Cytaty.

STAROŻYTNOŚĆ
Ksiega Genesis
"Uczynmy czlowieka na wyobrazenie nasze (...)
i niech panuje nad wszystka ziemia"
Ksiega Hioba
"Czlowiek zrodzony z niewiasty dni krotkich jest pelen klopotu"
Ksiega Koheleta
"Marnosc nad marnosciami i wszystko marnosc"
Listy Sw. Pawla do Koryntian
"Gdybym mowil j..zykiem ludzi i aniolow,
A milosci bym nie mial,
Stalbym sie jak miedz brzeczaca
Albo cymbal brzmiacy"

ANTYK
Tyrteusz
"Rzecz to piekna, gdy (...) ginie czlowiek
Odwazny, walczac w obronie ojczyzny"
(Rzecz to piekna)
Sofokles
"Dopoki zyje, czlowiek bladzic moze,
Ale jest glupcem, kiedy trwa w uporze"
(Antygona)
Horacy
"Wybudowalem pomnik trwalszy niz ze spizu.
Nie wszystek umre" (non omnis moriar)
(Exegi monumentum)
Heraklit z Efezu
"Nie mozna wejsc dwa razy do tej samej rzeki"
Epikur
"Wszelka przyjemnosc ze wzgledu na swoja nature jest dobra, ale nie ka|.da jest godna wyboru
Gdy my istniejemy, smierc jest nieobecna, a gdy tylko smierc sie pojawi, wtedy nas juz nie ma"
Lucjusz Anneusz Seneka
"A zatem zycie szczesliwe to zycie zgodne z natura czB.owieka
Abys byl niewzruszony zarowno w obliczu zla, jak i pod wplywem dobra"
SREDNIOWIECZE
Bogurodzica
"Bogurodzica dziewica, Bogiem slawiena Maryja!
A na swiecie zbozny pobyt,
Po zywocie rajski przebyt"
Dante Alighieri
"Ty, ktory wchodzisz, zegnaj sie z nadzieja"
(Boska komedia)
ODRODZENIE
Niccolo Machiavelli
"Opinia wiekszosci wspiera sie na autorytecie panstwa"
(Ksiaze)
Klemens Janicki
"Gine przed czasem i juz, ojczyzno moja, daremnie marzyc, bym zdolal piesniami uswietnic chwaly twej blask."
(o sobie samym do potomnosci)
Mikolaj Kopernik
"Nie ma obowiazkow wiekszych nad obowiazek wzgledem ojczyzny, dla ktorej nawet zycie nalezy poswiecic."
Andrzej Frycz Modrzewski
"Zadne korzysci z wojny nie sa tak wielkie, aby mogly szkodom dorownac. Zaprawde zelazne serce miec by musial ten, kto tyle zla w wojnie widzac, nie wzdragal by sie na jej wspomnienie, chocby sobie zwyciestwo obiecywal. Ktoz zreszta wie, czy przezyje to zwyciestwo?"
(O poprawie Rzeczypospolitej, ksiega O wojnie)

"Musi sie takze senator tym odznaczac, Nie poznawszy sprawe majaca byc przedmiotem rozwazan i jak najdokladniej ja rozpatrzywszy, wszystkie swoje rady wedle uczciwosci odmierzy, bo odstepowanie od niej dla jakiejkolwiek korzysci bylo uwazane zawsze za cos szpetnego"
(O obyczajach)
Mikolaj Rej
"Pewnie Pospolitej Rzeczy
Wladny tam nie ma pieczy."
(Krotka rozprawa miedzy trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem)
Jan Kochanowski
"Sobie spiewam a Muzom. Bo kto jest na ziemi,
Co by serce ucieszyc chcial piesniami memi?"
(Muza)
"A jesli komu droga otwarta do nieba,
Tym, co sluza ojczyznie."
(Piesn XII, ks. II)
"Nie chcial nas Bog polozyc rowno z bestyjami.
Dal nam rozum, dal mowe, a nikomu z nami.(...)
Sluzmy poczciwej slawie, a jako kto moze,
Niech ku pozytku dobra spolnego pomoze."
(Piesn XIX, ks. II)
"Ale to grunt wesela prawego
Kiedy czlowiek sumienia calego."
