Nazizm

Przełom wieków to początek zmierzchu światowego imperium brytyjskiego, co dało równocześnie początek kolejnej rundy walki o panowanie nad światem i o nowy podział świata. W tym czasie na politycznej arenie pojawiają się Niemcy. Powstało Cesarstwo Niemieckie (II rzesza), co likwidowało rozdrobnienie polityczne kraju. W tym okresie ekspansja struktur politycznych odbywała się na tereny etnicznie spójne, a następnie pod pretekstem „Nowego porządku Europy” stała się celem niemieckiej polityki. „Nowy porządek” przejawił się podczas wojny przeciwko Francji. Wówczas pojawia się termin Europa Środkowa, który był wyrazem niemieckiej wizji geopolitycznej i ideologicznej. W ciągu następnego okresu następowało zbrojenie Cesarstwa Niemieckiego, a gospodarcza i polityczna ekspansja służyła licznym teoriom mającym zatuszować wolę podbojów. Chciano w ten sposób osiągnąć wspomniany europejski „Nowy porządek” przez dyktowanie pojęć „rasa”, „ziemia”, „przestrzeń”. Niemiecka agresja przyjmuje na początku postać polityki kolonialnej na terenie Afryki, Dalekiego Wschodu i Oceanii. Niedługo później dąży do panowania nad całym światem, głosząc, że „Nowy porządek” służy tylko i wyłącznie pokojowi. Jego celem ma być uwolnienie uciskanego w Europie narodu jak również rozszerzenie postępu gospodarczego i politycznego. To wówczas wzrosła postawa nacjonalistyczna jako ideologia stawiająca interesy własnego narodu ponad wszelkie inne wartości. Postuluje podporządkowanie wszelkich problemów politycznych i społecznych walce o interesy narodowe przeciwko innym narodom. Według tej ideologii wszelkie działania polityczne podejmowane są w celu podniesienia siły własnego narodu, a także oceniane przez pryzmat jego dobra i interesów.

Te narastające sprzeczności interesów w Europie można było rozwiązać tylko za pomocą konfliktu zbrojnego. Mająca na celu nowy podział świata I wojna światowa spowodowała głębokie zmiany na mapie politycznej świata i Europy, który był wynikiem układu sił i kompromisu. Niemcy po przegraniu I wojny światowej zmuszone do przyjęcia warunków pokojowych utraciły znaczną część terytoriów, oraz musiały płacić ogromne odszkodowania. Mimo podpisania Traktatu Wersalskiego, nie przyczynił się on do usunięcia sprzeczności istniejących przed wojną, spowodował nowe konflikty pomiędzy krajami zwycięskimi i zwyciężonymi. Niemiecka polityka zagraniczna modyfikuje, co prawda środki działania, ale cel pozostaje ten sam. „Nowy porządek Europy” przybiera nowe etapy :
1. rewizja Wersalskiej Umowy Pokojowej w celu uzyskania ponownie utraconych terytoriów
2. awans do „równorzędnych” potęg militarnych Europy
3. kontynentalna rola przywódcza.

Następuje powrót do idei Europy Środkowej w oparciu o rasistowskie elementy zawarte w geopolityce Friedricha Ratzela, głoszącej pojęcie „przestrzeni życiowej” jako siły politycznej. Porównując państwo do organizmu biologicznego uważał, że musi ono stale współzawodniczyć o przestrzeń i surowce. Jako twórca determinizmu geograficznego (geopolityki) głosił, że środowisko geograficzne warunkuje, determinuje rozwój społeczeństw i od niego zależy rozmieszczenie ludności, stopień rozwoju cywilizacji, kierunki polityki, gospodarki, kultury i innych zjawisk społecznych.

Tym, który wywarł decydujący wpływ na dalszy rozwój i kierunek geopolityki w Niemczech był R. Kjellen, który uważał, że państwo stale współzawodniczy z sąsiadującymi państwami, chcąc zdobyć prawo do przewodzenia innym. Małe państwa, chcąc cokolwiek znaczyć, muszą poszerzać swe terytorium. Państwa większe powinny rozciągać władzę lub zwierzchnictwo, a na świecie powinno istnieć tylko kilka bardzo dużych i krańcowych silnych państw-mocarstw.
Kjellen widział Europę jako superpaństwo kontrolowane przez Niemcy.





