Polska w okresie wczesnopiastowskim.

Plemiona Polskie:
• Polanie [Wielkopolska, jez. Lednica, Gniezno]
• Pomorzanie [dolna Odra, dolna Wisła]
• Wiślanie [górna Wisła]
• Mazowszanie [środkowa Wisła]
• Lędzianie [dorzecze Bugu i Wieprza
• Plemiona Śląskie – Śląsk

Najważniejsze źródła o państwie polskim:
• Geograf Bawarski [ o plemionach]
• Żywot św. Metodego [o Wiślanach]
• Relacja Ibrahima Ibn Jakuba [o państwie Mieszka I]
• Kronika Thietmara [o Chrobrym]
• 4 kroniki Polskie: I – Galla Anonima za panowania Bolesława Krzywoustego, II – Wincentego Kadłubka na przełomie XII i XIII wieku, III – Janka z Czarnkowa podkanclerza Kazimierza Wielkiego druga połowa XIV w., IV – Jana Długosza za Kazimierza Jagiellończyka.

POLITYKA:
Twórcami – książęta z Piastów, legendarni SIEMOMYSŁ, LESZEK i SIEMOWIT.
Pierwszy władca to Mieszko I, objął władzę ok. 960.
Teren Polski najeżdżany przez Niemców i Czechów. Mieszko przyjął chrzest 966, w 965 poślubia Dobrawę i za pośrednictwem Czech dochodzi do przyjęcia chrztu.
Przyczyny:
• Mieszko chciał się zabezpieczyć przez najazdami Czech i Niemiec
• Duchowni czytający i piśmienni mogli pomóc mu zorganizować i zarządzać państwem
• Chrzest umacniał pozycję Mieszka
• Polska wchodziła w sferę kultury łacińskiej [ pojawiła się na mapie Europy Łacińskiej]
• Chrześcijańska Polska mogła najeżdżać inne pogańskie państwa
• Można było zjednoczyć plemiona

368 – powstaje pierwsze biskupstwo w Poznaniu [ biskupem-Jordan]
Margrabia niemiecki HODON w 972 atakuje Pomorze i jest bitwa pod CEDYNIĄ – Polacy wygrywają.
Otton I zdał sobie sprawę że powstało silne państwo więc wzywa Mieszka i Hodona do Merseburga i na mocy układu Mieszko uzyskuje zwierzchność nad Pomorzem Zachodnim w zamian za co uznaje się lennikiem Ottona I.
Hodon miał pomóc Mieszkowi w bitwie z Wioletami[pokonali ich]. Zostawił Bolesława Chrobrego u boku Ottona [został on zakładnikiem bo Otton bał się Polski]
Po bitwie Polacy biją się z Czechami zajmując Śląsk i Ziemię Wiślan, ale w trakcie tych walk tracimy Grody Czerwieńskie. Na rzecz Rusi.
Przed śmiercią Mieszko wydaje DAGOME IUDEX[prawa Dagoma czyli Mieszka, to jego pogańskie imię]. Pierwszy opis granic państwa polskiego: Wielkopolska, Kujawy, Mazowsze , Lubelszczyzna. Nie wymieniono Małopolski ani imienia Bolesława [mimo że Mieszko zdobył Małopolskię]
Państwo, Odę i innych synów wymienił w dokumencie. Oddaje ich pod opiekę papieża. Aby zabezpieczyć przed wojną domową łamie zasadę primogenitury i Bolesławowi oddaje Małopolskę.
992 – Mieszko I umiera
Chrobry wypędza Odę i braci przyrodnich, pozyskuje poparcie możnych, nie narzeka się na gniew papieża wysyłając mu bogate dary, a władzę obejmuje małoletni Otton III w Niemczech. To sprzyjało Chrobremu. Możni nie chcieli regentki – Niemki i jej niemieckich doradców, więc poparli Bolesława.

