Unia lubelska 1569 r.

1. Sytuacja, w jakiej doszło do zawarcia unii (sytuacja dynastyczna, polityczna)
W Koronie monarchowie byli elekcyjni. Na Litwie monarchowie byli dziedziczni. (Litwa narzucała Koronie swoich kandydatów). W koronie szlachta miała wolność, na Litwie bojarstwo musiało być posłuszne władzy. Koronę z Litwą łączyła unia personalna przez osobę władcy i wspólnotę dynastii (potomków Władysława Jagiełły). Zygmunt August był królem bezdzietnym, jednocześnie Litwa była uwikłana w winę z Rosją, w której się przeciwstawić nie mogła (potrzebowała wsparcia korony).

2. Motywacje i cele grup i osób zainteresowanych przewodzeniem unii
Połączeniem zainteresowana była polska szlachta i litewskie bojarstwo, chodziło o wspólnotę przywilejów i obciążeń.

3. Motywacje i cele grup i osób zainteresowanych w niedopuszczeniu do unii.
Przeciw unii była magnateria litewska, która bała się osłabienia swoich wpływów i możliwości.

4. Przebieg Sejmu lubelskiego.
Problem unii został rozwiązany na sejmie w Lublinie w 1569r., gdzie mimo oporów magnatów litewskich (na czym ten opór polegał, jak został złamany), doszło do zawarcia unii realnej (wspólnota praw i instytucji). personalna (wspólna osoba króla)

5. Postanowienia Unii lubelskiej.
Magnaterii litewskiej: W 3 miesiącu obrad doszło do próby zerwania sejmu przez magnatów litewskich. Potajemnie opuścili miasto, co spowodowało reakcję ze strony posłów i senatorów koronnych i litewskich zwolenników unii. Sejm uchwalił wcielenie (inkorporację) poł.-zach. części państwa litewskiego (Podlasie, Wołyń, Podole) do Korony Polskiej. W czerwcu (na wniosek posłów z Wołynia) do korony włączono Kijowszczyznę. Litwa pozbawiona została ponad połowy sowich terytoriów. Pod naciskiem tych wydarzeń możnowładcy litewscy powrócili do Lublina. [ UNIA 1 lipca - akty wystawiane przez sejmy koronny i litewski ]. 4 lipca - przez króla Zygmunta. Unia ta połączyła suwerenne, równouprawnione państwa i narody w państwo nazywane przez szlachtę RZECZPOSPOLITĄ OBOJGA NARODÓW.

Postanowienia Unii lubelskiej:
- wspólny monarcha (po śmierci Zygmunta A. wspólna elekcja jego następcy)
- wspólny sejm, senat (Polacy i Litwini)
- wspólne prawa i przywileje
- odrębne miały pozostać centralne urzędy w koronie i na Litwie, wojska, skarbowość.
- Wspólna władza ustawodawcza, osobna wykonawcza (poza królem).