Palestyna

PALESTYNA, kraina historyczna na Bliskim Wschodzie, między wschodnim wybrzeżem Morza Śródziemnego a doliną rzeki Jordan i Morzem Martwym, w Izraelu i Jordanii; powierzchnia 27,1 tys. km²; ponad 6 mln mieszkańców (1994, szacunek), Żydzi, Arabowie; główne miasta: Jerozolima, Tel Awiw-Jaffa, Gaza, Hajfa; wyżynna (wysokość 600-1000 m); na wybrzeżu roślinność śródziemnomorska, we wnętrzu stepowa; sadownictwo (winorośl, oliwka, drzewa cytrusowe), uprawa zbóż i hodowla; ośrodki kultu religijnego wyznawców judaizmu, chrześcijaństwa i islamu. Historia.

Zasiedlana od paleolitu (w początkach neolitu istniały już miasta, Jerycho); w epoce brązu - przez Kananejczyków; w XIII-XI w. p.n.e. podbita przez plemiona izraelskie, które w końcu XI w. utworzyły samodzielne państwo, w X w. rozbite na królestwa: Izrael i Judę, podbijane kolejno przez starożytne mocarstwa; od 6 r. n.e. prowincja rzymska; kolebka chrystianizmu; w VII w. podbita przez Arabów; od 1099 utworzone przez krzyżowców Królestwo Jerozolimskie, w połowie XIII w. podbite przez egipskich sułtanów mameluckich; od XVI w. do 1918 stanowiła część imperium osmańskiego; 1922-48 terytorium mandatowe Wielkiej Brytanii; XI 1947 uchwała ONZ o podziale na dwa państwa: arabskie i żydowskie; w wyniku wojny arabsko-izraelskiej 1948-49 Izrael zajął 2/3 powierzchni Palestyny, pozostała część - Cisjordania, zw. później Zachodnim Brzegiem (Jordanu), weszła w skład Jordanii a od 1967 jest okupowana przez Izrael; 1964 powstanie Organizacji Wyzwolenia Palestyny; 1988 Jordania zrzekła się praw do Zachodniego Brzegu; na mocy porozumienia izraelsko-palestyńskiego 1993 - autonomia palestyńska w mieście Jerycho, 1995 rozszerzona na dalsze obszary Zachodniego Brzegu.