Tworzenie się Francji

Królowie Francji, których znaczenie było z początku niewielkie, stopniowo zdołali stworzyć silną monarchię. Główną przeszkodą na drodze do dalszej ekspansji stały się terytoria będące w posiadaniu królów angielskich, o które toczono zacięte boje.



W IX wieku potężne imperium Karola Wielkiego rozpadło się. Jedna z jego części, zachodnie tereny imperium Franków. stały się kró1estwem rządzonym przez jedną z linii Karolingów - potomków Karola. Z czasem jednak dynastia stawała się coraz słabsza, aż wreszcie autorytet kró1ewski mocno podupadł. Kiedy zmarł ostatni z Karolingów, a wasale wybrali kró1em Hugona Kapeta, jego władza ograniczała się jedynie do Ile-de-France, niewielkiego obszaru wokół Paryża. Wasale Hugona przede wszystkim książęta Normandii, sprawowali władzę nad większymi terytoriami niż ich suweren.



Pierwsi Kapetyngowie z trudem utrzymywali się u władzy. Jednak, jak się później okazało, dynastia ta miała rządzić Francją do 1328 r., wzmacniając władzę królewską i poszerzając terytorium państwa, Przedstawiciele Kapetyngów mieli to szczęście, że byli długowieczni, co na długo zapewniało ciągłość jednej linii politycznej, Ponadto , każdy król z tej dynastii przeprowadzał przed śmiercią koronację syna, co zapobiegało ewentualnym konfliktom na tle sukcesji.

W średniowieczu autorytet królewski miął decydujące znaczenie dla państwa, jednak, chociaż nie wszyscy Kapetyngowie byli dobrymi władcami, w końcu XI i początkach XII wieku królewskie posiadłości systematycznie powiększały się.

Pod rządami uzdolnionego władcy Ludwika VII (1108-37) samowola możnowładców w obrębie posiadłości królewskich została zahamowana, a centralne stanowiska administracyjne przyznane zostały osobom niższego urodzenia, jednak całkowicie oddanym Koronie. Wśród nich pierwsze miejsce przypadło opatowi St.-Denis. Sugerowi, który przeszedł do historii także jako inicjator budowy pierwszego kościoła gotyckiego.

Polityczna sytuacja we Francji skomplikowana została przez księcia Normandii Wilhelma, który w 1066 roku dokonał podboju Anglii. Jako posiadacz ziem na terenie Francji, Wilhelm pozostawał wasalem francuskich królów, jednak jego posiadłości brytyjskie czyniły zeń potencjalnie niebezpiecznego przeciwnika Korony . Znaczenie książąt wzrosło jeszcze, kiedy związki małżeńskie doprowadziły do powstania imperium Plantagenetów, w którym Henryk XI sprawował władzę nad Anglią, a także nad Normandią, Bretanią. Andegawenią i Akwitanią, stanowiącymi ponad połowę terytorium całej Francji.



Jednym z najwybitniejszych Kapetyngów był Filip 11 August (1180-1223). który od momentu wstąpienia na tron, w wieku piętnastu lat, okazał się być władcą przebiegłym, realistycznie podchodzącym do polityki. Najpierw sprzymierzył się on z Henrykiem XI, w celu pokonania innych wrogów, a następnie podburzył przeciw niemu jego synów.

Wprawdzie nie poczynił on postępów w kierunku osłabienia władzy bezpośredniego następcy Henryka. walecznego Ryszarda Lwie Serce, jednak już w okresie panowania Jana Bez Ziemi (1199-1216) sprytnie wykorzystał fakt. że prawo do władzy tego króla było kwestionowane przez księcia Bretanii. Wykorzystując swoją pozycję suwerena do tego, by podsycać konflikt, Filip ogłosił w końcu konfiskatę ziem Jana i rozpoczął podbój Normandii, Anjou i innych jego posiadłości w północnej Francji, Przegrana Jana w bitwie pod Bouvines w 1214 roku oznaczała ostateczną utratę tych terenów.

Pragnąc skonsolidować swoje główne nabytki terytorialne. Filip pozostawił w gestii Simona de Montfort i innych możnowładców północnych sprawę nowej krucjaty religijnej, do której nawoływał papież. Tym razem jednak nie chodziło o walkę z muzułmanami, lecz z albigensami - heretycką sektą, która zyskała szeroką popularność w Langwedocji na południu Francji. Żądni łupu baronowie krwawo rozprawili się z albigensami, doprowadzając równocześnie do ruiny ich kraj, a także niszcząc unikalną kulturę jaka ukształtowała się w tym regionie. W 1271 r. nastąpiło przyłączenie Langwedocji do Korony francuskiej.

W XIII wieku Francja stała się kulturalnym centrum Europy , słynącym ze swoich teologów i pisarzy, a także wspaniałych katedr w Chartres, Reims czy Amiens. Ludwik IX ( 1226-70), który został kanonizowany w 1297 roku, uważany był za idealnego władcę średniowiecznego i inni monarchowie wybierali go jako arbitra w swoich sporach. Także i on konsekwentnie dążył do umocnienia królewskiej supremacji Francji.



Wnuk Ludwika, Filip IV (1285-1314), który otrzymał przydomek Piękny, różnił się charakterem od swego dziada - cechowała go ambicja i brak skrupułów, Za jego panowania odnowił się konflikt z władcami Anglii, jednak nie powiodła się próba konfiskaty ziem Edwarda I w południowo-zachodniej Francji. Początkowo nie udała się także próba podporządkowania sobie Flandrii, a przegrana bitwa pod Courtrai w 1302roku pokazała, że jazda konna złożona z rycerzy przestała być niezwyciężoną siłą, za jaką uważano ją do tej pory . Jednak tryumf Filipa w konflikcie z najbardziej stanowczym papieżem średniowiecza, Bonifacym VIII, dowiódł siły władcy i tworzącego się państwa o charakterze narodowym. Pod wieloma względami kościół francuski stał się podległy władzy królewskiej, do czego przyczynił się wybór Francuza, Klemensa V na papieża. Filip finansował swoją kosztowną politykę ekspansji, ograbiając Żydów i przejmując bogactwa templariuszy, którzy zmuszeni zostali do przyznania się do zbrodni i bluźnierstw, co stanowiło pretekst do zlikwidowania zakonu.

Ostatnim władcą z głównej linii Kapetyngów był Karol IV (1322-28), po którym tron odziedziczył Filip VI ( 1328-50) z dynastii Walezjuszy. Odziedziczył on silną monarchię, pod kontrolą której jednak wciąż nie znajdowała się Bretania, Flandria i władana przez Anglików południowo-zachodnia Francja, Poza tym. mimo że osiągnięto pewien stopień jedności w państwie, niektórzy członkowie rodziny królewskiej, przede wszystkim książęta Burgundii, ciągle dysponowali potencjalnie niebezpieczną dla króla władzą. Wszystkie te problemy wkrótce dały o sobie znać, w rezultacie czego doszło do wybuchu wojny stuletniej między Francją i Anglią.