Wegetarianizm

Wegetarianizm - sposób odżywiania się polegający na wyeliminowaniu z codziennej diety produktów pochodzenia zwierzęcego (przede wszystkim mięsa i jego przetworów), połączony z filozofią niewyrządzania krzywdy żywym stworzeniom.
Wegetarianizm jest podstawą większości szkół rozwoju duchowego, a skrajną jego postać reprezentują tzw. weganie rezygnujący również z jajek i nabiału.
Białka mają różnorodny skład aminokwasowy. Ilość aminokwasów i skład jakościowy, strawność oraz przyswajalność decydują o wartości odżywczej białek. Białka dzielimy na:
- pełnowartościowe - zawierają wszystkie niezbędne aminokwasy, w stosunku ilościowym zapewniającym właściwe pokrycie zapotrzebowania organizmu człowieka – białka pochodzenia zwierzęcego
- częściowo niepełnowartościowe i niepełnowartościowe - białka pochodzenia roślinnego.
Na białkach opiera się zdrowie i witalność człowieka. Białka są konieczne do utrzymywania życia. Służą głównie do budowy nowych i odnowy zużytych komórek. Wchodzą w skład ciał odpornościowych, enzymów katalizujących przemiany biochemiczne, hormonów oraz płynów ustrojowych.

Niedobór białka w organizmie ludzkim powoduje upośledzenie ogólnego stanu zdrowia, poprzez zmniejszenie odporności, a u dzieci i młodzieży opóźnienie wzrostu i ogólnego rozwoju fizycznego i umysłowego, np. zmniejsza się sprawność fizyczna i umysłowa, spada odporność na choroby, dochodzi do zaburzeń ogólnoustrojowych wywołujących poważne zmiany biologiczne i morfologiczne w tkankach i narządach, które to zaburzenia mogą prowadzić nawet do śmierci.
Białka pochodzenia roślinnego są trudniej strawne, również pozbawione niektórych niezbędnych aminokwasów, bądź dostarczają je w niewystarczających ilościach. Zalicza się do nich białka zawarte w produktach zbożowych (pieczywo, makarony, kasze), nasionach roślin strączkowych, warzywach i owocach. Niektóre białka roślinne, np. białko soi wykazuje bardzo wysoką wartość biologiczną lecz nie one w 100% zastąpić pełnowartościowego białka pochodzenia zwierzęcego, np. białka mleka. Aby podnieść wartość biologiczną białek roślinnych należy spożywać je łącznie z produktami zwierzęcymi. Przykładami odpowiednich posiłków są bułka z mlekiem, ser twarogowy z chlebem lub ryba z ziemniakami.

Wegetarianie którzy odrzucają tylko mięso i ryby, a uwzględniają mleko, sery i jajka, mogą nie obawiać się niedoborów w zakresie aminokwasów egzogennych. Należy sobie zdać sprawę, że niedobór chociażby jednego aminokwasu, jednego mikroelementu może zaburzyć rozwój fizyczny lub psychiczny człowieka. Wegetarianizm w okresie rozwojowym jest zdecydowanie przeciwwskazany. Dzieci małe, do drugiego roku życia, słabiej rosną na diecie wegetariańskiej od swoich rówieśników jedzących mięso.
Wynika z tego, że diety ściśle wegetariańskie wykluczające mleko, sery i jaja nie mogą w pełni pokryć zapotrzebowania człowieka na aminokwasy egzogenne, co jest szczególnie niebezpieczne, gdyż prowadzi do nieprawidłowego stanu zdrowia dzieci i młodzieży.
W przypadku wegetarian ważne jest odpowiednie łączenie białek roślinnych, tak aby uzyskać jak najwyższą ich wartość biologiczną.
Jaja kurze są uważane za najkorzystniejsze źródło białka. Kolejne w rankingu jest mleko, a następnie mięso. Z produktów mięsnych zdecydowanie najkorzystniej wypada drób, a szczególnie kurczaki i indyki oraz mięso ryb.

Warto wspomnieć, że białko zwierzęce jest nośnikiem łatwo przyswajalnego żelaza. Fakt ten ma szczególne znaczenie dla kobiet w okresie miesiączkowanie, kiedy organizm potrzebuje dużo żelaza w celu wykorzystania go jako „przenośnika” tlenu w hemoglobinie.