Podmioty prawa gospodarczego

SPIS TREŚCI

1. Spis treści
2. Wstęp
3. Ogólna charakterystyka
4. Stosunki majątkowe i odpowiedzialność za zobowiązania
4.1. Wkłady
4.2. Charakter prawny majątku spółki
4.3. Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki
5. Stosunki wewnętrzne spółki i jej reprezentacja
5.1. Prowadzenie spraw spółki
5.2. Reprezentacja spółki
5.3. Zyski i straty
6. Zmiana i rozwiązanie umowy spółki
7. Gospodarcze wykorzystanie spółki cywilnej
8. Podsumowanie
9. Zastosowane artykułów Kodeksu cywilnego
10. Bibliografia

2. WSTĘP

Praktyka obrotu gospodarczego, w odniesieniu do popularności spółki cywilnej w prowadzeniu działalności gospodarczej, zaskoczyła samego ustawodawcę. Pogląd taki znajduje uzasadnienie przede wszystkim w tym, że regulacja spółki cywilnej w Kodeksie cywilnym w 1964 r. Została znacząco zawężona w stosunku do wcześniejszej regulacji Kodeksu zobowiązań. Uchwalenie ustawy o działalności gospodarczej w 1988 r. Nie spowodowało zmiany przepisów dotyczących spółki cywilnej w celu dostosowania ich.

Ustawa – Prawo działalności gospodarczej w jednoznaczny i bezpośredni sposób rozstrzygnęła kwestię funkcjonowania spółki cywilnej w obrocie gospodarczym. Przesądziła iż spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, natomiast za przedsiębiorców uważać się będzie jej wspólników.

W niniejszej pracy przedstawione zostaną: charakterystyka spółki cywilnej w ujęciu Kodeksu cywilnego, problemy związane z funkcjonowaniem jej, czy gospodarcze wykorzystanie spółki cywilnej.



3. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA

Spółka prawa cywilnego jest prawno- organizacyjną formą współdziałania gospodarczego osób. Może być założona dla każdego celu gospodarczego: jednorazowego lub długotrwałego, w celu osiągnięcia zysku lub nie. Spółka ta jako taka nie ma zdolności prawnej, dlatego działalność gospodarczą prowadzą wspólnicy spółki cywilnej. Ani w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo działalności gospodarczej , ani ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (art.36), czy w świetle nowego art. 43 w zw. z art. 33 k.c. spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą.
Gospodarczy charakter wspólnego celu w spółce cywilnej wyłącza możliwość zawarcia tego rodzaju spółki dla innych celów niż gospodarcze (np. charytatywne). Wspólnym celem spółki nie może być cel sprzeczny z ustawą, mający na celu obejście ustawy bądź sprzeczne z zasadami współżycia społecznego(art. 58 k.c.). Cel gospodarczy spółki cywilnej, będąc wspólnym dla wszystkich wspólników, musi leżeć w interesie ich wszystkich. Niedopuszczalne jest wyłączenie w umowie spółki jednego lub kilku wspólników od udziału w zyskach (art. 867 1 k.c.).

Umowa spółki prawa cywilnego jest umową konsensualną, dwu- lub wielostronną, losową. Świadczenia poszczególnych wspólników służą w spółce osiągnięciu wspólnego celu gospodarczego, a nie wymianie jednego świadczenia za inne, jak to miejsce przy umowach wzajemnych (art. 487 2 k.c.). Przepisy prawne regulujące w kodeksie cywilnym konsekwencje prawne umów wzajemnych nie mają zatem zastosowania do spółki prawa cywilnego.

Stosowanie do dyspozycji art. 860 2 k.c. umowa spółki powinna być stwierdzona pismem. Jest to jednak forma czynności prawnych zastrzeżona dla celów dowodowych, a zatem jej niezachowanie prowadzić będzie tylko do ograniczenia dopuszczalności dowodu ze świadków i z przesłuchania stron na okoliczność zawarcia umowy.

Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają postanowień co do czasu trwania spółki. Spółka ta nie może być zatem zawarta na czas nieoznaczony lub czas oznaczony. W art. 868 2 k.c. mowa jest o zawarciu spółki „na czas dłuższy” , ale chodzi tam wyłącznie o czasowy rozmiar jej trwania w kontekście podziału i wypłaty zysków. Z reguły spółka zawarta dla osiągnięcia jednorazowego celu gospodarczego będzie zawarta na czas oznaczony, aczkolwiek trwać może przez czas dłuższy.

4. STOSUNKI MAJĄTKOWE
I ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZOBOWIĄZANIA


4.1 Wkłady

Osiągnięcie celu gospodarczego spółki cywilnej następuje, w myśl art. 860 1 k.c., przez działanie wspólników w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

Wniesienie wkładów jest jednym, ale nie jedynym, ze sposobów współdziałania wspólników dla osiągnięcia ich wspólnego celu gospodarczego. Współdziałanie może polegać na innym jeszcze działaniu niż wniesienie tylko wkładu. Z powołanego przepisu wynika, że sposób działania wspólnika, mający na celu osiągnięcie wspólnego celu gospodarczego, musi być wyraźnie w umowie spółki oznaczony. Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw, albo na świadczeniu usług.

Wkłady wniesione przez wspólników oraz dochody uzyskiwane przez spółkę w czasie jej trwania są majątkiem wspólnym. Na majątek wspólników składają się:
· Wkłady w formie własności i innych praw podmiotowych,
· Dochody, łącznie ze środkami pieniężnymi oraz prawami nabytymi w drodze surogacji,
· Wszelkie wierzytelności oraz roszczenia o wniesienie wkładu.

Majątek spółki cywilnej jest majątkiem wszystkich wspólników, ponieważ umowa kreująca ten rodzaj spółki nie prowadzi do powstania osoby prawnej. Jest to jednak ich majątek odrębny podlegający szczególnym przepisom, które służą do zapewnienia jego niepodzielności przez cały czas trwania spółki.


4.2. Charakter prawny majątku spółki

Pod względem prawnym majątek spółki stanowi współwłasność łączną opierającą się na szczególnym stosunku osobistym, jaki kształtuje umowę spółki cywilnej. W konsekwencji brak jest oznaczenia udziałów w rzeczy wspólnej, dopóki współwłasność istnieje. Każdy wspólnik jest właścicielem majątku jako niepodzielnej całości, jak również rzeczy i prawa wchodzącego w skład tej całości. Jest to tak zwane prawo niepodzielnej ręki.

Stosując się z treścią art. 863 1 k.c., można przyjąć, że wspólnik może rozporządzić należnymi mu prawami majątkowymi wobec spółki, które będą mu przysługiwać z chwilą wystąpienia ze spółki albo z chwilą jej rozwiązania. Tak samo wspólnik może rozporządzać prawem do wypłaty części zysku przypadającej na niego w czasie trwania spółki, jak i prawem zwrotu wydatków poniesionych osobiście przez niego w związku z prowadzeniem spraw spółki.


4.3. Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki


Zadaniem spółki są wszystkie zobowiązania zaciągnięte przez jednego wspólnika, kilku lub wszystkich wspólników jeśli pozostają one w związku z działalnością spółki. Do grupy tej należą też zobowiązania powstające z czynów niedozwolonych, jeśli łączą się z prowadzeniem spraw spółki przez wspólników lub innym działaniem czy zaniechaniem na rzecz spółki. W szczególności chodzić tu może o zobowiązania związane z naprawieniem szkód a także innych przepisów o czynach niedozwolonych. Bezpodstawne wzbogacenie oraz nienależne świadczenie może być także źródłem zobowiązań. Odpowiedzialności nie uchyla rozwiązanie spółki, ale tylko w odniesieniu do zobowiązań, które powstały w czasie istnienia spółki albo odnoszących się do okresu istnienia spółki.

Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. Solidarna odpowiedzialność wspólników oznacza, że każdy ze wspólników odpowiada za zobowiązania spółki nie tylko wspólnym majątkiem spółki, ale i majątkiem osobistym, przy czym odpowiedzialność wspólników jest niezależna od ich udziału w zyskach i stratach spółki. Wierzyciel może natomiast dochodzić swojej wierzytelności z całego majątku wspólników oraz całego majątku osobistego każdego ze wspólników. Wedle orzecznictwa wspólnik, który przystąpił do spółki, nie odpowiada solidarnie z pozostałymi wspólnikami za zobowiązania spółki powstałe przed datą jego przystąpienia do spółki. Osobista odpowiedzialność wspólnika, który wystąpił ze spółki, trwa nadal, lecz ogranicza się do zobowiązań spółki zaciągniętych przed jego wystąpieniem. Odpowiedzialność taka trwa również w razie rozwiązania spółki. Odpowiedzialności solidarna wspólników nie może być ani uchylona, ani zmieniona w drodze czynności prawnej między wspólnikami. Zamieszczenie w umowie spółki odmiennych postanowień nie wywiera żadnych skutków w stosunku do wierzycieli. Umowne oznaczenie udziałów poszczególnych wspólników w zyskach i stratach spółki także nie wywiera wpływu na ich odpowiedzialność za zobowiązania.


5. STOSUNKI WEWNĘTRZNE SPÓŁKI I JEJ REPREZENTACJA

5.1. Prowadzenie spraw spółki

Zgodnie z dyspozycją art. 865 1 k.c. każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki. W umowie spółki lub późniejszej uchwale wspólników mogą postanowić, że sprawy spółki prowadzić będzie jeden lub kilku wymienionych w umowie lub uchwale wspólników. Wspólnicy mogą także powierzyć prowadzenie spraw spółki osobie trzeciej. W wymienionych sytuacjach sprawy spółki prowadzą wtedy osoby upoważnione, pozostali są z tego wykluczeni w takim zakresie, jak wynika to z postanowień zawartych w umowie.

Wspólnicy prowadzący sprawy spółki z upoważnienia ustawowego (art. 865 1 k.c.) bądź z mocy umowy spółki lub uchwały wspólników nie są uprawnieni do żądania z tego tytułu wynagrodzenia. Wspólnicy prowadzący sprawy spółki mogą żądać od pozostałych wspólników zwrotu poniesionych w związku z tym wydatków. W razie powierzenia prowadzenia spraw spółki osobie trzeciej między wspólnikami a tą osobą powstaje stosunek prawny, do którego mogą mieć zastosowanie przepisy o umowie zlecenia (art. 734 k.c.) lub ich odpowiednie stosowanie z mocy art. 750 i nast. k.c., przepisy umowy o dzieło lub o pracę.

Uprawnienia do prowadzenia spraw spółki przez każdego za wspólników ustaw ogranicza do zakresu zwykłych czynności spółki. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie naraziłoby spółkę na niepowetowane straty. Powierzając prowadzenie spraw spółki niektórym tylko wspólnikom lub także osobą trzecim, sami wspólnicy nie pozbawiają się tym samym prawa do podejmowanie uchwał
w sprawach spółki, jej funkcjonowania, istnienia, podziału zysku i partycypacji w stratach i innych sprawach.

5.2. Reprezentacja spółki

Jeżeli prowadzenie spółki jest sprawą jej stosunków wewnętrznych, to reprezentacja dotyczy stosunków z osobami trzecimi. Sposób reprezentacji spółki za zewnątrz, wobec osób trzecich z reguły wynika z umowy spółki lub późniejszej uchwały wspólników. Mogą też one stanowić o uprawnieniu do reprezentowania spółki przez osoby nienależącą do grona wspólników. Każdy ze wspólników umocowany jest do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw. Odwołanie lub ograniczenie upoważnienia do reprezentowania spółki może nastąpić w sposób przewidziany w umowie spółki lub w uchwale wspólników. Gdyby takiej uchwały nie można było podjąć, a dalsze reprezentowanie spółki przez wspólników przyniosłoby spółce szkody, pozostali mogliby żądać jej rozwiązania. Jeżeli reprezentacja spółki zastała zlecona osobie trzeciej, zlecenie to obejmuje umocowanie do działania w imieniu spółki w ramach umowy zlecenia (art. 734 2 zd. I k.c.), co nie powinno uchybiać przepisom o formie pełnomocnictwa, a także samym przepisom o pełnomocnictwie.


