Kaligula

31 sierpnia 12 roku w Ancjum, w pobliżu Rzymu urodził się Kaligula. Jego ojciec Germanik był wnukiem Liwii, natomiast matka, Agrypina Starsza, była córką Julii Starszej (płynęła w niej krew Augusta). Germanik, uwielbiany przez wojsko, zaraz po narodzeniu syna, znalazł się wraz ze swoją rodziną nad Renem, gdzie dowodził tamtejszą armią. Rodzice często pokazywali syna w stroju żołnierskim. Wkładali mu buty, które zakrywały palce i stopy. Te buty nazywały się caligu, stąd też chłopiec otrzymał przydomek Caligula czyli bucik.

W 17 roku cała rodzina przeniosła się na wschód. 2 lata później umarł Germanik, ojciec chłopca. Osierocony Gajusz zamieszkał z matką i pięciorgiem rodzeństwa w Rzymie. Był tam świadkiem okrucieństw, jakie spadły na jego najbliższych. Jego matkę w 29 roku zesłano na wyspę Pandaterię, gdzie umarła w 33 roku. Starszy syn - Neron został uwięziony na Pontii. Zginął w 31 roku. Natomiast średni brat przetrzymywany na Palatynie, zginął w 33 roku. Gajusz uratował się dzięki temu, że uważano go za dziecko. Z najbliższej rodziny zostały mu tylko siostry, które darzył wielkim uczuciem. Po zesłaniu matki, Gajuszem zaopiekowała się prababka - Liwia. Zmarła ona jednak w tymże 29 roku. Wtedy chłopiec zamieszkał u swej babci - Antoni, którą szanował nawet podejrzliwy cesarz mieszkający na wyspie Kaprei w Zatoce Neapolitańskiej. Gajusz znalazł się tam w 31 roku, gdyż cesarz zapragnął mieć swych dwóch następców tronu blisko siebie. Byli to: jego wnuk, Tyberiusz Gemellus, mający 12 lat oraz dziewiętnastoletni Gajusz. Stale otaczano ich, a szczególnie Gajusza, donosicielami podchwytującymi każde słowo. Nawet odporny, dorosły człowiek przebywający w takich warunkach musiałby ulec poważnym deformacjom psychicznym, a Gajusz przebywał tam całe 6 lat! W 33 roku Kaligula poślubił swoją pierwszą żonę, która zmarła podczas porodu razem z dzieckiem w 37 roku.

Kaligula zawierając związek małżeński wszedł w porozumienie z Makronem, prefektem pretorian. Obydwaj wiedzieli, że Tyberiusz za niedługo zostanie zabity i że potrzebują się nawzajem. Gajusz pragnął zostać cesarzem, a Makron zatrzymać swoje stanowisko u boku nowego cesarza. Gwarancją porozumienia była żona Makrona, Ennia, która za wiedzą męża była kochanką Gajusza(który był w tym czasie żonaty z Jonią). 16 marca cesarz zasłabł i chyba obydwoje przyczynili się do jego śmierci. Zmarły w testamencie zalecił by Gajusz i Tyberiusz panowali razem. Jednak jego wola nie spełniła się. Za sprawą Makrona senat unieważnił jego wolę i ustanowił Gajusza cesarzem. Podczas wiosny i lata 37 roku miasto żyło w radości. Kaligula spełniał wszystkie oczekiwania ludu. Swojego poprzednika uczcił mową pożegnalną, a zaraz potem pojechał na Pandaterię i Pontię po prochy Agrypiny i Nerona , aby złożyć je w mauzoleum cesarskim. Aby uczcić pamięć Ojca sprawił, że senat zmienił nazwę miesiąca września - z September na Germanicus. Nie zapomniał również o siostrach, podczas składania oficjalnych przysiąg kazał łączyć ich imiona ze swoim. Poza tym wszystkie trzy wraz z Antonią otrzymały specjalne przywileje oraz honorowe miejsca na widowni podczas igrzysk. Jednak Antonia nie cieszyła się zbyt długo swoją pozycją, ponieważ zmarła 1 maja 37 roku. Podobno z powodu przykrości jaką wyrządził jej Gajusz. Chodziły też plotki, że popełniła samobójstwo.

Gesty wobec rodziny były niczym w porównaniu z liberalizmem Kaliguli w sprawach państwa. Kazał on umorzyć wszystkie procesy, odwołał osoby zesłane z przyczyn politycznych, spalił publicznie akta procesu matki i braci oraz rozkazał opublikować dzieła dawnych historyków opozycyjnych. Wprowadził ulgi podatkowe, ponowił publikowanie rachunków państwowych, wygnał z Rzymu osoby znane z ekscesów seksualnych, a ze stanu ekwitów (bogatych przedsiębiorców) usunął przestępców, nawet tych drobnych. Posłom miast greckich, którzy chcieli mu wystawić mnóstwo posągów odpowiedział, że byłoby to za kosztowne i zadowoli się czterema posągami w miejscach tak sławnych jak Olimpia. Jednak w październiku 37 roku młody cesarz ciężko zachorował. Przerażenie ogarnęło Rzym, Italię i prowincje. Tłumy ludzi nocowało u stóp Palatynu, by móc słyszeć najświeższe nowiny dotyczące zdrowia cesarza. Niektórzy byli gotów umrzeć byle tylko Kaligula wyzdrowiał. Zabijano tysiące zwierząt ofiarnych i modlono się o jego zdrowie. I na zgubę Rzymu Kaligula wyzdrowiał. Po chorobie stał się innym człowiekiem. Najpierw wysłał oficerów do Tyberiusza Gemellusa i kazał im zmusić go do samobójstwa. Następnie zażądał by wszyscy wywiązali się ze ślubów które złożyli podczas jego choroby, gdyż nie wywiązanie się jest równe z krzywoprzysięstwem i obrazą Bogów. Zmusił również ojca swojej pierwszej żony, Junii do samobójstwa. Pod koniec 37 roku, będąc świadkiem ślubu Pizona i Orestylli upodobał sobie pannę młodą i zabrał ją podczas ceremonii jako swoją żonę. Równie nagle ją porzucił.

