Wyprawy krzyżowe.

KRUCJATY, wyprawy krzyżowe- wojny z muzułmanami i poganami prowadzone w średniowieczu w imię obrony miejsc świętych lub wiary katolickiej. W 1095 roku na synodzie w Clemont w Owernii popierz Urban II, wezwała katolików do zorganizowania krucjaty na Bliski Wschód, w celu wyzwolenia Ziemi Świetlej z pod panowania Turków seldżuckich. Hasło krucjat znalazło odzew wśród wielu warstw społecznych, zwłaszcza wśród rycerstwa. Chłopi uzależnieni systemem służebności szukali korzystnych warunków pracy. Krucjatom sprzyjał przyrost naturalny ludności Europy. Ponadto ekspansja muzułmanów zagrażała granicom państw chrześcijańskich. Uczestników krucjat popierał papiestwo i europejscy władcy. Najbardziej międzynarodowy charakter miała krucjata zmierzająca do oswobodzenia Grobu Świętego w Jerozolimie.

Po apelu papieża wyruszyła pierwsza krucjata (1096-99), w której wzięło udział nie tylko rycerstwo, ale i chłopi z kresów Francji dotkniętych klęską nie urodzaju. Podzieleni na odziały wyruszyli pod wodza Piotra z Amiens, źle wyposażeni zostali rozproszeni już w Europie przez tamtejszych feudałów; tych, którzy dotarli do Azji zniszczyli Turcy. Rycerstwo zaś przedostało się do Konstantynopola i po przejściu Anatolii zajęli księstwo Armenii, Edessę tworząc hrabstwo Edessy, opanowali Sycylię i zdobyli szeroki pas pomiędzy Jordanem a Morzem Śródziemnym. W 1099 utworzyli tam księstwo jerozolimskie, a jego pierwszym władcą został Gofryt. Po zdobyciu przez Turków w 1144 hrabstwa Edessy wyruszyła druga krucjata ( 1147-49), której organizatorem był Bernard z Clairvaux: przywódcami wyprawy zostali król Niemiec Konrad III i Francji Ludwik VII. Waśnie między nimi doprowadziły do klęski krucjaty. W 1187 sułtan turcji Saladyn pokonał wojska królestwa jerozolimskiego pod Hattin, zdobył Jerozolimę i podbił prawie całe królestwo. Wstrząs spowodowany stratami krzyżowców doprowadził do zorganizowania trzeciej krucjaty ( 1189-92) pod wodzą cesarza Fryderyka I Rudobrodego, króla Francji Filipa II Augusta i Anglii Ryszarda I Lwie Serce. Śmierć cesarza Niemiec i waśnie pomiędzy krzyżowcami, uniemożliwiły odzyskanie Jerozolimy, ale wyprawa uratowała resztki królestwa, oraz przyczyniła się do opanowania Cypru. W 1202-04 papiestwo podjęło czwartą krucjatę, ulegając namową Wenecji, Która zorganizowała przeprawę przez morze. Krzyżowcy wmieszali się w walki wewnętrzne w Cesarstwie Bizantyjskim, zdobyli Konstantynopol i utworzyli cesarstwo łacińskie. Indoktrynacja prowadzona przez duchowieństwo przyczyniło się do zorganizowania krucjaty dziecięcej w 1212 r, w czasie, której większość uczestników zginęła lub dostała się do niewoli. Następną piątą krucjatę podjęli król Węgier i książę Asturii Leopold VI. Główna armia krzyżowców uderzyła na Egipt. Po krótkotrwałych zwycięstwach wyprawa zakończyła się klęską.

Szósta krucjata (1228-29) była bez krwawą wyprawą cesarza Fryderyka II, który odzyskał część dawnego terytorium królestwa jerozolimskiego z Jerozolimą, Betlejem i Nazaretem, dzięki układom z sułtanem Egiptu, jednak w 1244 Jerozolima została ponownie zagarnięta przez muzułmanów.

Dwie ostatnie krucjaty (1248-54; 1270) zorganizowane przez króla Francji Ludwika IX Świętego, na Egipt i Tunis zakończyły się niepowodzeniem. Rychły upadek królestwa jerozolimskiego w 1291 roku zamkną okres krucjat. Dłużej, bo aż do końca XV wieku trwały krucjaty przeciw Maurom w Hiszpanii, zakończone zdobyciem Grenady