5.3.Zyski i straty

Spółka prawa cywilnego musi posiadać cel o charakterze gospodarczym, jednak nie oznacza to, że cel ten musi być zarobkowy. Dlatego też art. 867 i 869 k.c., które regulują zagadnienie udziału wspólników w zyskach i stratach spółki, maja zastosowanie wtedy, gdy spółka ma cel zarobkowy. Wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysku dopiero po rozwiązaniu spółki, z tą chwilą można mówić o zyskach i stratach spółki.
Zyskiem spółki jest ta wartość majątkowa, o którą z końcem działania spółki lub z końcem okresu obrachunkowego zwiększył się majątek spółki po potrąceniu wszelkich zobowiązań wobec osób trzecich i wobec wspólników z tytułu ich wkładów lub innych należności. Podobnie odlicza się straty spółki.

Wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Można jednak inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Natomiast nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach. Ustanowienie w umowie lub w uchwale wspólników zysku znikomego lub pozornego także stanowiły by naruszenie postanowień art. 867 1 k.c. Ustalone w umowie stosunek udziału wspólnika w zyskach odnosi się , wrazi wątpliwości , również do udziału w stratach. Ustawa nie reguluje bliżej podziału strat. W konsekwencji wspólnicy nie majom ustawowego obowiązku uzupełnienia wkładów zmniejszonych poniesionymi przez spółkę stratami.

W wypadku, gdy spółkę zawarto na czas dłuższy, każdy ze wspólników ma prawo żądać podziału i wypłaty zysków przed końcem roku obrachunkowego. W razie trwania spółki przez dłuższy czas już poszczególne lata obrachunkowe dają dostateczny obraz jej działalności.

6. ZMIANA I ROZWIĄZANIE UMOWY SPÓŁKI

Cel gospodarczy, zwłaszcza stosunki majątkowe spółki cywilnej nakazywałaby respektować w konsekwencji niezmienności jej składu osobowego. Zasada niezmienności składu osobowego spółki cywilnej nie była nigdy kwestionowana. Wspólnicy mogą przyjąć nowego członka lub wyrazić zgodę na wstąpienie nowego członka w drodze zmiany umowy spółki. Możliwe jest także wystąpienie wspólnika ze spółki oraz rozwiązanie spółki.

Wystąpienie wspólnika ze spółki nie powoduje automatycznie rozwiązanie spółki, chyba że spółka liczyła dwóch wspólników.

Wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkład oznaczoną w umowie, wartość jaką wkład ten miał w chwili wniesienia. Nie podlega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług lub używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika (art. 871 1 k.c.). Występującemu wspólnikowi pozostali wspólnicy muszą wypłacić część wartości wspólnego majątku pozostałego po obliczeniu wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki art. 871 2 k.c.

Rozwiązanie spółki następuje z przyczyn przewidzianych w umowie. Jeśli jednak mimo istnienia przewidzianych w umowie powodów rozwiązania spółki z zgodą wszystkich wspólników trwa nadal, uważa się ją za przedłużoną na czas nie oznaczony. Każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez sąd (art. 874 k.c.). Od chwili rozwiązania spółki do wspólnego majątku wspólników stosuje się odpowiednie przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 875 1 k.c.). Spółka ulega także rozwiązaniu z dniem ogłoszenia upadłości wspólnika (art. 875 2 i 3 k.c.).

Kodeks cywilny nie przewiduje obligatoryjnego postępowania likwidacyjnego po rozwiązaniu spółki. Zakłada natomiast, że należy najpierw spłacić długi spółki, zwrócić następnie wspólnikom wkłady wg zasad obowiązujących jak przy występowaniu ze spółki, a pozostały wspólny majątek podzielić między wspólników w takim zakresie, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki (art. 875 2 i 3 k.c.).

-
7. GOSPODARCZEWYKORZYSTANIE SPÓŁKI CYWILNEJ

Spółka cywilna, będąca organizacyjno- prawną formą współdziałania osób, sama nie ma podmiotowości prawnej. Nie ma więc ani zdolności prawnej, ani do zdolności do czynności prawnej. Żaden przepis prawny nie wyposażył spółki cywilnej w zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych oraz nie przyznał jej osobowości prawnej.