W 38 roku odbyły się igrzyska w których połowie zmarła córka cesarza Druzylla. Ogłoszono wtedy ciężką żałobę publiczną. Sam Kaligula w takim stopniu odczuł tą śmierć, że nie przyszedł na pogrzeb. Kilka miesięcy po pogrzebie ożenił się z piękną Lollią Pauliną, dotychczasową żoną Memmiusza Regulusa. W tym samym czasie zmusił Makrona i jego żonę, Ennię, do popełnienia samobójstwa, mimo, że tyle im zawdzięczał. Rozpoczęło to łańcuch procesów przeciw różnym znakomitym osobowościom. Wtedy wyszło na jaw, że akta procesu Agrypiny i braci cesarza nie zostały spalone na początku jego panowania.

W 39 roku znacznie pogorszyły się finanse państwa ponieważ Kaligula lekkomyślnie roztrwonił pieniądze pozostawione przez gospodarnego Tyberiusza. Właśnie w tym roku Gajusz odbył podróż do Syrakuz na Sycylii. Nad zatoką Neapolitańską, między dwoma przylądkami, kazał skonstruować rodzaj mostu pontonowego. Przejeżdżał po nim konno, a za nim dwór, tam i z powrotem. Gdy w połowie września Gajusz przygotował wielką wyprawę przeciw Germanom odkryto spisek mający na celu zgładzenie cesarza. Jego senatorscy przywódcy ponieśli śmierć, a pośrednio do spisku włączono siostry cesarza, Agrypinę Młodszą i Julię Młodszą. Zostały one wygnane na wyspy. Kaligula rozstał się ze swoją żoną Lollią i ożenił się z Cezonią. 30 dni po ślubie urodziła mu córeczkę, którą cesarz uznał za swoją. Gdy Kaligula wrócił do Rzymu kazał ściąć króla Mauretanii, a całe jego królestwo wcielił do Imperium Rzymskiego jako nowe prowincje. Dzięki fali procesów politycznych i konfiskat majątkowych władca miał środki na wszystkie swoje zachcianki i zabawy dworu.

Wiosną 40 roku Kaligula poprowadził legiony ku północnym wybrzeżom Galii, udając że przygotowuje wyprawę przeciwko Brytyjczykom, a ponieważ w obozie zjawił się zbiegły z wyspy książę brytyjski, ową mistyfikację uznano za wielkie zwycięstwo. Zaraz potem pełen chwały Kaligula wrócił do Rzymu i odbył wjazd owacyjny. Mimo to jego powrót wzbudził powszechny lęk i podejrzenia. Powstawały spiski, których wykrywanie stanowiło pożywkę dla politycznych represji. Ich ofiarą stał się między innymi sławny mówca - Seneka. Przed śmiercią uratowała go opinia umierającego suchotnika. Jednak Seneka przeżył rządy szaleńca i w odwecie za dni lęku odmalował portret Kaliguli jako dyszącego nienawiścią potwora. Mówił, że ohydna bladość Gajuszowego oblicza zdradzała jego obłęd, jego upodobania niczym nie różniły się od upodobań najniższych warstw społecznych - miłował walki gladiatorów, sprośne sztuki teatralne, łatwe piosenki i wyuzdane sztuki taneczne. Kaligula uwielbiał przesiadywać w stajni. Mógł to robić całe dnie. Podobno chciał nawet mianować konsulem swojego konia. Na domiar szaleństwa uznawał siebie za boga i wymagając odpowiedniej czci kazał wybudować sobie świątynię w centrum Rzymu. Sam wybrał kapłanów do składania ofiar, którzy za przymusowy zaszczyt kapłaństwa płacili swemu bogu miliony. Poza tym cezar zaczął szydzić z oficerów gwardii. Dwóch z nich, Korneliusz Sabinus i Kasjusz Cherea poprzysięgli mu zemstę. Uznali, że na jej zrealizowanie najlepszym momentem będzie czas igrzysk, które odbywały się 24 stycznia 41 roku. W dniu zaplanowanego zamachu Kaligula oglądał przedstawienia od rana i aby wypocząć wyszedł z teatru dopiero w południe. Zaraz przed nim Klaudiusz z dwoma senatorami, którzy skierowali się do głównego gmachu. Natomiast cesarz razem z jednym z senatorów zboczył ku przejściu gdzie stali artyści z Azji, którzy mieli wystąpić później. Podczas gdy Kaligula rozmawiał z artystami, Cherea zadał mu z tyłu cios mieczem. Ostrze ześlizgnęło się z obojczyka i tylko lekko raniło Kaligulę. Cesarz jęknął i przebiegł kilkanaście kroków, lecz drogę zastąpił mu Sabinus wbijając Kaliguli miecz prosto w pierś. Na leżącego Gajusza rzuciła się reszta spiskowców, którzy łącznie zadali mu ponad 30 ran. W chwilę potem zabito również jego żonę Cezonię wraz z córką.