Zatoki swiata

ZATOKA, geogr. część oceanu, morza lub jeziora o różnej wielkości, kształcie i głębokości, wcinająca się w ląd.
ZMIRSKA, ZATOKA (Zatoka Smyrneńska), zatoka M. Egejskiego (M. Śródziemne), u azjat. brzegów Turcji; dł. 60 km, wejście szer. 25 km; głęb. do 100 m; uchodzi rz. Gediz; kąpieliska; port İzmir.
LWIA, ZATOKA, Zatoka Liońska, Golfe du Lion, zatoka M. Śródziemnego, u pd. wybrzeża Francji; wcina się 125 km w głąb lądu, szer. wejścia 245 km, głęb. do 2000 m; temperatura wód powierzchniowych od 13C zimą do 22C latem, zasolenie 37,7‰; liczne jeziora przybrzeżne, uchodzi Rodan; gł. port — Marsylia.
MEKSYKAŃSKA, ZATOKA, ang. Gulf of Mexico, hiszp. Golfo de Mxico, zatoka w zach. części O. Atlantyckiego, u wybrzeży Ameryki Pn., między płw. Floryda i Jukatan; od M. Karaibskiego i otwartego oceanu oddzielona Kubą; w pd. części drugorzędna zat. Campeche; przez Cieśn. Jukatańską łączy się z M. Karaibskim, przez Cieśn. Florydzką — z otwartym oceanem; pow. 1602 tys. km 2; średnia głęb. 1522 m, maks. — 5203 m (głębia Sigsbee w zach. części Basenu Meksykańskiego); większą część dna Zatoki Meksykańskiej zajmuje Basen Meksykański o kształcie regularnej niecki; na pn., w stoku kontynent., kaniony podmorskie. Przez Cieśn. Jukatańską przenikają do Zatoki Meksykańskiej masy wód ciepłego Prądu Karaibskiego powodujące podnoszenie się poziomu wody w zatoce i odpływ jej przez Cieśn. Florydzką jako Prąd Florydzki (początek Prądu ® Zatokowego). Temperatura wód powierzchniowych w lutym od 18C na pn. do 24C na pd., w sierpniu 28–29C, zasolenie — 36–36,7‰; Zatoka Meksykańska leży na drodze gwałtownych cyklonów tropikalnych w lecie i jesieni; wysokość pływów 0,5–1,7 m. Do Zatoki Meksykańskiej uchodzą rz.: Missisipi, Rio Grande; połowy ryb, ostryg i pereł, krewetek, gąbek; u wybrzeży Meksyku wydobycie ropy naft. z dna; gł. porty: Houston, Nowy Orlean, Tampa, Hawana, Veracruz, Tampico.
PERSKA, ZATOKA, Zatoka Arabska, arab. Al-Khalīj al-'Arabī, pers. Khalīj-e Fārs, zatoka O. Indyjskiego, wcinająca się ok. 930 km w głąb Azji Zach., połączona cieśn. Ormuz z Zat. Omańską (M. Arabskie); pow. 239 tys. km2, średnia głęb. 42 m, maks. — 115 m (u wejścia do cieśn. Ormuz); linia brzegowa rozwinięta, liczne przybrzeżne wyspy, otoczone rafami koralowymi; temp. wód powierzchniowych od 30–33C w lecie do 15–21C w zimie, zasolenie od 41‰ na pd.-zach. do 37‰ w części wsch.; wysokość pływów 1,7–4,7 m; do Z.P. uchodzi rz. Szatt al-Arab; połów ryb i pereł; wydobycie ropy naft. z bogatych złóż podmor.; liczne terminale naft.; rozwinięta żegluga; gł. porty: Kuwejt, Mina al-Ahmadi, Al-Manama, Ad-Dammam, Abu Zabi, Abadan, Chark. Zob. też wojna nad Zatoką Perską.