(Piesn II, ks. I)
"Milo szalec, kiedy czas po temu."
(Piesn XX, ks. I)
"Kto tak madry, ze zgadnie
Co nan jutro przypadnie(...)
Prozno ma miec na pieczy
Smiertelny wieczne rzeczy;(...)
A nigdy nie zabladzi,
Kto tak umysl narzadzi,
Jakoby umial szczescie i nieszczescie znosic,(...)
Chwale szczescie stateczne."
(Piesn IX, ks. I)
"Nie porzucaj nadzieje,
Jakoc sie kolwiek dzieje:
Bo nie juz slonce ostatnie zachodzi,
A po zlej chwili piekny dzien przychodzi."
(Piesn IX, ks. II)
"Skujmy talerze na talery, skujmy,
A zolnierzowi pieniadze gotujmy"
(Piesn V, ks. I)
"O mnie Moskwa i beda wiedziec Tatarowie,
I roznego mieszkancy swiata Anglikowie"
(Piesn XXIV, ks. II)
"Fraszki to wszystko, cokolwiek myslemy
Fraszki to wszystko, cokolwiek czyniemy.
Nie masz na swiecie zadnej pewnej rzeczy."
(O zywocie ludzkim)
"Gdziekolwiek jestes,
Jeslis jest?"
(Tren X)
"Fraszka cnota!
Kogo kiedy poboznosc jego ratowala?
Kogo dobroc przypadku zlego uchowala?"
(Tren XI)
"Wy, ktorzy pospolita rzecza wladacie,
A ludzka sprawiedliwosc w reku trzymacie(...)
O, nierzadne krolestwo i zginiecia bliskie,
Gdzie ani prawa waza, ani sprawiedliwosc
Ma miejsca, ale wszystko zlotem kupic trzeba.(...)
Nie rozumieja ludzie ani sie w tym czuja,
Jaki to wrzod szkodliwy w Rzeczypospolitej
Mlodz wszeteczna."
(Odprawa poslow greckich)
"Prosze, niech ze mna za raz me rymy nie gina,
Ale kiedy ja umre, ony niechaj slyna."
(Ku muzom)
"Prozno uciec, prozno sie przed miloscia schronic,
Bo jako lotny nie ma pieszego dogonic."
(O milosci)
Mikolaj Sep Szarzynski
"Coz bede czynic w tak straszliwym boju?
Watly, niebaczny, rozdwojony w sobie.
(Sonet IV, O wojnie naszej, ktora wiedziemy z szatanem, swiatem i cialem)
I nie milowac ciezko i milowac
Nedzna pociecha"
(Sonet V, O nietrwalej milosci rzeczy swiata tego)
Piotr Skarga
"Miloscia ku ludziom abo Rzeczpospolitej zapalac si.. macie
Wy, ktorzy o dobru pospolitym radzicie.(...)
Bog matk.. czcic rozkazal. Przeklety, kto zasmuca matke swoja. A ktora jest pierwsza i zasluzensza
matka jako ojczyzna?(...)
Ten najmilejszy okret ojczyzny naszej wszystkich nas
niesie... Gdy z okretem zle sie dzieje, gdy dziur
jego nie zatkamy, gdy wody z niego nie
wylejemy..., zatonie, i z nim my sami poginiemy."
(Kazanie sejmowe wtore O milosci ku ojczyznie)
"Snuc milosc, jak jedwabnik nic wnetrzem swym snuje."
(Snuc milosc)
Juliusz Slowacki
"Boze! zdejm z mego serca jaskolczy niepokoj,
Daj zyciu dusze i cel duszy wyprorokuj...(...)
Uczucia po swiatowych opadly drogach,
Gorzkie pocalowania kobiety - kupilem...
Wiara dziecinna padla na papieskich progach.(...)
Polska Winkelriedem narodow!"
(Kordian)
"Bo jestem z kraju smutnego ilotow.(...)
O, polsko! Poki ty dusze anielska
Bedziesz wiezila w czerepie rubasznym,
Poty kat bedzie rabal twoje cielsko.(...)
Pawiem narodow bylas i papuga.(...)
