Skala pH

Skala pH, czyli skala odczynu roztworu - jest to skala wartości liczbowych od 1-14, odpowiadających tężeniu jonów wodoru w roztworze.

Roztwory o pH od 1 do 6 mają odczyn kwasowy (zawierają nadmiar jonów wodorowych), roztwory o pH od 8 do 14 mają odczyn zasadowy (zawierają nadmiar jonów wodorotlenowych). Roztwór o pH równym 7 jest obojętny.

Odczyn roztworu jest cechą roztworu określająca, czy w roztworze znajduje się nadmiar jonów wodorowych H+ (odczyn kwaśny), nadmiar jonów wodorotlenowych OH - (odczyn zasadowy) czy też są one w równowadze - odczyn obojętny. Wodne roztwory kwasów wykazują odczyn kwaśny, a wodne roztwory wodorotlenków (zasad) - odczyn zasadowy.

Przyjęto, że liczbę jonów wodorowych w roztworze będzie się określać za pomocą tzw. SKALI pH. Skala pH, która mieści się w granicach 1-14, została wprowadzona w 1909 roku przez Soerena Petera Soerensena, duńskiego biochemika i fizykochemika żyjącego w latach 1868-1939.

Celem określenia pH roztworu stosuje się tzw. wskaźniki pH, czyli substancję, których barwa zmienia się w odpowiedni kolor w zależności od odczynu roztworu.

Wskaźnikami są między innymi: oranż metylowy oraz fenoloftaleina.

Przez odpowiednie mieszanie wskaźników pH, można otrzymać wskaźniki uniwersalne, które zależnie od pH roztworu przybierają charakterystyczną barwę. Przez nasycenie pasków bibułki roztworami takich wskaźników uniwersalnych i wysuszenie ich otrzymuje się papierki uniwersalne, stosowane często w laboratoriach chemicznych do szybkiego określania pH danego roztworu. Papierki te połączone są często razem z książeczką, na której okładce jest barwna skala.

Odczyn roztworu określa się, zanurzając pasek bibułki w badanym roztworze i porównując uzyskany kolor z barwą dołączonej skali. Wskaźniki uniwersalne, które obejmują szeroki zakres pH (około 10 jednostek pH), pozwalają jedynie na oszacowanie wartości pH (z dokładnością do 0,5 jednostki pH). Znacznie dokładniej pH roztworu można zmierzyć za pomocą urządzenia zwanego pehametrem.