Obrót pieniężny

Obrót pieniężny – przychody i rozchody środków pieniężnych w formie obrotu: gotówkowego; bezgotówkowego.

Obrót gotówkowy - polega na przyjmowaniu i wypłacaniu z kasy. Powinien być on ograniczony do minimum, ze względu na bezpieczeństwo, zniszczenie lub kradzież środków pieniężnych. Powinien być ograniczony co do przechowywania – niewielka ich wartość tzw. Pogotowie kasowe. Wysokość tego pogotowia kasowego powinna być regulowana przez kierownika jednostki na piśmie specjalnym zarządzeniu regulującym zasady gospodarowaniu środków pieniężnych. Przy określaniu górnej granicy wartości pieniężnych w kasie należy wziąć pod uwagę rozmiary obrotu gotówkowego oraz sposób zabezpieczenia samej kasy przed włamaniem.

Obrót bezgotówkowy - polega na regulowaniu rozrachunków pomiędzy przedsiębiorstwami za pośrednictwem banku. W obrocie gospodarczym rozliczenia pieniężne z tytułu dostaw, usług pomiędzy różnymi kontrahentami dokonywane są w formie rozliczeń gotówkowych i bezgotówkowych.
Rozliczenia gotówkowe: wypłaty gotówki na rachunek wierzyciela przekazem pocztowym lub bankowym dowodem wpłaty gotówkowej; czek gotówkowy; karty płatniczej.
Stosowane tej formy rozliczeń jest ograniczone przepisami z dnia 19-11-1999r prawo działalności gospodarczej w której zobowiązano przedsiębiorców (dot. To tych przedstawicieli prowadzących książkę przychodów i rozchodów oraz pełną ewidencje). Do dokonywania lub przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku tego przedsiębiorcy w każdym przypadku gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, a jednorazowa wartość należności lub zobow. Przekracza: równowartość 3000 € , albo równowartość 10000 € w sytuacji, gdy suma wartości należności tych zobow. W miesiącu poprzednim przekroczyła 10000 € - przeliczanych na PLN wg kursu średniego z ost. Dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc w którym dokonywane są operacje finansowe.
Czek gotówkowy- dokument na podstawie, którego pobiera się gotówkę z rachunku bankowego przedsiębiorstwa np. na wypłatę wynagrodzeń. Stanowi on pisemne polecenie wydane bankowi przez właściciela rachunku (wystawcę czeku). Wypłaty określonej sumy ze środków pieniężnych wystawcy czeku: okazicielowi czek; osobie wskazanej na czeku (imienne). Czek może być realizowany bezpośrednio w banku wystawcy lub w innym banku pod warunkiem podpisania umowy między bankami dotyczącej realizacji czeków.
Dowód wpłaty lub wypłaty gotówkowej- dokument ten służy do: odprowadzenia przez jednostkę nadwyżki gotówki w kasie; niekiedy spłaty zobow. Wobec kontrahentów .
Przekaz pocztowy- spełnia podobną funkcje jak bankowy gotówkowy dowód wpłaty lub wypłaty(odbywa się za pośrednictwem poczty).
W rozliczeniach pieniężnych, gotówkowych i bezgotówkowych często stosowane są karty płatnicze, które umożliwiają bezpieczne i szybkie dokonywanie płatności za towary i usługi: wypłaty gotówki w bankach i bankomatach; korzystanie z zadłużenia przyznanego w ramach kredytu w rachunku bieżącym
Dokumenty obrotu bezgotówkowego:

Polecenie przelewu - polega na zleceniu bankowi przez dłużnika dokonania przelewu środków pieniężnych z jego rachunku bieżącego na rachunek bieżący wierzyciela, dokument ten wystawiany jest w czterech egzemplarzach. Przy przelewie należy wpisać nr konta dłużnika. W banku dłużnika powinna pozostać podpisana przez zlecającego przelew czwarta kopia. Jeżeli w danym dniu sporządzono co najmniej 3 polecenia przelewu dokument usprawniającym dokonywanie przelewów jest tzw. ,,Zbiorcze polecenie przelewów” wystawiane w 2 egzemplarzach.

Czek rozrachunkowy – polega na wydaniu bankowi przez wystawce czeku dyspozycji dokonania przelewu określonej kwoty pieniężnej z jego rachunku na rachunek wierzyciela. Dłużnik wręcza czek swojemu wierzycielowi. Wierzyciel składa czek ( w celu realizacji jego) w swoim banku. Bank wierzyciela po przyjęciu czeku do realizacji: w przypadku czeku potwierdzonego wypełnia listę inkasową. Po podpisaniu listy przez dwie upoważnione do tego osoby czek wraz z listą inkasową wraca do banku dłużnika. W przypadku zgody na realizacje czeku przez bank dłużnika następuje przelanie środków pieniężnych. W celu potwierdzenia czeku, wystawca musi wypełnić polecenie przelewu będące podstawą do realizacji na jego rachunku odpowiednich funduszy na pokrycie czeku. ; Czek niepotwierdzony może być wystawiony tylko do wysokości 1000 PLN, czek ten to tzw. ,,czek do skupu” (klient w dniu przekazania czeku do banku może otrzymać gotówkę, przy czeku potwierdzonym dopiero po 3,4 dniach.