Sep ci wyjada nie serce - lecz mozgi(...)"
(Grob Agamemnona)
"Chodzi mi o to, aby j..zyk gi..tki
Powiedzial wszystko, co pomysli glowa.(...)
Jednak wierze,
Ze ludy plyna jak B.ancuch zurawi
W postep.(...)
Nie pojde z wami, wasza droga klamna,
Pojde gdzie indziej! i Lud pojdzie za mna!(...)
Choc mi si.. oprzesz dzisiaj - przyszB.oś.. moja!
I moje b..dzie za grobem zwyci..stwo!"
(Beniowski)
"Zylem z wami, cierpialem i plakalem z wami.(...)
A poki okret walczyl - siedzialem ma maszcie,
A gdy tonal - z okretem poszedlem pod wode.(...)
Lecz zaklinam - niech zywi nie traca nadziei
I przed narodem niosa oswiaty kaganiec,
A kiedy trzeba - na smierc ida po kolei,
Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!(...)
Jednak zostanie po mnie ta sila fatalna."
(Testament moj)
Zygmunt Krasinski
"Smierc panom, smierc kupcom - chleba, chleba!(...)
Nam jedno, czy bydlo, czy panow rznac.(...)
Poezjo, badz mi przekleta, jako ja sam bede
Na wieki!"
( Nie-Boska komedia)
Cyprian Kamil Norwid
"Ni wzialem od was nic, o! Wielkoludy.(...)
Samotny wszedlem i sam bB.ądze dalej.(...)
Syn - minie pismo, lecz ty spomnisz, wnuku."
(Klaskaniem majac obrzekle prawice)
"Bo grob Twoj jeszcze odemkna powtornie,
Inaczej bedą glosic Twe zaslugi."
(Cos ty Atenom zrobil, Sokratesie)
"Przeszlosc - jest to dzis, tylko cokolwiek dalej."
(Przeszlosc)
"Nie miecz, nie tarcza - bronia Jezyka,
Lecz - arcydziela!"
(Jezyk ojczysty)
"Ciesz sie, pozny wnuku!
Jekly - gluche kamienie:
Ideal - siegnal bruku."
(Fortepian Szopena)
"Coz wiesz o pieknem?...
Ksztaltem jest Milosci.(...)
Bo piekno na to jest, by zachwycalo
Do pracy - praca, by sie zmartwychwstalo.(...)
Slowo - jest Czynu testamentem."
(Promethidion)
BAROK
Blaise Pascal
"Czlowiek jest tylko trzcina..., ale trzcina myslaca.(...)
Czymze jest czlowiek w przyrodzie? Nicoscia wobec nieskonczonosci, wszystkim wobec nicosci.(...)
Znajmy wi..c wartosc; jestesmy czyms, lecz nie jestesmy wszystkim."
(Mysli)
Waclaw Potocki
"O czym ze Polska-mysli i we dni i w nocy
Zeby szesc zaprzegano koni do karocy;(...)
Zeby pyszne aksamit puszyl sobole;
Zeby im graly traby, skrzypce i wijole;(...)
O tym szlachta, panowie, o tym mysla ksieza,
Choc si.. co rok w granicach swych ojczyzna zweza."
(Zbytki polskie)
Daniel Naborowski
"Milujmy i zartujemy,
Zartujmy i milujemy,
Lecz poboznie, uczciwe
A co czyste, wlasciwie."
(Marnosc)
Andrzej Morsztyn
"Predzej nam zginie rozum i ustana slowa,
Nizli bedzie stateczna ktora bialoglowa."
(Niestatek)
OSWIECENIE
Immanuel Kant
"Oswieceniem nazywamy wyjscie czlowieka z niepelnoletniosci, w ktora popadl z wlasnej winy. Niepelnoletniosc to niezdolnosc czlowieka do poslugiwania sie swym wlasnym rozumem."
( Co to jest oswiecenie?)