TAJLANDZKA, ZATOKA, dawniej Zatoka Syjamska, khmer. Czhuk-samot Thai, tajskie Ao Thai, wietn. Vinh Thi Lan, rozległa i płytka zatoka w zach. części O. Spokojnego, w pd.-zach. części M. Południowochińskiego; wcina się ok. 720 km między nasadę Płw. Malajskiego a pd. brzegi Płw. Indochińskiego; szerokość wejścia między środk. częścią Płw. Malajskiego a pd. cyplem delty Mekongu ok. 400 km; wzdłuż brzegów liczne wyspy, płycizny i skały, w części zach. — rafy koralowe; głęb. do 84 m; wysokość pływów do ok. 4 m; uchodzi rz. Menam., nad którą ok. 30 km od Z.T. leży gł. port i stol. Tajlandii — Bangkok.
ADEŃSKA ZATOKA, arab. Khalīj 'Adan, ang. Aden Bay, zatoka M. Arabskiego (O. Indyjski), między płw. Arabskim i Somalijskim; połączona cieśn. Bab al-Mandab z M. Czerwonym; głęb. do 5390 m (rów Alula Fartak); temp. wód powierzchniowych 26–30C, zasolenie 33,5–36,5‰; gł. porty Aden, Berbera. AMUNDSENA, ZATOKA, zatoka M. Beauforta (O. Arktyczny), między wyspami Banksa i Wiktorii a brzegiem Kanady; głęb. do 258 m; część Przejścia Pn.-Zachodniego.
ANADYRSKA, ZATOKA, zatoka M. Beringa (O. Spokojny), u brzegów Płw. Czukockiego; głęb. do 105 m; uchodzi rz. Anadyr; porty: Anadyr, Prowidienija.
BAJDARACKA, ZATOKA, zatoka M. Karskiego (O. Arktyczny); między płw. Jugorskim i Jamał; dł. 180 km, głęb. do 20 m; pokryta lodami także w lecie.
BENGALSKA, ZATOKA, zatoka O. Indyjskiego, między Płw. Indyjskim i Cejlonem a Płw. Indochińskim, Andamanami i Nikobarami; pow. 2,2 mln km2; głęb. do 4519 m; temp. 25–29C, zasolenie 3,0–3,4%; wysokie pływy, do 10,7 m; uchodzą Ganges z Brahmaputrą, Mahanadi, Godawari, Kriszna; w dnie złoża ropy naft.; porty: Kalkuta, Madras, Ćittagong.
BISKAJSKA, ZATOKA, franc. Golfe de Gascogne, hiszp. Golfo de Vizcaya, otwarta zatoka O. Atlantyckiego, między wybrzeżem Francji a Płw. Iberyjskim; pow. 194 tys. km2; średnia głęb. 1725 m, maks. — 5203 m (Basen Zachodnioeur.); w stromym stoku kontynentalnym podmor. kaniony; temp. wód powierzchniowych od 10–12C w lutym do 17–20C w sierpniu, zasolenie — 32–35‰; pływy do 6,7 m, u wybrzeży franc.; akwen częstych i silnych sztormów; do Z.B. uchodzą rzeki Loara, Garonna; rybołówstwo (sardynki, sardele, tuńczyki); hodowla ostryg; gł. porty: Brest, Bordeaux, San Sebastin, Bilbao
BOTNICKA, ZATOKA, zatoka M. Bałtyckiego, między Szwecją a Finlandią; dł. 668 km, pow. 112 tys. km2; głęb. do 294 m; temp. od 15C do–1C, zasolenie 0,2–0,6%; uchodzą: Dal, Indals, Ångerman;porty: Luleå, Vaasa
BRISTOLSKA, ZATOKA, zatoka M. Beringa (O. Spokojny), u nasady płw. Alaska; głęb. do 65 m; port Dillingham.
BURGASKA, ZATOKA, zatoka M. Czarnego, u brzegów Bułgarii; dł. 25 km; kąpieliska: Pomorie, Sozopol; port Burgas.
CZAUŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Wschodniosyberyjskiego (O. Arktyczny); wcina się 150 km w brzegi Syberii; głęb. do 25 m; wyspa Ajon; port Pewek.
CZOSKA, ZATOKA, zatoka M. Barentsa (O. Arktyczny), u brzegów Rosji; wcina się 150 km w ląd, na wsch. od płw. Kanin; głęb. do 33 m; wyspa Kołgujew.
DWIŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Białego (O. Arktyczny); wcina się 93 km w brzegi Rosji; głęb. do 120 m; uchodzi Dwina; porty: Siewierodwińsk, Archangielsk.
FAŁSZYWA, ZATOKA (Valsbaai), zatoka O. Atlantyckiego, u brzegów RPA; na wsch. od Przyl. Dobrej Nadziei; szer. 50 km; głęb. do 100 m; port Strand.
FIŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Bałtyckiego, między Finlandią a Estonią; dł. 420 km, pow. 29,5 tys. km2; liczne wyspy przybrzeżne; głęb. do 123 m; gł. porty: Helsinki, Petersburg, Tallin.
FRANKLINA, ZATOKA, zatoka M. Beauforta (O. Arktyczny), u brzegów Kanady; część Zat. Amundsena; wcina się 150 km w ląd; wejście szer. 128 km; liczne wysepki; głęb. do 500 m.
GDAŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Bałtyckiego, u brzegów Polski i obw. kaliningradzkiego Federacji Ros.; wcina się 74 km między Mierzeją Helską a płw. Sambia; na zach. Zat. Pucka, na pd.-wsch. Zalew Wiślany; wejście szer. 107 km; głęb. do 118 m; uchodzą Wisła i Pregoła; gł. porty: Gdańsk, Gdynia, Hel, Bałtyjsk, Kaliningrad.
GENUEŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Liguryjskiego (M. Śródziemne), u brzegów Włoch; głęb. do 1500 m; kąpieliska na Riviera di Levante; porty: Genua, Savona.
GEOGRAFA, ZATOKA, zatoka O. Indyjskiego, u pd.-zach. brzegów Australii; wejście szer. 64 km, głęb. do 50 m; port Bunbury.
GWINEJSKA, ZATOKA, ang. Gulf of Guinea, franc. Golfe de Guine, otwarta zatoka O. Atlantyckiego u zach. wybrzeża Afryki, między przyl. Palmas i Lopez; pow. 753 tys. km2, średnia głęb. 2676 m, maks. — 5207 m (w części zach.); od zach. do Z.G. wpływa ciepły Prąd Gwinejski, przedłużenie Północnorównikowego Prądu Wstecznego; wyspy: Bioko, Książęca, Św. Tomasza; do Z.G. uchodzą m.in. rz.: Niger, Wolta, Ogowe; porty: Abidżan, Akra, Lagos, Port Harcourt, Libreville.
GYDAŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Karskiego (O. Arktyczny), u brzegów Rosji; wcina się 200 km w brzeg Płw. Gydańskiego; głęb. do 8 m.
HONDURASKA, ZATOKA, zatoka M. Karaibskiego (O. Atlantycki), u brzegów Belize, Gwatemali i Hondurasu; głęb. do 3700 m, w Rowie Kajmańskim; uchodzą rz.: Motagua, Ula; porty: Puerto Corts, Puerto Barrios.
HUDSONA, ZATOKA, zatoka O. Arktycznego, u brzegów Kanady; przez Cieśn. Hudsona łączy się z M. Labradorskim (O. Atlantycki); pow. 848 tys. km2 (z Zat. Jamesa); dł. 1400 km, głęb. do 301 m; pływy, wys. do 8 m; uchodzą m.in. rz.: Churchill, Nelson; porty: Churchill, Port Nelson.
JENISEJSKA, ZATOKA, zatoka M. Karskiego (O. Arktyczny); wcina się 225 km w brzegi Syberii; szer. wejścia 150 km; głęb. do 20 m; uchodzi Jenisej; porty: Dikson, Karaul.
