"Księga Hioba" i "Wieża" - refleksje.

Napisz do jakich przemyśleń skłoniła cię lektura Księgi Hioba i Opowiadanie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego pt.”Wieża”.

Cierpienie jest najpowszechniejszym zjawiskiem życia. Rodzimy się cierpiąc, bowiem wychodząc z łona matki, reagujemy na pierwsze zetknięcie ze światem bolesnym krzykiem. Dla wielu filozofii życia cierpienie jest podstawowym składnikiem. „Ludzie rodzą się , cierpią i umierają”- tak we wschodniej bajce mędrcy streścili istotę życia ludzkiego.

Świat został w taki sposób urządzony przez Boga, że nieodłącznym jego elementem jest cierpienie. Jest ono wpisane w ludzką egzystencję. Wielu bohaterów literackich zadawało sobie pytanie -dlaczego człowiek cierpi?. Dlaczego miłosierny Bóg, który człowieka „uczynił na wyobrażenie swoje”, pozwala , by człowiek cierpiał?. Motyw cierpienia obecny jest w literaturze wszystkich epok, ponieważ cierpienie jest charakterystyczne dla dziejów ludzkości. Życie w pewnym sensie jest cierpieniem, literatura zaś tego cierpienia zapisem.

Na przykładzie „Księgi Hioba” i opowiadania Gustawa Herlinga-Grudzinskiego pt.”Wieża” chciałabym przytoczyć przykłady niezawinionego cierpienia bohaterów literackich.

Przykład człowieka cierpiącego możemy odnaleźć w Biblii. „Księga Hioba” należy do pism dydaktycznych, Hiob i opowieść o jego losach jest próbą odpowiedzi na pytania od lat gnębiące ludzkość. Dlaczego cierpimy niewinnie? Skąd na człowieka spadają nieszczęścia i choroby, choć jest on prawy i bogobojny? Czy warto być niewinnym i bezgrzesznym tak jak Hiob? Przecież był dobrym człowiekiem, a Bóg zesłał na niego trąd, trzęsienie ziemi, utratę najbliższych i majątku – pełen obraz cierpienia, które może człowieka spotkać. Wiemy, że była to próba, lecz nie wiedział tego Hiob. Mimo skrajnej rozpaczy nie zaparł się Boga, a Ten zwrócił mu szczęście.

Po przeczytaniu „Księgi Hioba” wiem, że cierpienie jest jedną z tajemnic świata i człowiek nie ma na nie wpływu- może jedynie je godnie przyjąć(„azali tylko dobre przyjmować będziemy od Boga, a złego przyjmować nie będziemy?” Hiob). Historia Hioba dowodzi także tego, że nie można w żaden sposób uniknąć cierpienia i nie można go racjonalnie wytłumaczyć, bo jeśli wierzyć biblijnej księdze Hioba ,człowiek nigdy nie uwolni się od cierpienia, wciąż dręczyć go będą wojny, głód i śmierć.

Rozważania na temat hiobowych losów bohaterów literackich chciałabym zakończyć cytatem z opowiadania „Wieża” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego:

„Gdyby nie było w życiu ludzkim na ziemi rzeczy wobec których nasza wyobraźnia rozkłada ręce, musielibyśmy złorzeczyć rozpaczy przenikającej literaturę zamiast szukać w ich utworach nadziei.”

Prawdziwym zaś stadium cierpienia ludzkiego jest opowiadanie Gustawa Herlinga – Grudzińskiego „Wieża”. Literatura wojenna jest magazynem utrwalonych na piśmie straszliwych cierpień ludzkości. To cierpienie masowe, niezawinione jak cierpienie Hioba, to koszmar, który „ludzie ludziom zgotowali”.

W „Wieży” Herling-Grudziński przedstawił dwie historie. Obie łączą motyw cierpienia i pielgrzymowania. Trędowatego (Lebbroso) spotkała jedna z największych kar jaka mogła spotkać człowieka – samotność. Emerytowany nauczyciel z Turynu trwał natomiast w samotności z własnego wyboru.

Te historie uświadomiły mi jak człowiek potrzebuje kontaktu z innym człowiekiem oraz jak człowiek odizolowany cierpi. Z drugiej strony ludzie samotni mogą być bardzo uduchowionymi i spełnionymi w sobie istotami. W samotności odkrywają swoje wnętrze, znajdują wyjaśnienia na wiele problemów. W pewnym okresie życia przychodzi nam wybierać drogę, którą będziemy chcieli dążyć. Wtedy to decydujemy się na życie w samotności, na odkrywanie własnego wnętrza lub życie wśród przyjaciół, wrogów, społeczeństwa.

Podsumowując moje przemyślenia powodów cierpienia jest wiele. Jakkolwiek byśmy spojrzeli na cierpienie ludzkie, jakiekolwiek będziemy dostrzegali jego aspekty, czy uznamy, że jest ono dla człowieka próbą, czy wynikiem kary za bunt, czy dobrowolnym poświęceniem, z całą pewnością cierpienie wymaga określonej postawy od obserwatorów oceniających.