John Locke
"Zdrowy duch w zdrowym ciele - oto zwiezly, lecz pelny opis szczesliwego stanu na tym swiecie"
(Mysli o wychowaniu)
Voltaire
"Co to jest tolerancja? Tolerancja jest udzialem ludzkosci. Jestesmy wszyscy ulepieni ze slabosci i bledow; wybaczajmy sobie wzajemnie nasza glupot.. - oto pierwsze prawo natury"
(Slownik filozoficzny)
Jonathan Swift
"Ktokolwiek zdola wyhodowac dwa klosy zboza lub dwa zdzbB.a trawy tam, gdzie dotad roslo tylko jedno, ten bardziej wspomoze ludzkosc i odda swemu krajowi wieksza usluge, niz wszyscy politycy razem wzieci"
(Podroze Guliwera)
Franciszek Dmochowski
"A nade wszystko szanuj mowe ojczysta
Nie znac jezyka swego hanba oczywista"
(Sztuka rymotworcza)
Stanislaw Konarski
"Prawo, chocby najswietsze,
Prawem byc przestaje,
Jesli szczesciu ojczyzny,
Przeciwnym sie staje.(...)
Nie masz zaslug: te, co my zowiemy zaslugi,
Sa tylko ku ojczyznie wyplacone dlugi"
(Tragedia Epaminondy)
Ignacy Krasicki
"Wolno szalec mlodziezy, wolno starym zwodzic,
Wolno sie na czas zenic, wolno i rozwodzic,
Godzi sie krasc ojczyzne, latwa i powolna;
A mnie sarka.. na takie bezprawie nie wolno?
Niech si.. miota zlosc na cie i chytrosc bezczelna,
Ty mow prawde, mow smialo , satyro rzetelna!"
(Swiat zepsuty)
"Swiat poprawic - zuchwale rzemioslo"
(Palinodia)
"Swieta miB.ości kochanej ojczyzny,
Czują cie tylko umysly poczciwe!"
(Hymn do milosci ojczyzny)
"Nie wszystko zloto, co sie swieci z gory(...)
I smiech niekiedy moze byc nauka,
Kiedy si.. z przywar, nie z osob natrzasa,
I zart dowcipna przyprawiony sztuka
Zbawienny, kiedy szczypie, a nie kasa;(...)
Szanujmy madrych, przykladnych, chwalebnych,
Smiejmy si.. z glupich, choc i przewielebnych."
(Monachomachia)
Stanislaw Staszic
"Takie rzeczypospolite beda, jakie ich mlodziezy chowanie.(...)
Szczesliwosc wiekszej czesci obywatelow jest dobrem publicznym."
(Uwagi nad zyciem Jana Zamoyskiego)
"Prawa narodow sa te same, co prawa czlowieka ... kto
Gwalci prawa czlowieka, ten gwalci prawa narodow.(...)
Z samych panow zguba Polakow."
(Przestrogi dla Polski)
ROMANTYZM
Adam Mickiewicz
"Mierz sily na zamiary,
Nie zamiar podlug sil."
(Piesn filaretow)
"Mlodosci! Dodaj mi skrzydla!
Niech nad martwym wzlece swiatem
W rajska dziedzine uludy."
(Oda do mlodosci)
"Czucie i wiara silniej mowi do mnie
Niz medrca szkielko i oko(...)
Miej serce i patrzaj w serce!"
(Romantycznosc)
"Nie masz zbrodni bez kary."
(Lilie)
"Wszedzie i zawsze bede ja przy tobie,
Bom wszedzie czastke mej duszy zostawil."
(Do M***)
"To jest nad rozum czlowieczy.
Kto nie doznal goryczy ni razu,
Ten nie dozna slodyczy w niebie.
Kto nie byl ni razu czlowiekiem,
Temu czlowiek nic nie pomoze.
Kto nie dotknal ziemi ni razu,
Ten nigdy nie moze byc w niebie."
(II cz. Dziadow)
"Ty dla mnie ziemie pieklem zrobilas i rajem!
A to jest tylko ziemia!
Kobieto! Puchu marny! Ty wietrzna istoto!"
(IV cz. Dziadow)
"W takiej ciszy - tak ucho natezam ciekawie,
Ze slyszalbym glos Litwy - Jedzmy, nikt nie wola!"
(Stepy Akermanskie)
"O, wiesci gminna! Ty arko przymierza
Miedzy dawnymi i mlodymi laty.(...)
O, piesni gminna, ty stoisz na strazy
Narodowego pamiatek kosciola.(...)