Wykorzystanie spółki cywilnej dla współdziałania gospodarczego jest możliwe wszędzie tam gdzie chodzi o zapewnienie uproszczonej struktury organizacyjnej umożliwiającej każdemu wspólnikowi wpływ na wspólnie podjętą działalność i jej kontrolę. Spółka ta daje szerokie możliwości zarówno co do sposobu współdziałania wspólników, jak i swobodnego kształtowania ich praw i obowiązków. Z uwagi na te właśnie zalety spółka cywilna wykazuje także dużą przydatność w obrocie gospodarczym wew. I międzynarodowym (np. przy funkcjonowaniu konsorcjum).

Zgodnie z art. 551 2 i 3 k.s.h. spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową przez jej wspólników.


8. PODSUMOWANIE

Spółka cywilna jako najprostsza forma współdziałania gospodarczego powinna znaleźć trwałe miejsce w polskiej praktyce obrotu gospodarczego w warunkach gospodarki rynkowej. Ma bowiem do spełnienia niezwykle istotne funkcje, których nie są w stanie, ale też i nie muszą realizować handlowe spółki osobowe. Jedną z takich funkcji spółki cywilnej powinno być zapewnienie rozpoczynającym wspólną działalność gospodarczą dogodnego, stosunkowo prostego w stosowaniu instrumentu prawnego umożliwiającego realizację wolności gospodarczej.

Poprzez rozszerzenie zakresu regulacji Kodeksu cywilnego dotyczącej spółki cywilnej wiele ważnych kwestii związanych z jej funkcjonowaniem zostałoby jednoznacznie przesądzonych czego brakowało w obecnym stanie prawnym. Warte podkreślenia jest uznawanie istnienia majątku spółki. Fakt nieujawniania osób uprawnionych do reprezentowania spółki cywilnej nie stanowiłoby żadnego zagrożenia dla uczestników obrotu gospodarczego w sytuacji, gdy każdy wspólnik miałby samodzielne prawo reprezentacji spółki.

Przedstawione zasady funkcjonowania spółek cywilnych stwarzałyby dobre warunki rozwoju prowadzonej przez nie działalności gospodarczej. Przekroczenie przez spółkę cywilną określonej granicy tego rozwoju powodowałoby, że z dniem tego przekroczenia spółka cywilna stawałaby się z mocy prawa spółką jawną.

Zrealizowany w obecnym stanie prawnym zgłaszany przez wielu przedstawicieli nauki prawa postulat wyeliminowania spółki cywilnej jako pełnoprawnego uczestnika obrotu gospodarczego doprowadził do zupełnej dekompozycji systemu prawa handlowego.

Polskie prawo handlowe ma bogate tradycje. Model tego prawa, który stał się podstawą regulacji Kodeksu handlowego w 1934 r., powstał kilkanaście lat, w czasie których prowadzono żywą debatę.

9. Zastosowane artykuły Kodeksu cywilnego

Tytuł IV
CZYNNOŚCI PRAWNE
DZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE

Art. 58. [Nieważność czynności prawnej] 1. Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.
2. Nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
3. Jeżeli nieważnością jest dotknięta tylko część czynności prawnej, czynność pozostaje w mocy co do pozostałych części, chyba że z okoliczności wynika, iż bez postanowień dotkniętych nieważnością czynność nie zostałaby dokonana.

Tytuł II
WIELOŚĆ DŁUŻNIKÓW ALBO WIERZYCIELI
DZIAŁ I
ZOBOWIĄZANIA SOLIDARNE

Art. 366. [Solidarność dłużników] 1. Kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników).
2. Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.
Art. 370. [Zobowiązanie dotyczące wspólnego mienia] Jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej.
DZIAŁ II
ZOBOWIĄZANIA PODZIELNE I NIEPODZIELNE

Art. 380. [Odpowiedzialność dłużników] 2. W braku odmiennej umowy dłużnicy zobowiązani do świadczenia podzielnego są odpowiedzialni za jego spełnienie solidarnie, jeżeli wzajemne świadczenie wierzyciela jest niepodzielne.
DZIAŁ III
WYKONANIE I SKUTKI NIEWYKONANIA ZOBOWIĄZAŃ Z UMÓW WZAJEMNYCH

Art. 487. [Umowy wzajemne] 1. Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych podlegają przepisom działów poprzedzających niniejszego tytułu, o ile przepisy działu niniejszego nie stanowią inaczej.
2. Umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej.