Teorie te rozbudował Haushofer dodając elementy kultu rasy i wodza oraz niemieckiego szowinizmu, który uznaje prawo własnego narodu do podbojów i panowania nad innymi narodami. Tak rozumiany, stał się podstawą faszyzmu i nazizmu. Była to reakcja na wspomniany już Traktat Wersalski, który w brutalny sposób rozerwał naturalny organizm Niemiec.

Powstała nowa demokratyczna republika miała bardzo utrudniony start a sytuacja w kraju była tak niestabilna, że groziło to upadkiem demokratycznego systemu. Niemcy podzieliły się na zwalczające się obozy, z których dwa skrajne – komuniści i skrajna prawica – głosiły otwarcie antydemokratyczne poglądy. Powstały, na podstawie ogólnego kryzysu kapitalizmu i w opozycji wobec działalności socjalistów i komunistów, faszyzm głosił hasła skrajnie nacjonalistyczne, antydemokratyczne i antyliberalne. W Niemczech zwany nazizmem (narodowym socjalizmem) bądź hitleryzmem był oficjalną ideologią partii NSDAP, której przywódcą był jego twórca Adolf Hitler. Jej program miał charakter nacjonalistyczny i silnie antysemicki. W swoich tezach głosił, że wojna była wynikiem zdrady Żydów, socjalistów, komunistów i innych nienarodowych ugrupowań. To Żydom Hitler przypisywał antyniemieckie działania w czasie konferencji wersalskiej i opracowanie głównych założeń traktatu.

Ideologia faszyzmu oparta na nacjonalistycznych doktrynach przyjmuje zasadę, że obowiązki człowieka wobec własnego narodu zwalniają go od wszelkich zobowiązań moralnych wobec innych narodów, jeśli te zobowiązania nie są zgodne z dążeniami własnego narodu. Wyrażała się w egoizmie narodowym – etnocentryzmie, w wyolbrzymianiu zalet własnego narodu i żądań dla niego specjalnych przywilejów. Odznaczał się pogardą, nietolerancją i wrogością wobec innych narodów, wyznawał wyższość własnego narodu nad wrogiem. Nazizm wysuwał tezy o nadrzędności rasy aryjskiej (Niemców), stanowiącej rasę panów. Miał wychowywać lepszych ludzi i eliminować gorsze gatunki, dążył do wyeliminowania jednostek kryminalnych, a zarazem do stworzenia brutalnych zabójców „blond bestii” jako najdoskonalszych okazów ludzkości.
Żydów uznawał za przyczynę trudności w utrzymaniu czystości rasy nordyckiej, a ponadto rasy niższe, na przykład Słowianie, zamieszkujący tereny Europy Wschodniej, ograniczali Niemcom ich „przestrzeń życiową”. Owa misja dziejowa własnego narodu miała uzasadniać pełną instytucjonalizację życia społecznego i całkowite podporządkowanie jednostki interesowi państwa, mit wroga stanowił uzasadnienie ciągłego terroru. W tych warunkach uzasadniony stawał się faszystowski kodeks moralny, głoszący zasadę bezwzględnej wierności i posłuszeństwa wodzowi, którego wola wyznaczała granice norm etycznych.

Na tym fundamencie rozwijały się idee państwa totalitarnego, prowadzące do utożsamiania narodu z państwem, państwa z rządem, rządu z jego szefem, a szefa z wodzem faszystowskim. Metodę oddziaływania propagandowo-ideologicznego faszyzmu stanowiła demagogia społeczna w najszerszym rozumieniu, podsycając rozczarowanie rządami demokratyczno–parlamentarnymi niezadowolenie mas ukierunkowano na antysemityzm i antykomunizm, odwracając je od prawdziwych przyczyn nędzy i pauperyzacji społeczeństwa. Ustanowienie dyktatury faszystowskiej w miejsce systemu wielopartyjnego wprowadzało system monopartyjny, władza wykonawcza i ustawodawcza przechodziła w ręce wodza partii. Po przejęciu władzy przez Hitlera nazizm stał się oficjalną doktryną III Rzeszy. Wszystkie stanowiska obsadzano faszystami, a organa władzy państwowej podporządkowywano odpowiednim ogniwom aparatu partyjnego, poddając jego kontroli. Nad całokształtem życia publicznego i prywatnego panowała policja polityczna, która eliminowała faktycznych i potencjalnych przeciwników reżimu. System bezpieczeństwa był oparty na kilku rodzajach policji mundurowej i tajnej. Dla przyspieszenia masowej izolacji i wyeliminowania przeciwników politycznych faszyzm stworzył sieć obozów koncentracyjnych. Metodami terroru i donosicielstwa wytwarzano atmosferę strachu, zarówno wśród przeciwników, jak i zwolenników faszyzmu. Szczególną uwagę przywiązywały władze faszystowskie do wychowania młodzieży, tworząc w tym celu specjalne organizacje.
Głosząc pogardę i nienawiść do innych narodów nazizm od początku swego powstania świadomie przygotowywał się do wojny i podbojów. Wojny postrzeganej jako instrument polityki narodowej, gdzie wszelkie chwyty są możliwe i nieważne jest cierpienie milionów zwykłych ludzi, dobrowolnie manipulując narodem, a ludzi traktując jak instrumenty do osiągania celów narodowych.