KADYKSU, ZATOKA, zatoka O. Atlantyckiego, u brzegów Portugalii i Hiszpanii; szer. wejścia 190 km; głęb. do 501 m; uchodzą rz. Gwadiana, Gwadalkiwir i in.; porty: Kadyks, Huelva.
KALIFORNIJSKA, ZATOKA, Golfo de California, zatoka O. Spokojnego u wybrzeża Ameryki Pn., oddzielona od otwartego oceanu Płw. Kalifornijskim; pow. ok. 180 tys. km2, dł. 1240 km, szer. do 220 km, średnia głęb. ok. 750 m, maks. — 3292 m; liczne wyspy, największe: Tiburón, Angel de la Guarda; do Z.K. uchodzi rz. Kolorado; połów ryb i pereł; porty: La Paz, Guaymas, Topolobampo, Puerto Penasco.
KAMBAJSKA, ZATOKA, zatoka M. Arabskiego (O. Indyjski), u brzegów Indii; wcina się 250 km między płw. Kathijawar i Indyjski; głęb. do 36 m; wysokie pływy, do 11,9 m; uchodzą rz.: Sabarmati, Mahi, Narmada, Tapti; gł. porty: Surat, Bhaunagar, Bharuć.
KARKINICKA, ZATOKA, zatoka M. Czarnego, u brzegów Ukrainy; wcina się 118 km w nasadę Płw. Krymskiego; głęb. do 36 m; port Skadowsk.
KILOŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Bałtyckiego, u niem. brzegów nasady Płw. Jutlandzkiego; stanowi część Cieśnin Duń.; głęb. do 36 m; wydobycie ropy naft. z dna; porty: Kilonia, Flensburg.
KORYNCKA, ZATOKA, zatoka M. Jońskiego (M. Śródziemne), w Grecji; wcina się 130 km między Płw. Bałkański i Peloponez; szer. 35 km (u wejścia 3 km), głęb. do 935 m; połączona Kanałem Korynckim z Zat. Sarońską (M. Egejskie); porty: Patras, Korynt.
KOTORSKA, ZATOKA, zatoka M. Adriatyckiego (M. Śródziemne); wcina się 22,5 km w wybrzeże Czarnogóry (Jugosławia); szer. wejścia 3 km; głęb. do 45 m; porty: Kotor, Hercegnovi, Tivat.
LIAOTUŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Żółtego (O. Spokojny), u brzegów Chin; wcina się 220 km w ląd na pn. od Płw. Liaotuńskiego; szer. 175 km; głęb. do 50 m; wyspy; pływy, wys. do 4,5 m; uchodzi rz. Liao He; porty: Qinhuangdao, Yingkou.
LIVERPOOLSKA, ZATOKA, zatoka M. Irlandzkiego (O. Atlantycki), u brzegów W. Brytanii; dł. 9 km, szer. wejścia 20 km; estuarium rz. Mersey; wysokie pływy, do 10,2 m; pod dnem tunele kol.; gł. port Liverpool.
LUBECKA, ZATOKA, zatoka M. Bałtyckiego, u brzegów Niemiec; wewn. część Zat. Meklemburskiej; dł. 27 km, wejście szer. 21,5 km, głęb. do 27 m; uchodzi rz. Trave; port Travemnde (awanport Lubeki).
MEKLEMBURSKA, ZATOKA, zatoka M. Bałtyckiego, u brzegów Niemiec; dł. 80 km, wejście szer. 50 km; głęb. do 27 m; gł. porty: Rostock, Wismar, Travemnde (awanport Lubeki).
MEKSYKAŃSKA, ZATOKA, zatoka O. Atlantyckiego u brzegów Ameryki Pn., między Florydą a Jukatanem; pow. 1,6 mln km2; głęb. do 5203 m; temp. 18–29C, zasolenie 3,6–3,7%; uchodzą rz.: Missisipi, Rio Grande; rybołówstwo; wydobycie ropy naft. z dna; gł. porty: Nowy Orlean, Houston, Tampa, Hawana, Veracruz, Tampico.
