Choroby przenoszone poprzez krew

KIŁA-choroba weneryczna wywołana przez krętka bladego
mająca przebieg przewlekły z okresami remisji i nawro-
-tów,atakująca wszystkie narządy.Choroba szerzy się głównie grogą płciową,przez kontakt z chorym i przez
krew. W zależności od sposobu zakażenia wyróżnia się kiłę nabytą i kiłę wrodzoną.
KIŁA NABYTA-zarażenie następuje w chwili wniknięcia drobnoustrojów do skóry lub błon śluzowych,poprzez drobne ich uszkodzenia np.mikrourazy,zatarcia.
KIŁA WRODZONA-następstwo zakażenia w czasia życia płodowego przez chorą matkę.Może powodować śmierć płodu
urodzenie dziecka z bardzo rozległymi zmianami kiłowymi niezdolnego lub zdolnego do życia,występowanie zmian w latach późniejszych.
Kiła nieleczona przebiega zwykle w trzech stadiach:
KIŁA PIERWOTNA charakteryzuje sie pojawieniem jednego lub kilku bezbolesnych owrzodzeń,czyli objawu pierwotnego,w 2-3 tygodnie po zakażeniu.
Objaw pierwotny rozwija się w miejscu wtargnięcia bakterii-zwykle na członku,w pochwie,szyjce macicy,odbycie,ustach lub rękach.Po zeskrobaniu wrzód wydziela przeźroczysty płyn zawierający liczne krętki blade.Okoliczne węzły chłonne mogą być powiększone i bolesne.Nawet bez leczenia objawy te znikają po 3-8 miesiącach.Kiła jest w tym okresie najbardziej zakaźna,ponieważ bakteie mogą przechodzić bezpośrednie z wrzodu na skórę lub błonę śluzową partnera seksualnego.
KIŁA WTÓRNA rozwija się w ciągu 4-10 tygodni po zmianach pierwotnych i charakteryzuje się falami niebolesnej wysypki skórnej występującej na całym ciele.Rzadziej wysypka ograniczona jest do wykwitów na dłoniach,stopach,narządach płciowych i błonach śluzowych.Mogą jej towarzyszyć łagodne objawy: ból
gardła,gorączka,zmęczenie,powiększenie węzłów chłonnych
i bóle głowy.Niekiedy choroba może przybrać postać ostrą z objawami kiłowego zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,a nawet doprowadzić do głuchoty i innych zmian neurologicznych.Bez leczenia objawy te najczęściej znikają w ciągu 3-12 tygodni,ale w niektórych
przypadkach w ciągu pierwszego roku mogą występować nawroty.W tym okresie choroba nie jest tak zakaźna jak kiła pierwotna,drobnoustruj może być jednak złuszczany ze zmian skórnych i przenoszony na partnera podczas stosunku płciowego.
KIŁA UTAJONA niesie możliwość nawrotów wysypki i innych objawów.Mniej więcej u 1/3 chorych rozwijają się poważne powikłania kiły utajonej,które mogą dotyczyć skóry,kości,nerwów,mózgu,serca i innych narządów wewnętrznych.W przeszłości w tej fazie choroby dochodziło do ślepoty,głuchoty,chorób serca,zaburzeń psychicznych oraz zgonów.Kiła utajona rzadko jest zakźna,ale nawracające powikłania powodują trwałe uszkodzenia.
Mniej więcej w 25% przypadków kiły wrodzonej dochodzi do obumierania płodu albo też noworodki umierają w ciągu kilku tygodni po urodzeniu.Nierozpoznana i nieleczona kiła wrodzona może być przyczyną głuchoty,niedokrwistości,zaburzeń wzrostu,jak równierz wielu innych powikłań.



