zapobieganie przemieszczaniu przez granicę środków odurzających i substancji psychotropowych oraz broni, amunicji i materiałów wybuchowych.
Urząd Żeglugi Śródlądowej
Podstawa prawna: Ustawa o żegludze i spławie na śródlądowych drogach wodnych z 7 marca 1950 Dz.U. Nr 26 poz. 182 z1952r. t.j. z późn. zm. zarządzenia Ministra Żeglugi w sprawie powołania Inspektoratów Żeglugi Śródlądowej z 10 stycznia 1961r

Do właściwości urzędów żeglugi śródlądowej należy:
1) nadzór nad bezpieczeństwem żeglugi śródlądowej,
2) przeprowadzanie inspekcji statków,
3) weryfikacja ustalonej głębokości tranzytowej na szlaku żeglownym,
4) kontrola przestrzegania przepisów dotyczących żeglugi na śródlądowych drogach wodnych, w portach, przystaniach i zimowiskach,
5) kontrola stanu oznakowania szlaku żeglownego, śluz, pochylni, mostów, urządzeń nad wodami i wejść do portów,
6) przeprowadzanie postępowania w sprawach wypadków żeglugowych,
7) kontrola dokumentów przewozowych i zgodności przewożonego przez statek ładunku z tymi dokumentami,
8) kontrola obcych statków w zakresie zgodności wykonywanych przewozów z postanowieniami umów międzynarodowych oraz pozwoleń na te przewozy,
9) współdziałanie z innymi organami w zakresie bezpieczeństwa żeglugi i ochrony środowiska