Węglowodany

WĘGLOWODANY (CUKROWCE, SACHARYDY) to związki organiczne złożone z węgla, wodoru i tlenu w stosunku 1C:2H:1O. Można to określić wzorem (CH2O)n.
Węglowodany pełnią funkcje:
- są paliwem komórkowym, spełniają funkcje energetyczne, są źródłem energii
- magazynują energię, są materiałem zapasowym
- są składnikiem ścian komórkowych u roślin, są elementem budulcowym
- wchodzą w skład innych związków, takich jak kwasy nukleinowe czy glikoproteiny
Cukrowce dzielimy na:
PROSTE – monosacharydy
Wśród monosacharydów wyróżniamy triozy, tetrozy, pentozy, heksozy i heptozy.
Najpopularniejsze pentozy to ryboza i deoksyryboza, wchodzące w skład kwasów nukleinowych. Wśród heksoz najbardziej znane to glukoza, fruktoza i galaktoza.
Glukoza podczas oddychania komórkowego ulega rozpadowi na dwutlenek węgla i wodę. Zrywają się wiązania między cząsteczkami glukozy, co powoduje uwalnianie się zmagazynowanej w nich energii, która zostaje zużyta w energochłonnych procesach życiowych.
ZŁOŻONE – czyli dwucukry disacharydy i polisacharydy. Są to połączenia dwóch (di- ) lub więcej ( poli- ) monosacharydów.
Wśród monosacharydów znamy m. in. :
sacharozę –
maltozę –
laktozę –

Wielocukry - Wśród disacharydów najważniejsze to:
Skrobia – jest substancją zapasową roślin, zbudowana z jednostek α - glukozy. Skrobia magazynowana jest u roślin w postaci ziaren w organellach zwanych plastydami. Hydroliza skrobi i uwalnianie glukozy zaspokaja zapotrzebowanie komórki na energię niezbędną do aktywności metabolicznej.
Glikogen – nazywany jest niekiedy skrobią zwierzęcą. Jest materiałem zapasowym tkanek zwierzęcych. Gromadzi się głównie w komórkach wątroby i mięśni. Rozpuszcza się w wodzie łatwiej niż skrobia.
Celuloza – jest elementem strukturalnym ścian komórkowych, otaczających komórkę roślinną. Nie rozpuszcza się w wodzie i zbudowana jest z cząsteczek glukozy, ale połączonych innym typem wiązań niż skrobia. Celulozę tworzą cząsteczki β – glukozy. Ludzie nie mają enzymów umożliwiających trawienie celulozy, jest ona jednak niezbędnym elementem pożywienia, jako tzw. składnik włókna w diecie, ułatwiającego właściwe funkcjonowanie przewodu pokarmowego.
Chityna: pochodna węglowodanów; główny składnik zewnętrznych szkieletów stawonogów, występuje w ścianach komórkowych grzybów
Glikoproteiny: połączenia z białkami. Występują na powierzchni wielu komórek eukariotycznych. Większość białek wydzielanych przez komórkę to glikoproteiny
Glikolipidy: połączenia węglowodanów z tłuszczami. Obecne na powierzchni komórek zwierzęcych, uczestniczą w oddziaływaniach międzykomórkowych.
Wykrywanie płynem Lugola. Zabarwienie fioletowe.