Tytuł XXI
ZLECENIE

Art. 734. [Umowa zlecenia] 1. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
2. W braku odmiennej umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie. Przepis ten nie uchybia przepisom o formie pełnomocnictwa.

Art. 750. [Stosowanie przepisów o zleceniu do umów o świadczenie usług] Do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.
Tytuł XXXI
SPÓŁKA

Art. 860. [Umowa spółki] 1. Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.
2. Umowa spółki powinna być stwierdzona pismem.
Art. 863. [Współwłasność łączna] 1. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.
2. W czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.
3. W czasie trwania spółki wierzyciel wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziału we wspólnym majątku wspólników ani z udziału w poszczególnych składnikach tego majątku.
Art. 864. [Odpowiedzialność solidarna wspólników] Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie
Art. 865. [Prowadzenie spraw spółki] 1. Każdy wspólnik jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spraw spółki.
2. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników.
3. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty.
Art. 866. [Prawo reprezentowania spółki] W braku odmiennej umowy lub uchwały wspólników każdy wspólnik jest umocowany do reprezentowania spółki w takich granicach, w jakich jest uprawniony do prowadzenia jej spraw.
Art. 867. [Udział w zyskach i stratach] 1. Każdy wspólnik jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wkładu. W umowie spółki można inaczej ustalić stosunek udziału wspólników w zyskach i stratach. Można nawet zwolnić niektórych wspólników od udziału w stratach. Natomiast nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zyskach.
2. Ustalony w umowie stosunek udziału wspólnika w zyskach odnosi się w razie wątpliwości także do udziału w stratach.
Art. 868. [Podział i wypłata zysków] 1. Wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki.
2. Jednakże gdy spółka została zawarta na czas dłuższy, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego.


Art. 869. [Wypowiedzenie udziału] 1. Jeżeli spółka została zawarta na czas nie oznaczony, każdy wspólnik może z niej wystąpić wypowiadając swój udział na trzy miesiące naprzód na koniec roku obrachunkowego.
Art. 871. [Wystąpienie wspólnika] 1. Wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia - wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia. Nie ulega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika.
2. Ponadto wypłaca się występującemu wspólnikowi w pieniądzu taką część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki.

Art. 874. [Rozwiązanie spółki przez sąd] 1. Z ważnych powodów każdy wspólnik może żądać rozwiązania spółki przez sąd.
2. Spółka ulega rozwiązaniu z dniem ogłoszenia upadłości wspólnika.
Art. 875. [Współwłasność w częściach ułamkowych] 1. Od chwili rozwiązania spółki stosuje się odpowiednio do wspólnego majątku wspólników przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów poniższych.
2. Z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki zwraca się wspólnikom ich wkłady, stosując odpowiednio przepisy o zwrocie wkładów w razie wystąpienia wspólnika ze spółki.
3. Pozostałą nadwyżkę wspólnego majątku dzieli się między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki.


Kodeks spółek handlowych
DZIAŁ III
Przekształcenia spółek
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 551. [Przekształcanie spółek] 1. Spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą).
2. [126] Spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową, inną niż spółka jawna. Przepis ten nie narusza przepisów art. 26 4–6.
3. [127] Do przekształcenia, o którym mowa w 2 zdanie pierwsze, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące przekształcenia spółki jawnej w inną spółkę handlową, z tym że do skutków przekształcenia stosuje się art. 26 5.


BIBLIOGRAFIA

K. Kruczalak, „Prawo handlowe- zarys wykładu” , wydawnictwo prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004
P. Bielski , „Spółka cywilna pod zarządami prawa działalności gospodarczej”, Gdańsk 2001
J. Jacyszyn „ Kodeks spółek handlowych. Komentarz” , Bielsko- Biała 2001
M. Korniłowicz, „Spółki cywilne na podstawie przepisów Kodeksu spółek Handlowych” Monitor Prawniczy 2001, Nr 9.
Kodeks Cywilny, stan prawny na 16.09.2004
Kodeks spółek handlowych , stan prawny na 16.09.2004