Komórki nowotworowe powstają w organizmie wskutek modyfikacji informacji genetycznej spowodowanych współdziałaniem różnorodnych czynników. Ich cykl życiowy jest zupełnie inny niż u komórek prawidłowych, nie reagują na zewnątrzkomórkowe sygnały, zarówno na pozytywne jak i na negatywne.
Cechy komórek nowotworowych:
1. Zdolność do nadmiernych, niekontrolowanych podziałów na skutek:
- autokrynnej regulacji wzrostu (produkcja własnych czynników wzrostowych przez komórki nowotworowe)
- ignorowaniu systemów kontrolujących namnażanie się komórek prawidłowych
- rozregulowaniu procesu proliferacji (między innymi "prowokowanie" komórki przez zmutowane białka będące produktami onkogenów do stałych podziałów)
1. Brak zahamowania kontaktowego czyli charakterystycznego dla prawidłowych tkanek dystansu pomiędzy komórkami.
2. Inwazyjność czyli zdolność do atakowania sąsiadujących komórek prawidłowych oraz zajmowania i przerastania ich terytoriów.
3. Immortalizacja (nie we wszystkich przypadkach) czyli uzyskanie zdolności do nieograniczonego przeżywania i wzrostu, inaczej "nieśmiertelność" komórek (związane między innymi z brakiem reakcji na czynniki wywołujące apoptozę)
4. Brak różnicowania się funkcjonalnego - komórka wskutek nadmiernej proliferacji oraz mutacji, które zaszły w DNA traci zdolność spełniania właściwych sobie funkcji, zaczyna produkować białka nieprawidłowe lub też prawidłowe, lecz w zdecydowanym nadmiarze
5. Zdolność do tworzenia przerzutów (metastaz) czyli odłączanie się od nowotworu, wchodzenie do naczyń krwionośnych lub limfatycznych i krążenie w krwioobiegu, a następnie atakowanie innych tkanek i zapoczątkowanie nowych skupisk nowotworowych.
Z komórek nowotworowych powstają guzy lub neoplazma (stale rosnące skupisko nietypowych komórek). W sytuacji kiedy komórki takie pozostają i rozwijają się w jednym miejscu - mamy do czynienia z łagodną odmianą nowotworu, która zwykle może zostać z powodzeniem usunięta chirurgicznie.
Jednak komórki mogą zyskać zdolności inwazyjne. Atakują wówczas sąsiednie tkanki lub odłączają się od guza i poprzez naczynia limfatyczne oraz krwionośne docierają do innych miejsc w organizmie tworząc przerzuty. Jest to nowotwór typu złośliwego, którego całkowite wyleczenie jest niezwykle trudne.