Polecenie zapłaty – odwrotna forma bezgotówkowej zapłaty niż polecenie przelewu. Stanowi udzieloną bankowi dyspozycje wierzyciela obciążenia określoną kwotą rachunku bankowego dłużnika i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela. Polecenie zapłaty można spłacać zobow. Dot.: regularnych płatności z tytułu opłat za energie, gaz, usługi tel., czynsz, prenumeraty; cyklicznych dostaw towarów lub usług. Wierzyciel z tytułu zobow. Może obciążyć rachunek poleceniem zapłaty na kwotę nie przekraczającą 1000€ w przypadku gdy dłużnik jest osobą fizyczną nie prowadzącą działalności gosp.; i 10000€ w przypadku pozostałych dłużników.

Akredytywa - forma rozliczeń, którą stosuje się w stosunku do dłużników, do których wykonawca usługi lub dostawca nie ma zaufania co do spłaty należności. Gdy wierzyciel uzależnia spłacenie zobow. Wobec dłużnika na wniosek wierzyciela otwiera przez bank specjalnego rachunku kredytowego.
Rozliczenia planowe – polegają na regulowaniu płatności poleceniem przelewu w okresach i kwotach określonych w umowie pomiędzy stronami niezależnie od wartości wykonywanych świadczeń w danym okresie wyrównanie powstałych różnic wynikających ze stosowania tej formy rozliczeń następuje po określonym w umowie okresie (np. na koniec miesiąca).
Rozliczenie saldami – może wystąpić między kontrahentami, którzy świadczą sobie wzajemnie usługi bądź dostawy, czyli występują wobec siebie jako dostawcy i odbiorcy. Po zawarciu stosownej umowy między kontrahentami i powiadomieniu o tym fakcie banków obsługujących obie strony rozliczenia dokonywane są przez jednego z kontrahentów.
Weksel- bezwarunkowe pisemne sporządzone na specjalnym blankiecie zobowiązanie do wypłacenia określonej osobie lub okazicielowi pewnej sumy pieniężnej w oznaczonym terminie przez osoby na nim podpisane.

Weksel własny prosty - wystawca takiego weksla bezwarunkowo zobowiązuje się wypłacić określoną na wekslu kwotę osobie wskazanej na wekslu w określonym czasie i miejscu. Trasant (wystawca weksla); Remitent(odbiorca weksla); Trasant remitent ;
Weksel trasowany (trata)- wystawca takiego weksla bezwarunkowo poleca osobie zwanej trasatem bezwarunkowo zapłacić kwotę uwidocznioną na wekslu zwanej Remitentem. Trasant Trasat Remitent ; Niewypełniony weksel lub celowo wypełniony z pominięciem pewnych danych np. kwoty, daty to weksel ,,in blanco” stanowi on zabezpieczenie spłaty, zaciągniętej pożyczki lub zaciągniętego kredytu w banku.
Do ewidencji środków pieniężnych wyodrębnionych z rachunku bieżącego w celu zabezpieczenia sfinansowania określonych transakcji służy konto bilansowe, aktywów pieniężnych, które nazywa się AKREDYTWA. Konto to może wykazywać tylko saldo debet (Dt), które oznacza stan środków pieniężnych w banku z tytułu otwarcia akredytywy.
Konto ,,inne aktywa pieniężne” jest kontem bilansowym, służy do ewidencji: czeków (własnych i obcych); obcych weksli (płatnych w ciągu 3 miesięcy od daty wystawienia.
Weksle obce indosowane i zdyskontowane powinny być ujęte w kwocie widniejącej na wekslu na koncie pozabilansowym ,,weksle obce indosowane” lub ,,weksle obce dyskontowane” Ze względu na ciążącą nadal na jednostce odpowiedzialność regresową wobec posiadacza weksla, na wypadek nie zapłacenia go przez głównego dłużnika. Po stronie ,,Ma” tych kont ujmuje się zobow. Warunkowe w związku z przekazaniem, natomiast po stronie ,,Wn” wygaśnięcie zobowiązania w związku z wykupieniem weksla przez dłużnika. Saldo ,,Ma” oznacza stan zobow. Warunkowych z tytułu zdyskontowych i indosowanych weksli obcych. Konto ,,inne aktywa pieniężne” może wykazywać saldo ,,Wn” które oznacza stan czeków obcych lub weksli obcych.
Do ewidencji weksli własnych wystawionych w celu spłaty zobowiązań. Służy konto ,,Zobowiązania wekslowe” jest to konto bilansowe pasywów. Saldo ,,Ma” wyraża zobowiązania z tytułu wydanych i nie wykupionych weksli własnych i trasowanych.

Odsetki: O= (p·d / 360) · K/100; p – stopa procentowa w skali rocznej; d- liczba dni przez które weksel nie był wykupiony; K – kwota weksla, na jaką został on zakupiony.

Ewidencja środków pieniężnych w drodze – w obrocie pieniężnym występuje konto ,,Środki pieniężne w drodze” na tym koncie ujmujemy środki pieniężne znajdujące się między kasą jednostki gosp. A jej rachunkiem bankowym. Operacje gosp. Dotyczące wpłaty środków pieniężnych z kasy do banku powinny być zaksięgowane na podstawie wyciągu bankowego w dniu ich wpłaty, ale często zdarza się iż występują opóźnienia otrzymania Wb który potwierdza tą wpłatę.