Grecja

Ogólne wiadomości o Grecji

Powierzchnia: 131944 km2
Położenie: 3450`- 4145` N; 1920`- 2815` E
Ludność: 10,72 miliona (2019)
Stolica i największe miasto: Ateny - 660 tysięcy mieszkańców
Język: grecki
Towary importowane: paliwa, maszyny, chemikalia, żelazo i stal, pojazdy, tworzywa sztuczne
Towary eksportowane: żywność, tytoń, żelazo i stal, rodzynki, aluminium, bawełna, oliwa z oliwek
Waluta: euro
Produkt krajowy: 238 mld USD (2014)
Ustrój: republika

1. Położenie:

Państwo w Europie, na Półwyspie Bałkańskim, nad morzami: Jońskim, Egejskim, Kreteńskim, Śródziemnym.
Sąsiadami Grecji są: Albania, Macedonia, Bułgaria, Turcja

2. Ukształtowanie powierzchni terenu i krainy geograficzne:

Góry zajmują 80 procent powierzchni Grecji. W części północno- zachodniej wznoszą się góry Pindos, będące odgałęzieniem Gór Dynarskich, na północnym wschodzie zaś stare masywy z najwyższym szczytem w kraju- Olimpem (2917 m n.p.m.). Na południu leży półwysep Peloponez, łączący się wąskim przesmykiem z lądem. Na Peloponezie znajduje się Masyw Achajski będący przedłużeniem gór Pindos. 20 procent powierzchni przypada na wyspy. Są to m.in.: kreta, Eubeja, Rodos, Cyklady, Sporady Północne, Sporady Południowe, Wyspy Jońskie. Na silnie rozczłonkowanych wybrzeżach ciągną się wąskie pasy nizin. Niziny Tesalska i Salonicka występują w części środkowej i wschodniej. Grecja leży w strefie aktywnej sejsmicznie.

3. Ważniejsze rzeki:

Rzeki w Grecji- Vjose, Aliakmon, Axios, Struma, Mesta, Marica, Arda,

4. Cechy klimatu:

W Grecji panuje klimat śródziemnomorski z gorącym, suchym latem i chłodną, wilgotną zimą, ale na północy kraju klimat posiada pewne cechy kontynentalne- gorące lata, więcej opadów i chłodniejsze zimy. Średnie temperatury w Atenach wynoszą 28C w lipcu i 10C w styczniu, zaś roczna ilość opadów sięga około 40 cm. Trzy naprawdę suche miesiące przypadają w lato. Położone na północy Saloniki mają następujące średnie temperatury: 26C w lipcu i 5C w styczniu; roczna ilość opadów- niemal 50 cm. Najwięcej opadów występuje na zachodzie, w górach, (prawie 1500 mm rocznie) i na Wyspie Korfu (miejscami 1300 mm rocznie). Śnieg pada na północy kraju, w górach.

5. Roślinność naturalna:

Roślinność uboga. Lasy (z dębem korkowym, drzewem laurowym i mirtem) występują głównie na północy. Twardolistne zarośla typu makia przeważają na nizinach i na Peloponezie. Wiecznie zielone cyprysy, oleandry, drzewa cytrusowe, drzewa oliwne i winorośl rosną przede wszystkim na wybrzeżu i w dolinach rzek.

6. Zasoby bogactw mineralnych

Głównym bogactwem mineralnym są boksyty, wydobywane w górach wzdłuż Zatoki Korynckiej; produkcja (2,5 mln t — 1990) zmniejsza się w związku z dużymi kosztami wydobycia (kopalnie głębinowe); wydobywa się także rudy żelaza (Kreta, Macedonia, wyspa Thasos), rudy cynku i ołowiu (Attyka), chromu, manganu i niklu; sól kamienna jest odparowywana z wody morskiej; jedyną bazą energetyki są złoża węgla brunatnego (Ptolemais, Eubeja; produkcja 1990 — 52 mln t); 94% energii elektrycznej wytwarzają elektrownie cieplne (opalane węglem brunatnym lub importowanym mazutem), a 6% — elektrownie wodne (największe Kremasta i Kastrakion w Etolii); produkcja energii elektrycznej na 1 mieszkańca wynosi 3480 kW·h (1990).