Naziści dążyli do zjednoczenia wszystkich ziem zamieszkałych przez Niemców, a więc przede wszystkim Austrii oraz części Czechosłowacji i Polski. Nazizm dla uzasadnienia konieczności ekspansji terytorialnej używa teorii geopolityki. Nie mogąc pogodzić się z sytuacją, w której są na zawsze skazani na „uwięzienie” na stosunkowo małym i przeludnionym obszarze nazistowskie Niemcy musiały posiadać należną sobie „przestrzeń życiową”. Ich celem jest zdobycie terytorium wystarczająco rozległego i bogatego w zasoby naturalne, aby mogli żyć w ekonomicznej samowystarczalności.
Następuje remilitaryzacja i przywrócenie poboru do wojska, wbrew Traktatowi Wersalskiemu. W 1936, Hitler wprowadza wojsko do Nadrenii, na terenie której Niemcom nie wolno było utrzymywać sił zbrojnych. W 1938 Niemcy, włączyły do Rzeszy Austrię, która leżała na tradycyjnym szlaku ekspansji niemieckiej w kierunku Bliskiego Wschodu. W tym samym roku dokonały częściowej aneksji Czechosłowacji, a ugodowość Brytyjczyków i Francuzów, doprowadziła w 1939r., do przyjęcia przez Czechy i Morawy niemieckiego protektoratu i przekształcenia Słowacji w republikę, stając się obszarem faktycznie podległym Hitlerowi. Natomiast w marcu 1939 Niemcy wymusiły na Litwie zrzeczenie się Kłajpedy, która stała się ważnym portem i bazą marynarki wojennej Niemiec w tej części Bałtyku.

Kiedy Hitler rozpoczął kampanię opartą na roszczeniach mniejszości niemieckiej w Polsce, a Polacy odmówili pójścia na jakiekolwiek ustępstwa, wojska niemieckie zaatakowały Polskę rozpoczynając II Wojnę Światową. W ciągu dwudziestu miesięcy armia niemiecka zajęła Polskę, Danię, Norwegię, Holandię, Belgię, Luksemburg, Francję, Jugosławię i Grecję, a w czerwcu 1941r. rozpoczęły wojnę ze Związkiem Radzieckim.