W Polsce chronią się dwaj biskupi z rodu Sławnikowiców z Czech.
997 – biskup praski Wojciech zostaje wysłany z micją chrystianizacji do Prus. Zostaje zabity i uznany za męczennika [Polska ma pierwszego świętego]. Zwłoki zostały umieszczone w Gnieźnie i tam odbywały się pielgrzymki z tego powodu.

1000 – pod pretekstem pielgrzymki przybywa cesarz Otton III, ma miejsce Zjazd Gnieźnieński, na którym za poparcie koncepcji cesarza, zgodził się na koronację Bolesława, przekazując między sobą symbol władzy – włócznię św. Maurycego.
Utworzono arcybiskupstwo gnieźnieńskie i trzy nowe biskupstwa – krakowskie, wrocławskie i w Kołobrzegu. Kościół Polski stał się niezależny. Pierwszym arcybiskupem był brat św. Wojciecha – RADZIM GAUDENTY.
1002 – Otton III umiera, w Niemczech następuje walka o tron, z tego korzysta Chrobry i zajmuje Czechy, Słowację i Morawy. Wykorzystując śmierć krewnego, margrabiego Milśni – Ekeharda zajmuje Milsko i Łużyce.
Nowy władca niemiecki – HENRYK II zażądał aby Chrobry założył hołd z Czech. Bolesław odmawia i to jest przyczyną wieloletnich wojen polsko-niemieckich, aż do 1018 roku.
3 etapy tej wojny:
I – 1002-1005 – kończy się układem w Poznaniu. Polska traci Czechy, Milsko i Łużyce.
II – 1007-1013 – kończy się układem w Merseburgu. Polska dostaje Milsko i Łużyce, ale musi płacić trybut z tych ziem.
III – 1015-1018 – koniec wojen, pokój w Budziszynie. Polska dostaje Milsko i Łużyce bez zobowiązań. W Milśni miał zasiadać margrabia przychylny Polsce.

Rozpoczyna się bunt przeciw Chrobremu.
W 1018 – konflikt dynastyczny na Rusi Kijowskiej. Pod pretekstem poparcia zięcia Świętopełka, Chrobry rusza na Kijów. Łupi miasto i przyłącza do Polski Grody Czerwieńskie.
Z tą wyprawą związane jest pojęcie – SZCZERBIEC – miecz koronacyjny władców Polski.

1025 – Chrobry koronuje się w Gnieźnie na pierwszego króla Polski [ale po śmierci Henryka II]
Na tron powołuje młodszego syna Mieszka II, pomijając Bezpryma [ którego wysłał do zakonu].
Mieszko II koronowany w tym samym roku w Gnieźnie. Jest bardzo silnym władcą, miesza się w różne sprawy [niemieckie], jest niebezpieczny dla sąsiadów.
1031 – wspólny najazd Konrada II [niemiecki] i Jarosława Mądrego na Polskę.
Tracimy Milsko i Łużyce oraz Grody Czerwieńskie.
Możni występują przeciw osłabionemu władcy i Mieszko musi uciec z kraju. Tron przejmuje Bezprym i uznaje się lennikiem niemieckim. Zostaje szybko zabity i do kraju wraca Mieszko II. Usuwa rywali do tronu.
1034 – Mieszko II umiera. Ta śmierć zapoczątkowuje kryzys monarchii wczesnopiastowskiej. Możni wypędzają syna Mieszka – Kazimierza i matkę – księżną Rychezę. Chronią się oni w Niemczech. Od Polski odrywa się Mazowsze gdzie władzę obejmuje Masław. W Wielkopolsce wybucha rebelia ludowa przeciw możnym i duchownym.
Ze słabości Polski korzysta książę czeski BRZETYSŁAW i w 1039 najeżdża Polskę, łupi Wielkopolskę i zagarnia Śląsk, kradnie również relikwię św. Wojciecha.
Brzetysław narusza równowagę i Kazimierz dostaje pomoc.
Po najeździe czeskim Kazimierz Odnowiciel ma poparcie Henryka III, wraca do Polski i rozpoczyna odbudowę. Udaje mu się zająć Małopolskę, Wielkopolskę, Ziemię Sieradzką i Łęczyńską.
1047 – dzięki pomocy Jarosława Mądrego pokonuje Masława i przyłącza Mazowsze.
1050 – rozpoczyna wojnę z Czechami o Śląsk. Spór zostaje rozstrzygnięty przez cesarza w 1054 układem w KWEDLINBURGU. Polska otrzymuje Śląsk, ale musi płacić Czechom z niego trybut.