7. Przemysł

Znaczną część przemysłu greckiego stanowi przemysł stoczniowy i produkcja związana z rolnictwem. Od początku lat 60. nastąpił poważny rozwój przemysłu chemicznego, tekstylnego i metalowego. Centrum petrochemii w mieście Diavata i Elevsis z huta stali rozwinęły się dzięki bliskości Aten i Salonik, dwóch największych ośrodków przemysłowych. Przetwórstwo mąki, tytoń, bawełna, oliwa z oliwek i suszenie owoców to działy przemysłu rolniczego rozwijające się na najmniej zasobnych terenach. Rozwój turystyki pomógł w stworzeniu przemysłu dóbr konsumpcyjnych. Wyrób koronek, garncarstwa, tekstylia i wyroby alabastrowe to gałęzie przemysłu rozwijające się od niedawna.

8. Rolnictwo

Rolnictwo jest podstawowym działem gospodarki na terenie niemal całego kraju i około 25 % ludności czynnej zawodowo jest zatrudnione w rolnictwie. Jeszcze w latach 60. przeszło połowa ludności pracującej zajmowała się rolnictwem. 30 % ziemi jest wykorzystywane jako tereny uprawne, a 40 % jako pastwiska. Podstawowe zboża to pszenica, dojrzewająca w zimie i wykorzystująca zimowe opady deszczu. Uprawia się również buraki cukrowe i ziemniaki, a na terenach wilgotniejszych- ryż. Ważnym źródłem dochodu są zbiory tytoniu, bawełny, winogron i oliwek. Winogrona są uprawiane głównie na południu, a tytoń na północy; gaje oliwkowe zajmują ogromne obszary kraju. Grecja jest trzecim na świecie producentem oliwy z oliwek. Niebagatelne znaczenie mają również uprawy pomarańczy, cytryn i mandarynek. Owce i kozy hodowane wszędzie tam, gdzie istnieją dla nich dogodne warunki. 20 % obszaru kraju pokrywają lasy.

9. Ludność

Kraj jednolity etnicznie, Grecy stanowią 95,5% ludności, ponadto Macedończycy (głównie wokół Salonik) — 1,5%, Turcy — 0,9%, Albańczycy oraz Bułgarzy — 0,6%; 97,6% ludności wyznaje prawosławie (religia oficjalna), pozostali to muzułmanie (1,5%) oraz katolicy i protestanci. W 1971–80 przyrost naturalny wynosił 7–8‰, 1981–92 uległ znacznemu obniżeniu (do 0,6‰); społeczeństwo starzeje się — 13,4% ludności ma powyżej 65 lat; przeciętna długość życia wynosi 72 lata dla mężczyzn i 76 dla kobiet. Po II wojnie światowej duża emigracja ekonomiczna do USA i Australii na stałe i do Europy Zachodniej czasowa oraz polityczna do byłych krajów socjalistycznych, w tym do Polski (w pierwszych latach powojennych). Średnia gęstość zaludnienia wynosi 78 osób na km2; ludność rozmieszczona nierównomiernie, najsilniej skoncentrowana w Attyce (ponad 925 osób na km2), na nizinach Macedonii, północnym Peloponezie, Kerkirze i środkowej Krecie; najsłabiej zaludnione (poniżej 25 osób na km 2) są Cyklady, góry Tracji i Macedonii, pd. Peloponez, wschodnia Kreta i Półwysep Chalcydycki. W miastach mieszka 56% ludności, najwięcej w aglomeracjach Aten (3,5 mln mieszkańców, 35% ludności kraju, z Pireusem) i Salonik; inne duże miasta: Patras, Larisa, Iraklion. Struktura zatrudnienia (w % — 1990): rolnictwo 24, przemysł 28, usługi (głównie handel i turystyka) 48; bezrobotni ok. 7%; utrzymuje się stosunkowo wysoki analfabetyzm — 9,5% ludności nie umie czytać i pisać.

10. Znaczenie turystyki w gospodarce państwa- ważniejsze obiekty turystyczne:

Grecja jest krajem, gdzie zabytki najwyższej klasy można spotkać na każdym kroku. W Atenach warto zobaczyć m.in. Akropol z Partenonem, teatr Dionizosa, muzea, na Peloponezie Bramę Lwic w Mykenach, teatr w Epidauros, grób Agamemnona, na przylądku Sunion świątynię Posejdona, w Koryncie- stary Korynt i Kanał Koryncki.