Gdybym byl zdolny wlasne ognie przelac
W piers sluchaczow.(...)
Tys niewolnik, jedyna bron niewolnikow - podstepy.(...)
Szczescia w domu nie znalazl, bo go nie bylo w ojczyznie.(...)
Slodszy wyraz nad wszystko, wyraz milosci, ktoremu
Nie masz równego na ziemi, prócz wyrazu - ojczyzna."
(Konrad Wallenrod)
"Czlowieku! Gdybys wiedzial, jaka twoja wladza!(...)
Ludzie! Kazdy z was moglby samotny, wieziony,
Mysla i wiara zwalac i poddwigac trony.(...)
Zemsta, zemsta, zemsta na wroga,
Z Bogiem - i chocby mimo Boga!(...)
Samotnosc! - coz po ludziach, czym spiewak dla ludzi?(...)
Depce was, wszyscy poeci.
Wszyscy medrce i proroki.(...)
Ja najwyzszy z czujacych na ziemskim padole,(...)
Daj mi rzad dusz!(...)
Nazywam sie Milijon, bo za milijony
Kocham i cierpie katusze.(...)
Krzyz ma dlugie na cala Europe ramiona.(...)
Z matki obcej, krew jego dawne bohatery,
A imie jego czterdziesci i cztery.(...)
Nasz narod jak lawa,
Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa,
Lecz wewnetrznego ognia sto lat nie wyziebi,
Plwajmy na t skorupe i zstapmy do glebi.(...)"
(III cz. Dziadow)
"Dusza narodu polskiego jest pielgrzymstwo polskie.
(Ksiegi pielgrzymstwa polskiego)
Litwo! Ojczyzno moja! Ty jestes jak zdrowie.(...)
Grzecznosc nie jest nauka latwa ani mala.(...)
Wpadam do Soplicowa, jak w centrum polszczyzny;
Tam si.. czlowiek napije, nadysze Ojczyzny!(...)
Biada nam, zbiegi, Zesmy w czas morowy
Lekliwe niesli za granice glowy!(...)
Kraj lat dziecinnych, on zawsze zostanie
Swiety i czysty, jak pierwsze kochanie.(...)
O, gdyby kiedy dozyl tej pociechy,
Zeby te ksiegi zbladzily pod strzechy."
(Pan Tadeusz)
POZYTYWIZM
Maria Konopnicka
"Nie rzucim ziemi, skad nasz rod,
Nie damy pogrzesc mowy!"
(Rota)
Adam Asnyk
"Przezytych ksztaltow zaden cud
Nie wroci do istnienia.(...)
Trzeba z zywymi naprzod isc.
(Daremne zale, prozny trud)
Kazda epoka ma swe wlasne cele.(...)
Na nich sie jeszcze swiety ogien zarzy
I milosc ludzka stoi tam na strazy.
I wy winniscie im czesc"
(Do mlodych)
Henryk Sienkiewicz
"Nie ma takowych terminow, z ktorych by sie viribus unitis przy boskich auxiliach podniesc nie mozna"
(Potop)
MLODA POLSKA
Kazimierz Przerwa Tetmajer
"Jakze jest przeciw wloczni zlego
twoja tarcza,
Czlowiecze konca wieku? Glowe zwiesil niemy.
(Koniec wieku XIX)
"O choc zycie nasze nic niewarte
evviva l'arte!"
(Evviva l'arte)
Leopold Staff
"Znam gorycz i zawody, wiem, co bol i troska(...)
A jednak spiewac bede wam pochwale zycia.(...)
Zylem i z rzeczy ludzkich nic nie jest mi obce(...)
I ucze milowania radosci, usmiechu"
(Przedspiew)
Stanislaw Wyspianski
"Coz tam panie w polityce(...)
Niech na calym swiecie wojna,
Byle polska wies zaciszna,
Byle polska wies spokojna.(...)
Wyscie sobie, a my sobie,
Kazdy sobie rzepke skrobie.(...)
Pan sie narodowo balamuci(...)
Chlop potega jest i basta.(...)
Co sie w duszy komu gra,
Co kto w swoich widzi snach.(...)