MELVILLE’A, ZATOKA, zatoka M. Baffina (O.Arktyczny), u brzegów Grenlandii; wejście szer. 300 km; głęb. ponad 100 m; liczne góry lodowe; port Nûgssuaq.
MEZEŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Białego (O. Arktyczny), u nasady płw. Kanin; dł. 105 km, szer. 97 km, głęb. do 25 m; wysokie pływy, do 12 m; uchodzi rz. Mezeń; port Mezeń.
MOSKITÓW, ZATOKA, zatoka M. Karaibskiego (O. Atlantycki), u brzegów Panamy; wejście szer. 370 km; głęb. do 1188 m; brzegi płaskie; port San Cristóbal.
NAREWSKA, ZATOKA, zatoka M. Bałtyckiego, część Zat. Fińskiej; wcina się 37 km w brzegi Estonii; wejście szer. 90 km; głęb. do 51 m; uchodzi rz. Narwa; kąpielisko mor. Narva-Jõesuu.
OBSKA, ZATOKA, zatoka M. Karskiego (O. Arktyczny), u brzegów Rosji; wcina się 800 km między płw. Jamał i Gydański; szer. 30–90 km, głęb. 10–12 m; uchodzi Ob; porty: Nowy Port, Salechard (w delcie Obu).
ONESKA, ZATOKA, zatoka M. Białego (O. Arktyczny), u brzegów Rosji; dł. 185 km, szer. 50–100 km; u wejścia W. Sołowieckie; głęb. do 36 m; pływy, wys. do 2,7 m; uchodzi Onega; porty: Białomorsk (wylot kanału z M. Bałtyckiego), Onega
PANAMSKA, ZATOKA, Golfo de Panam, zatoka O. Spokojnego u zach. wybrzeży Panamy; szer. wejścia ok. 185 km, maks. — ok. 250 km; głęb. do 200 m; dobrze rozwinięta linia brzegowa (zatoki: Parita, San Miguel); liczne wyspy, największa Isla del Rey, w Archip. Perłowym; na pn. wejście do Kanału Panamskiego; nad Z.P. — m. Panama, u wejścia do kanału — port Balboa
POMORSKA, ZATOKA, zatoka M. Bałtyckiego, u brzegów Polski i Niemiec; cieśn. Dziwną, Świną i Pianą połączona z Zalewem Szczec.; głęb. do 15 m; porty: Sassnitz, Świnoujście; kąpieliska mor.: Ahlbeck, Międzyzdroje.
RYSKA, ZATOKA, zatoka M. Bałtyckiego, u brzegów Estonii i Łotwy; pow. 181 tys. km2; u wejścia w.: Sarema i Muhu; głęb. do 62 m; uchodzą: Dźwina z Lelupą, Gauja; kąpieliska: Jurmala, Parnawa; port Ryga.
SALONICKA, ZATOKA, zatoka M. Egejskiego (M. Śródziemne), u brzegów Grecji, na zach. od Płw. Chalcydyckiego; płytka, pn. część Zat. Termajskiej (dł. 160 km, wejście szer. 89 km, głęb. do ok. 1000 m); kąpieliska; port Saloniki.
SAROŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Egejskiego (M. Śródziemne), u brzegów Grecji; wcina się 67 km między Attykę i Peloponez; wejście szer. 50 km; wyspy: Salamina, Egina i in.; głęb. do 245 m; kanał do Zat. Korynckiej (M. Jońskie); kąpieliska; port Pireus.
SPENCERA, ZATOKA, zatoka O. Indyjskiego, u pd. brzegów Australii; część W. Zat. Australijskiej, między płw. Eyre’a i Yorke; wejście szer. 80 km, dł. ok. 300 km; głęb. do 64 m; pływy, wys. do 3,6 m; porty: Port Pirie, Whyalla, Port Lincoln.
