Cechy podatku

Pieniężny charakter świadczeń podatkowych wiąże się z jego wymiarem i poborem w jednostkach pieniężnych danego kraju.

Przymusowy (obowiązkowy) charakter świadczeń podatkowych wynika z władczych uprawnień państwa do wszystkich, którzy mieszkają na terytorium państwa. Przymus podatkowy jest przymusem prawnym opartym na aktach prawnych pochodzących od władzy państwowej. Wyraża się w tym, iż podatek ustanowiony przez państwo należy zapłacić w określonej wysokości i wyznaczonym terminie.

Bezzwrotny charakter świadczeń podatkowych polega na definitywnym przekazaniu środków pieniężnych przez podmiot zobowiązany na rzecz budżetu państwa. Cecha ta pozwala odróżnić świadczenia podatkowe od innych rodzajów dochodów budżetowych, które mają charakter pieniężny, przymusowy, lecz podlegają zwrotowi.

Nieodpłatność podatków oznacza, iż nie są one związane z żadnym wzajemnym świadczeniem ze strony państwa i jego budżetu.

Często używa się pojęcia tzw. odpłatności ogólnej, która jednak nie pozostaje w związku z przedstawioną cecha podatku. Oznacza ona finansowanie przez budżet państwa tworzenie i funkcjonowanie urządzeń infrastrukturalnych lub kulturalnych.

Powszechność podatku polega na tym, że jest to świadczenie nakładane na podmioty wyznaczone ze względu na określone cechy i zobowiązane do płacenia świadczeń według powtarzanych reguł ustalających rozmiary świadczenia, czas i sposób zapłaty.

FUNKCJE PODATKÓW
Podatki winny spełniać ważne funkcje, a mianowicie: fiskalną, stymulacyjną, redystrybucyjną, wyrównawczą i informacyjną.

W aspekcie funkcji fiskalnej podatki stanowią główne źródło dochodów budżetowych. Dochody te służą finansowaniu sfery budżetowej i działalności socjalnej, wypełnianiu funkcji obronnych, politycznych, a także dają podstawę finansową gospodarczym przedsięwzięciom państwa na skalę ogólnokrajową.

Funkcja stymulacyjna polega na pobudzeniu podatników do właściwego działania. Podatki powinny być skutecznym i czułym narzędziem polityki gospodarczej, powinny spełniać rolę bodźca zachęcającego do podejmowania działań pożądanych z punktu widzenia interesu społecznego, np. zachęta do inwestycji i tworzenia nowych miejsc pracy.

Funkcja redystrybucyjna (rozdzielcza), dotyczy alokacji środków pieniężnych od podmiotów, które je wypracowały, do podmiotów finansowanych przez państwo (np. sfera budżetowa)r}Tego typu finansowanie nie jest zachętą do efektywnego działania, jest ono realizowane przede wszystkim poprzez regulacje prawne systemu budżetowego państwa.

Funkcja wyrównawcza ma na celu zacieranie nierówności w dochodach różnych przedsiębiorstw. Trudno zgodzić się ze słusznością tego typu rozwiązań; stanowią one zachętę do ukrywania dochodów i szukania możliwości omijania przepisów podatkowych, dlatego przy ustalaniu obowiązujących rozwiązań w zakresie obciążeń podatkowych powinny być one stosowane w ograniczonym zakresie.

Funkcja informacyjna, często zwana również kontrolną, umożliwia zebranie informacji dotyczących poszczególnych podatników w skali mikro.