Myśl filiozoficzna, społeczna i polityczna europejskiego odrodzenia.

Odrodzenie to okres w historii kultury europejskiej, kiedy w nauce i sztuce zaczęto twórczo nawiązywać do starożytności, w opozycji do światopoglądu średniowiecznego. Odrodzenie zaczęło się w XIV-XV w. We Włoszech, a od początku XVI w. Objęło inne kraje: Francję, Niemcy, Wielką Brytanie i większość Europy Zachodniej.

Przez stulecia kościół katolicki był ośrodkiem nauki i sztuki. Ale pod koniec średniowiecza humaniści zaczęli szukać wzorów do naśladowania w antycznej kulturze, przede wszystkim greckiej i rzymskiej. Doprowadziło to do powstania wielu nowych idei dotyczących ludzi i świata. Ludzie odrodzenia czuli, że nie ma granic tego co mogą odkryć i czego mogą dokonać. Wszystko sprawiało wrażenie nowego początku, odrodzenia. We Włoszech zachowały się wspaniałe budowle. Rozwinęły się tam potężne miasta takie jak: Rzym, Florencja, Mediolan, Wenecja oraz Genua.

W epoce odrodzenia uczeni dowiadywali się coraz więcej o otaczającym ich świecie i o kosmosie. Galileusz był pierwszym astronomem, który do obserwacji nieba użył teleskopu; Leonardo da Vinci był jednym z największych artystów odrodzenia, a zarazem uczonym i architektem, inżynierem i lekarzem oraz malarzem ( jego najbardziej znane dzieła to: "Dama z łasiczką" oraz "Mona Liza". Malarze i rzeźbiarze tej epoki studiowali dawne dzieła sztuki greckiej i rzymskiej. Jednym z bardziej znanych malarzy architektów był Rafael Santi, który namalował Madonnę Ansisdei. Jeśli wgłębić by się w dziedzinę architektury, to godna uwagi jest katedra we Florencji. Oczywiście warto też dodać iż pomysłodawcą w jaki sposób zbudować tak wielką kopułę był Filippo Brunelleshi- złotnik. Nie wolno nam też zapomnieć o jednym z najwybitniejszych twórców włoskiego renesansu, jakim był Michał Anioł Buonarroti. Jest on autorem sławnego fresku znajdującego się w Kaplicy Sykstyńskiej " Sąd Ostateczny".

Głównym prądem umysłowym odrodzenia był humanizm, czyli sposób widzenia i rozumienia świata, w którym człowiek stanowi jego centrum. Zaobserwowano wtedy awans języków narodowych, które wypierały łacine. Pojawiła się również grupa autrów tworzących dzieła, które weszły do trwałego dziedzictwa cywilizacji europejskiej, chociażby: "Boska Komedia", której twórcą był Dante Algihieri czy "Dekameron" napisany przez Giovanni'ego Boccaccio.Rzeczywistość była pojmowana jako złożona konkretnie z przedmiotów i poszczególnych jednostek ludzkich. Głównych przedmiotem zainteresowania był człowiek, który funkcjonował w otoczeniu społecznym i politycznym.

Renesans jak każda inna epoka miał również swoich filozofów. Filozofia renesansowa w początkowym okresie tej epoki opierała się na koncepcji jeszcze starożytnej, stworzonej bowiem przez Epikura. Epikureizm, do tak nazywała się owa koncepcja filozoficzna, opierał się na dążeniu do przyjemności i szczęścia. Jednak te stany może osiągnąć wyłącznie człowiek mądry i sprawiedliwy. Epikuejczycy uważali, że należy żyć rozumnie, cnotliwie i sprawiedliwie. Warunkiem szczęśliwego życia jest brak cierpienia. Taka koncepcja filozoficzna kierowała uwagę humanistów w stronę wspaniałego dzieła bożego - natury. Epikuteizm, typowy dla wczesnego renesansu, głosił pochwałę społecznej aktywności, cnoty jako zalety sam je w sobie, a więc bezinteresownej, a także ładu świata i harmonijnego rozwoju wnętrza człowieka. Jednym z nich był prawnik, Michael Montaigne. Twierdził on, że życie nie jest ani dobre ani złe - jest tylko miejscem dla dobra lub zła, że filozofia, którą należy uprawiać powinna być sztuką życia. Słynna maksyma " Przywary wchodzą w skład cnót, jak trucizny w skład lekarstwa" pochodzi również od renesansowego filozofa jakim był Francosis Rochefdand. Innymi sławnymi filozofami byli: Nicolo Maciavelli - największy teoretyk państwa wśród pierwszego pokolenia pisarzy odrodzenia. W jego twórczości ujawniają się już prawi wszystkie tematy renesansowej myśli politycznej. Fascynowała go wielkość kultury antycznej, w której widział empiryzm i realizm polityczny. Jak inni wielcy humaniści opierał swe wnioski na obserwacji życia i ustalaniu prawidłowości społecznych procesów. Natomiast Erazm z Rotterdamu: był najwybitniejszym przedstawicielem renesansu północnoeuropejskiego. W jego rozumowaniu i pracach ujawniło się, może najjaskrawiej, filologiczne nastawienie programu humanistycznego: język, środek porozumienia między ludźmi, a zarazem najdoskonalszy przejaw umysłowej działalności człowieka, otoczonego kultem. Od humanisty wymagano znajomości greki, łaciny i hebrajskiego. Doskonałe opanowanie tych języków umożliwiało gruntowe poznanie wszystkich znaczących dla ludzkiej kultury dzieł starożytności zarówno świeckich, antycznych, jak i 'świętych', biblijnych. Zasada powrotu do źródeł (ad fontes), poznawania tekstów w ich wersjach oryginalnych wydała wspaniałe rezultaty, m. in. w postaci krytycznych ich wydań, w tym Pisma św., co z kolei zbiegło się z wystąpieniami reformatorów religijnych poszukujących prawdziwej wiedzy objawionej, zawartej w podstawowym, nieskażonym tekście ksiąg świętych. Erazm był prekursorem irenizmu (pokoju, pogodzenia), był za zgodą wszystkich, wszyscy wierzymy w tego samego Boga lecz inaczej go odbieramy.

Innymi wielkimi filozofami byli: Francois Bacon oraz Jordan Bruno.

Jedni z tych sławnych ludzi interesowali się rolą człowieka w przyrodzie, inni słabościami i próżnościami człowieka, inni zaś jeszcze prawdą, zemstą i ambicjami. Każdy z nich wniósł coś do kultury renesansu i wszyscy z nich swoimi dziełami przybliżyli nam to jak wyglądał kiedyś świat i jakimi wartościami się kierował.