ŻÓŁTA FEBRA-jest ostrą wirusową chorobą zakaźną przenoszoną przez komara Aedes aegypti.Owady te żerują na człowieku,w którego organiźmie znajduje się wirus.
Żółta febra,która zyskała złą sławę,kiedy z jej powodu zginęło tysiące robotników budujących Kanał Panamski,obecnie jest jeszcze rozpowszechniona w Afryce i Ameryce Środkowej,gdzie co kilka lat występuje w postaci epidemii.
Gorączka i żółtaczka to główne objawy żółtej febry.Gorączka która waha się od 39-40C pojawia sięnagle w 3-6 dni od ukąszenia komara.Do innych objawów pierwszego okresu choroby należa zaparcie,ból głowy,zaczerwienienie twarzy,nudności,wymioty,bóle mięśni i zwolnienie czynności serca.Chory jest najczęściej rozdrażniony i niespokojny.Objewy te trwają 2 lub 3 dni i w lżejszych przypadkach chory zdrowieje bez dalszych objawów,często nie będąc świadomym przebycia żółtej febry.
W umiarkowanych i ciężkich przypadkach choroby objawy jedynie przejściowo ustępują.Po okresie trwającym od kilku godzin do kilku dni następuje nawrót gorączki i innych objawów,tym razem z towarzyszącom żółtaczką.
W najcięższych przypadkach żółtej febry chorzy wymiotują ciemno zabarwioną krwią,stają się splątani i śpiący.W zagrażającym życiu przebiegu choroby po tych objawach zwykle dochodzi do majaczeń,a potem do śpiączki.
Żółta febra jest śmiertelna w 10-20% przypadków.Ponieważ jednak często występują łagodne postacie tej choroby ogólny odsetek śmiertelności jest dużo niższy.


ŻÓŁTACZKA-to zażółcenie powłok skóry,białkówek oczu i błon surowiczych na skutek nagromadzenia we krwi znacznej ilości bilirubiny.
Prawidłowo bilirubina jest przetwarzana w wątrobie na inne związki,które następnie transportowane są wraz z żółcią do jelita i wydalane na zewnątrz.Barwniki te nadają kałowi brązowy kolor.Natomiast objawem żółtaczki jest zwykle jasny stolec i ciemny mocz,co zależy od usówania przez nerki nadmiaru bilurbinu z organizmu.Zależnie od przyczyny żółtaczki rozróżnia się jej następujące rodzaje:
ŻÓŁTACZKA HEMOLITYCZNA jest spowodowana nadmiernym rozpadem krwinek czerwonych,wtedy wątroba nie potrafi przetworzyć całej gromadzącej się bilirubiny.
ŻÓŁTACZKA ZASTOINOWA powstaje gdy zostaną zablokowane przewody żółciowe prowadzące z wątroby do jelita i bilurbina ponownie przechodzi do krwi
ŻÓŁTACZKA WĄTROBOWA jest wywołana chorobami zapalnymi wątroby,które uszkadzają komórkę wątrobową.Wątroba nie jest wówczas w stanie przetwarzać bilurbiny.Proces zapalny powoduje także zablokowanie przewodów wątrobowych i tym samym uniemożliwia przechodzenie bilurbiny do jelita.
ŻÓŁTACZKA NOWORODKÓW rozwija się w ciągu kilku pierwszych dni życia,ponieważ komórka wątrobowa jest wtedy jeszcze niedojrzała.Pojawia się u około połowy nowonarodzonych dzieci.Trwa zwykle 7-10 dni u noworodków urodzonych o czasie,przedłuża się zaś u wcześniaków.Łagodnej żółtaczki nie trzeba leczyć,natomiast leczenie jest potzrebne w razie wysokiego poziomu bilurbiny.


CHOROBA Z LYME-jest zakażeniem przenoszonym przez kleszcze,które może doprowadzić do bardzo ciężkiego stanu.Chorobe wywołuje bakteria z rodzaju krętków,przenoszona przez kleszcze.często spotykane u jeleni,saren gryzoni iinnych dzikich zwierząt,pajęczaki te równierz atakują człowieaka.
Pierwszym objawem choroby jest zwykle czerwona niebolesna obrączkowata wysypka,która rozwija się w miejscu ukąszenia przez kleszcza w ciąu kilku tygodni,a nieraz znacznie szybciej.Pojawieniu się wysypki towarzyszą często bóle głowy.niewielka gorączka i inne objawy grypopodobne.
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy że są zakażone, ponieważ nie wiedzą iż ukąsił je kleszcz(mniej więcej u połowy z nich nie występuje wysypka poprzedzająca inne objawy).Dopiero w kilka tygodni lub miesięcy po ukąszeniu mogą pojawić się dolegliwości stawów,serca lub powikłania neurologiczne.Najbardziej typowe to: obrzęk,bolesnośc i sztywność stawów.Mniej typowe objawy to:zaburzenia rytmu serca,zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,dolegliwości neurologiczne,takie jak paraliż,a także depresja i inne zaburzenia psychiczne.Zakażenie u kobiet w ciąży może doprobadzić do obumarcia płodu i poronienia.