Kazimierz przenosi stolicę do Krakowa bo Gniezno zostało wcześniej spustoszone.
1058 – umiera i tron obejmuje BOLESŁAW ŚMIAŁY[SZCZODRY]. Odbudowuje organizację kościelną i funduje nowe biskupstwo w Płocku[dlatego szczodry]
1076 – w zamian za poparcie Papieża Grzegorza VII uzyskuje zgodę na koronację [ w Gnieźnie]
1079 – spór króla z biskupem Krakowskiem Stanisławem. Śmierć biskupa powoduje wypędzenie króla przez możnych. Stanisław zostaje świętym , opiekunem kościoła polskiego.

Władzę przejmuje brat Kazimierza – Władysław Herman, który uznał się lennikiem niemieckim, ale władzę sprawował wojewoda Sieciech.
1097 – możni zbuntowali przeciw Sieciechowi synów Hermana – Zbigniewa i Bolesława Krzywoustego i Sieciech zostaje wypędzony, ale Herman zostaje zmuszony do podzielenia Polski. Król zachowuje zwierzchnictwo i przejmuje Mazowsze. Zbigniew – Wielkopolskę i Kujawy, a Bolesław – Małopolskę i Śląsk.
Taki stan utrzymuje się do 1102 kiedy Herman umiera i Zbigniew po ojcu dostaje Mazowsze, a Bolesław – Wielkopolskę.
Okres współrządów braci utrzymywał się do 1107 roku kiedy Zbigniew zostaje wypędzony z kraju. Chroni się w Niemczech i zyskuje pomoc Henryka V.
1109 – najazd Henryka V wspomaganego przez Czechy [słynna obrona Głogowa]
Henryk V wycofuje się, ponosi klęskę.
Krzywousty zgadza się na powrót Zbigniewa [ ale go oślepia i doprowadza do jego szybkiej śmierci]

Celem życia Krzywoustego był podbój Pomorza:
I etap: trwa do 1109, Krzywousty zdobywa Grody Nadnoteckie z Nakłem na czele
II etap: trwa do 1116. Bolesław zdobywa Pomorze Nadwiślańskie [Gdańskie] oraz Ziemie Nadnoteckie.
III etap: Wyprawa 1121-1122, w wyniku której następuje zhołdowanie Pomorza Zachodniego i jego lennikiem staje się książę Warcisław.

Krzywousty dechrystianizuje Pomorze. Przeprowadza to biskup Otto z Bambergii.
Ufundował 3 nowe biskupstwa: w Lubuszy, Włocławku i Kamieniu Pomorskim.
Popełnił parę błędów i w 1133 papież wydał Bullę, na mocy której Kościół Polski zostaje podporządkowany arcybiskupstwu w Magdeburgu.
1135 – aby ratować jedność państwa, Krzywousty składa 2 hołdy lenne cesarzowi Lotarowi: 1 z Pomorza, a 2 z całego państwa.
Pozwala mu to utrzymać jedność państwa i owocuje wydaniem Bulli Gnieźnieńskiej w 1136, na mocy której arcybiskupstwo Gnieźnieńskie odzyskuje niezależność.
1138 – Krzywousty umiera = koniec epoki wczesnopiastowskiej.