SUESKA, ZATOKA, zatoka M. Czerwonego (O. Indyjski); wcina się 325 km między Afrykę i płw. Synaj (Azja); szer. 15–46 km, głęb. do 80 m; połączona Kanałem Sueskim z M. Śródziemnym; port — Suez
SZELICHOWA, ZATOKA, zatoka M. Ochockiego (O. Spokojny), w Rosji; wcina się 650 km w nasadę Kamczatki; wejście szer. 130 km; głęb. do 350 m; wysokie pływy, do 13,2 m w Zat. Penżyńskiej; uchodzą liczne rzeki; porty: Pałana, Jamsk.
ŚWIŃ, ZATOKA, zatoka M. Karaibskiego, w zach. części pd. wybrzeża Kuby; 17–19 IV 1961 nieudany desant emigrantów kub., zw. inwazją w Z.Ś., zorganizowany w celu obalenia reżimu F. Castro; przygotowany i przeprowadzony z pomocą służb specjalnych USA
TAGANROSKA, ZATOKA, zatoka M. Azowskiego (M. Czarne), u brzegów Rosji i Ukrainy; wcina się 140 km w ląd; wejście szer. 31 km; głęb. do 5 m; uchodzi Don; porty: Taganrog, Rostów n. Donem, Mariupol, Jejsk.
TARENCKA, ZATOKA, zatoka M. Jońskiego (M. Śródziemne), u brzegów Włoch; wcina się 138 km między płw.: Salentyński i Kalabryjski; wejście szer. 133 km; głęb. do 2657 m; porty: Tarent, Crotone, Gallipoli.
TONKIŃSKA, ZATOKA (Bac Bo), zatoka M. Południowochińskiego (O. Spokojny), między pn. Wietnamem a płw. Lejczou i w. Hajnan w Chinach; dł. 330 km; wejście szer. 241 km; głęb. do 82 m; pływy, wys. do 5,9 m; uchodzi Rz. Czerwona; gł. porty: Hajfong, Beihai
TRIESTEŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Adriatyckiego (M. Śródziemne), u brzegów Włoch i Słowenii; część Zat. Weneckiej; wcina się 40 km w ląd; wejście szer. 35 km; rozwinięta linia brzegowa; głęb. do 25 m; uchodzi rz. Isonzo; kąpieliska; porty: Triest, Monfalcone, Koper.
WALENCKA, ZATOKA, zatoka M. Śródziemnego, u wsch. brzegów Hiszpanii; słabo zaznaczona; głęb. do 500 m; uchodzi rz. Jcar; liczne kąpieliska, na Costa del Azahar; porty: Walencja, Castellón de la Plana.
WENECKA, ZATOKA, zatoka M. Adriatyckiego (M. Śródziemne), u brzegów Włoch, Słowenii i Chorwacji; wcina się ok. 100 km w ląd; wejście szer. 87 km; brzegi lagunowe; na pn.-wsch. Zat. Triesteńska; głęb. do 34 m; uchodzą Pad, Adyga, Piawa, Isonzo i in.; rybołówstwo, żeglarstwo; żegluga promowa; kąpieliska; gł. porty: Wenecja, Triest, Koper,Pula.
WENEZUELSKA, ZATOKA (Maracaibo), zatoka M. Karaibskiego (O. Atlantycki), u brzegów Wenezueli; wcina się 230 km między płw. Guajira i Paraguan; wejście szer. 98 km; połączona cieśniną z jez. Maracaibo; skały i rafy koralowe; głęb. do 71 m; gł. porty: Maracaibo, Punta Cardón, Amuay.