II Wojna Światowa kończy się klęską nazistowskich Niemiec, w wyniku której tworzy się nowa sytuacja polityczna i inny układ sił. O kierunkach przemian zdecydowały trzy mocarstwa koalicji antyhitlerowskiej: Wielka Brytania, Stany Zjednoczone i Związek Radziecki. Ustalono przede wszystkim zmiany terytorialne oraz podział świata na podstawie polityczno-ideologicznej i stopnia rozwoju społeczno-gospodarczego na państwa: kapitalistyczne, socjalistyczne i trzeciego świata. Zmiany terytorialne dokonane przez państwa zwycięskie były znaczne. Obszarem dużej zmienności terytoriów państwowych była przede wszystkim Europa Środkowa. Dochodzi, kolejny raz, do podziału Niemiec na dwa państwa: Republikę Federalną Niemiec (pod zarządami państw kapitalistycznych) i Niemiecką Republikę Demokratyczną (pod wpływem ZSRR). Następuje, jak wcześniej w historii, rewizja wyników wojny, zwłaszcza zwrotu utraconych obszarów. Niemcy Zachodnie obiecują gotowość pokojową, dla której składają gwarancje w ramach „zjednoczonej Europy”. Tylko po krótkim czasie słabości następuje gospodarcza i militarna rekonstrukcja. Niemcy wznoszą się do rangi przywódczej siły w Europie, pozostają jednak do lat 80-tych politycznie przytłumione, ze względu na ograniczony dostęp do Europy Wschodniej. Wraz ze wzrastającą mocą nawoływania za europejskim „nowym porządkiem” stają się coraz głośniejsze. Należy „przezwyciężać przestarzałe narodowe myślenie” i wprowadzić kilka suwerennych praw do wspólnej „Europy”. Podczas gdy wzrasta wyuczona na wschodnioeuropejskich partnerach presja pozbawiania cech państwowości, dąży za Niemcami nieugięty program narodowy osiągając aneksję NRD. Teraz musi zostać odzyskany pozostały „obszar wschodni”.
Zniesienie niemieckiego podziału prowadzi do nacjonalnych postanowień zwrotnych, które przedstawiane są jako „normalizacja”. Zjednoczone Niemcy postawiły sobie za cel „europejską odpowiedzialność za pokój”. W przypadku gdy „samodecydowanie ludu” i „etniczność” zostaną zagrożone, Berlin musi stawać się aktywnym.
W ostatecznej potrzebie staną się Niemcy „obrońcami pokoju przez interwencję z zewnątrz”, nawet gdy będą musiały prowadzić wojnę. Jak w poprzednich okresach imperialistycznej polityki władzy pozostaje „nowy porządek Europy” zarówno pretekstem jak i również celem niemieckich planów władzy. Unia Europejska nie jest więc dobrowolnym związkiem suwerennych państw narodowych, lecz szybko zmierza ku przekształceniu się w jedno państwo o charakterze federalnym, w którym dominującą rolę będą odgrywać Niemcy. Działania operatywne zostaną przedsięwzięte przede wszystkim na wschodzie i południowym-wschodzie kontynentu. Program – Europy Środkowej z cesarskich i nacjonalistycznych czasów przeżywa aktualizację. Położone centralnie w Europie Niemcy o największej liczbie ludności, największym potencjale gospodarczym i doskonałej organizacji budzą spory niepokój. Obawy dotyczą tego, że Niemcy korzystając ze swej pozycji mocarstwa sięgają do starych koncepcji Mitteleuropy, tworząc z Europy Środkowej strefę wyłącznie wpływów niemieckich. Obecnie dla Niemiec Europa Środkowa zaczyna się na wschód od Renu.

Według Niemiec Europa może powstać tylko w opozycji do Ameryki, Niemcy muszą odrzucić swoje podporządkowanie. Ewidentnym przykładem tego jest wyłamanie się i potępienie interwencji USA w Iraku. Brak poparcia dla tej inicjatywy jest przejawem wyzwalania się spod amerykańskiej kontroli i dominacji.

My Polacy, jak żaden inny naród, mamy świadomość zagrożenia wolności, tożsamości narodowej i ładu moralnego w naszej Ojczyźnie. Zagrożone jest życie człowieka, zniekształcana jest kultura narodowa oraz polska tradycja. Niemcy uważają Unię Europejską za narzędzie do realizacji swoich żądań odwetowych. Jest ona próbą rewanżu niemieckich rewizjonistów. Jesteśmy świadkami kolejnych prób sprawdzenia, jak daleko mniejszość niemiecka może się posuwać w swych żądaniach i roszczeniach.
Szczególnie na Śląsku, który jej zdaniem, jest częścią wschodnich ziem niemieckich pod tymczasową okupacją administracyjną Polski i ZSRR w latach 1945-1991.

Walka o odzyskanie porzuconych majątków, wykup oraz dzierżawy prowadzące do przejmowania polskiej ziemi przez Niemców to od wielu lat stosowane metody poszerzania wpływów na terenie naszego kraju w oparciu o ideologie ruchów i partii neofaszystowskich. W ich programach odżywają hasła: prymatu partii i państwa niemieckiego w zjednoczonym społeczeństwie, czystek etnicznych oraz potrzeba silnego wodza narodu niemieckiego.

Nazizm, jako najokrutniejszy system polityczny, najbardziej wsteczny kierunek w dziejach ludzkości doprowadził do zniewolenia zarówno narodu niemieckiego, jak i narodów krajów podbitych. Ograniczając elementarne prawa człowieka hamował rozwój kultury, oświaty i wartości duchowych swoich narodów, powodując jednocześnie masowe zbrodnie ludobójstwa i wyginięcie milionów ludzi.



Literatura:
Stanisław Otok – Geografia Polityczna
Multimedialna Encyklopedia Powszechna – Edycja 2000