MALARIA-jest groźną chorobą pasożytniczą wywołańą przez 4 gatunki zarodźców z rodzaju Plasmodium:zarodźca sierpowatego,pasmowatego,ruchliwego i owalnego.Te jednokomórkowe pasożyty po wniknięciu do ustroju dostają się z prądem krwi do wątroby,gdzie gwałtownie się namnażają.Po 1-2 tygodniach wylęgania tysiące pasożytów powraca do krwi i niszczykrwinki czerwone.Pasożyty wnikają do krwinek czerwonych i niszczą je w regularnych odstępach czasu.
Każdy cykl niszczenia krwinek wywołuje bardzo gwałtowne objawy,które zależa od gatunku zarodźca.Typowy napad malarii charakteryzuje się przerywaną gorączką,dreszczami,zlewnymi potami,rozbiciem,pulsującym bólem głowy i złym samopoczuciem.W ciągu tygodnia ustala się forma przebiegu choroby,co zazwyczaj polega na wystąpieniu krótkiego okresu złego samopoczucia i bólu głowy,po którym nadchodzą dreszcze i gorączka,trwające nawet kilka godzin.
Po spadku gorączki chory czuje się dobrze aż do kolejnego napadu,który następuje w ciągu 48-72 godzin.
Jeżeli malaria wywołana jest przez zarodźca sierpowego,zamiast typowych objawów,może pojawić się poczucie zimna ze stopniowym wzrostem temperatury,trwającym 20-36 godzin i bólami głowy.Zagrażającym życiu powikłaniem zarażenia zarodźcem sierpowym jest malaria mózgowa,charakteryzująca się gorączką dochodzącą nawet do 40C,silnymi bólami głowy,sennością,majaczeniem i dezorientacją.
Jeśli choroba spowodowana jest przez zarodźca pasmowatego,z reguły początek jest nagły,a napady powracają co 72 godziny.
Malaria jest przenoszona przez komara Anopheles,ale może wystąpić po użyciu wspólnej igły np. przez narkomanów,a w ogniskach endemicznego występowania również po przetoczeniu zakażonej krwi.Chorobę te rzadko spotyka sie w krajach uprzemysłowionych,szerzy się ona głównie w słabo rozwiniętych krajach strefy tropikalnej.


AIDS-opisany po raz pierwszyw 1981 roku nie jest pojedyńczą chorobą lecz raczej zespołem,w którym pojawia się wiele chorób,zwłaszcza zakażeń.Występowanie tych chorób spowodowane jestpostępującym osłabieniem układu odpornościowego przez wirusa HIV.Przeniesienie wirusa następuje wtedy gdy płyny ustrojowe osoby zakażonej,takie jak krew,nasienie,wydzielina pochwy,mleko matki dostaną się do krwi osoby zdrowej.Wyjątkiem jest ślina,albowiem nigdy nie wykazano przeniesienia wirusa tą drogą.Na świecie najczęściej zakażenie wirusem HIV przenoszone jest drogą stosunków heteroseksualnych.W Polsce według danych państwowego zakładu higieny do końca czerwca 1998 roku zarejstrowano 5298 nosicieli wirusa HIV oraz 657 chorych na AIDS.Zmarło 377 osób(wśród nosicieli i chorych około 70% stanowią narkomani.Do 1986 roku kiedy wprowadzono badania krwiodawców na obecność przeciwciał wirusa HIV,choroba przenoszona była drogą przetoczenia preparatów krwi,a horym na hemofilię-przez podawanie czynników krzepnięcia.Gdy wirus wtargnie do organizmu,układ immunologiczny zaczyna wytwarzać różne komórki obronne,w tym limfocyty T.Wirus HIV wnika właśnie do limfocytów T i używa ich materiału genetycznego do własnego rozmnażania.Czasami wirus ten niszczy limfocyty T produkując mnóstwo cząstek HIV.W tym czasie zakażenie powoduże osłabienie układu odpornościowego i zakażona osoba staje się podatna na różne choroby i zakażenia,które składają się na zespół AIDS.Czas od zakażęnia do rozwinięcia zespołu AIDS wynosi średnio 10 lat i przez ten cały czas kontakt z płynami zakażonej osoby może spowodowaćzakażenie.