ZACHODNIOKOREAŃSKA, ZATOKA, zatoka M. Żółtego (O. Spokojny), u brzegów Chin i Korei Pn.; wcina się 175 km między płw.: Liaotuński i Koreański; wejście szer. 300 km; brzegi rozwinięte, liczne mielizny i wyspy; głęb. do 57 m; pływy, wys. do 5,2 m; silne prądy pływowe, do 15 km/h; uchodzi Yalu Jiang; rybołówstwo; gł. porty: Dalian, Lshun, Nampho.
BOTNICKA, ZATOKA, szwedz. Bottniska viken, fiń. Pohjanlahti, część M. Bałtyckiego na pn. od W. Alandzkich, między Szwecją a Finlandią; pow. 112,5 tys. km2, głęb. do 294 m; temp. wód powierzchniowych od –1–0C w lutym do 14–15C w sierpniu; pn. część Z.B. zamarza corocznie od listopada do maja; zasolenie od 2‰ na pn. do 5,5‰ na pd.; poławiany jest gł. śledź i łosoś; do Z.B. uchodzą rz.: Dal, Indals, Ångerman i in.; gł. porty: Luleå, Vaasa.
PUCKA, ZATOKA, płytka zach. część Zat. Gdańskiej (M. Bałtyckie); pow. 364 km2; głęb. do 54 m; zasolenie do 0,6%; pod dnem złoża soli potasowej; uchodzi Reda; porty: Gdynia, Puck, Hel, Jastarnia.
AUSTRALIJSKA, WIELKA ZATOKA, ang. Great Australian Bight, otwarta zatoka O. Indyjskiego u pd. wybrzeża Australii, między przyl. West Cape Howe na zach. a Przylądkiem Pd.-Zach. na Tasmanii; pow. 1335 tys. km2; głęb. do 5670 m, w Basenie Południowoaustral.; do W.Z.A. uchodzi rz. Murray; gł. porty — Adelaide, Port Pirie.
KRÓLOWEJ CHARLOTTY, ZATOKA, zatoka O. Spokojnego, u brzegów Kanady; między W. Królowej Charlotty a w. Vancouver; głęb. do 2000 m; port Ocean Falls.
KRÓLOWEJ MAUD, ZATOKA, zatoka O. Arktycznego, u brzegów Kanady; między lądem a w.: Wiktorii i Księcia Williama; liczne wyspy.
PIOTRA WIELKIEGO, ZATOKA, zatoka M. Japońskiego (O. Spokojny), u brzegów Kraju Nadmor. (Rosja); dł. 80 km, wejście szer. 200 km; liczne wyspy i zatoki; głęb. do ok. 150 m; rezerwat mor.; gł. porty: Władywostok, Nachodka.
ŚWIĘTEGO WAWRZYŃCA, ZATOKA, ang. Gulf of Saint Lawrence, franc. Golfe du Saint-Laurent, zatoka O. Atlantyckiego u wybrzeży Kanady, między półwyspami Labrador i Nowa Szkocja; oddzielona od otwartego oceanu wyspami Nowa Fundlandia i Cape Breton, połączona — cieśninami Belle Isle, Cabota i Canso; pow. 263 tys. km2; silnie rozwinięta linia brzegowa; liczne zatoki, największe: estuarium Rz. Św. Wawrzyńca, Chaleur, Saint George's; liczne wyspy, największe: Księcia Edwarda, Anticosti, oraz archip. les de la Madeleine; dno szelfowe, głęb. do 572 m; temperatura wód powierzchniowych od poniżej –1C w zimie do 15–20C w lecie, zasolenie — od 12–15‰ na zach. do 32‰ w cieśninach; pokryta lodami od grudnia do maja; zdarzają się góry lodowe; cyrkulacja powierzchniowych prądów mor. cyklonalna (na półkuli pn. przeciwna do ruchu zegara); wysokość pływów ok. 2 m (do 6 m w ujściu Rz. Św. Wawrzyńca); rozwinięte rybołówstwo; ważny szlak mor. do Drogi Wodnej Św. Wawrzyńca i portów nad Wielkimi Jeziorami; gł. porty: Quebec, Sept-les, Dalhousie, Charlottetown.