Polska to jest wielka rzecz.(...)
Miales chamie, zloty rog(...)
ostal ci sie ino sznur"
(Wesele)
Gabriela Zapolska
"Na to mamy sciany i sufit, aby brudy swoje prac w domu.(...)
Bedzie znow mozna zaczac zyc po bozemu"
(Moralnosc pani Dulskiej)
Stefan Zeromski
"Czlowiek - jest to rzecz swieta, ktorej skrzywdzic nikomu nie wolno.(...)
Ja musze rozwalic te smierdzace nory"
(Ludzie bezdomni)
DWUDZIESTOLECIE MIEDZYWOJENNE
Leopold Staff
"Echo z dna serca, nieuchwytne.(...)
I niechaj wiersz, co ze strun sie toczy,
Bedzie, przybrawszy rymy i dzwieki,
Tak jasny jak spojrzenie w oczy
I prosty jak podanie reki"
(Ars poetica)
Konstanty Ildefons Galczynski
"Moja poezja jest jak noc ksiezycowa,
Wielkie uspokojenie"
(O mej poezji)
Antoni Slonimski
"Ojczyzna moja wolna, wolna...
Wiec zrzucam z ramion plaszcz Konrada"
(Czarna wiosna)
Kazimierz Wierzynski
"Bo nie ma ziemi wybranej,
Jest tylko ziemia przeznaczona...
(Ktokolwiek jestes bez ojczyzny)

Z czego budujesz kraj ten?
Z ludzi, ktorych nie ma.
Znow jeden za miliony, rekami, az dwiema?"
(Ojczyzna chocholow)
Julian Tuwim
"Jeslim, stworco, posiadl slowo, dar twoj swietny,
Spraw, by mi serce bilo gniewem oceanow"
(Prosba o piosenke)
"W strasznych mieszkaniach
Strasznie mieszkaja straszni mieszczanie"
(Mieszkancy)
"Oto dom moj: cztery sciany wiersza
W mojej ojczyznie - polszczyznie"
(Zielen)
Zofia Nalkowska
"Umiera sie w byle jakim miejscu zycia.(...)
Jest sie takim, jak mysla ludzie, nie jak myslimy o sobie my"
(Granica)
Stefan Zeromski
"Szedl na postronku swojej dla ojca milosci w strone Polski.(...)
Baryka wyszedl z szeregow robotników i parl oddzielnie"
(Przedwiosnie)
Czeslaw Milosz
"Czym jest poezja, ktora nie ocala
Narodow ani ludzi?"
(W mojej ojczyznie)
"Kto ty jestes, czlowieku - zbrodniarz czy bohater?"
(Do polityka)
"Zostawcie poetom chwile radosci,
Bo zginie wasz swiat."
(W Warszawie)
"Moja wierna mowo,
sluzylem tobie.
Co noc stawialem przed toba miseczki z kolorami."
(Moja wierna mowo)
"Do wyboru majac smierc wlasna i smierc przyjaciela
Wybieralismy jego smierc, myslac zimno: byle sie spelnilo.
Uszczelnialismy drzwi komor gazowych, kradlismy chleb.(...)
Jak nalezy sie ludziom poznalismy dobro i zlo."
(Dziecie Europy)
"I wtedy po wielu latach
Na nowym Campo di Fiori
Bunt wznieci slowo poety."
(Campo di Fiori)"Szczesliwy narod, ktory ma poete
I w trudach swoich nie kroczy w milczeniu.(...)
Chwala stronie swiata, ktora wydaje poeta!"
(Do Tadeusza Rozewicza, poety)
LITERATURA WSPOLCZESNA
Tadeusz Rozewicz
"Szukam nauczyciela i mistrza
niech przywroci mi wzrok sluch i mowa
niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojecia
niech oddzieli swiatlo od ciemnosci"
(Ocalony)
"Zapominaja
ze poezja wspolczesna
to walka o oddech
(Zdjecie ciezaru)
Nie - przeciez nie moge im
powiedziec, ze czlowiek czlowiekowi
skacze do gardla"
(Powrot)
Wislawa Szymborska
"Tyle wiemy o sobie
ile nas sprawdzono"
(Minuta ciszy po Ludwice Wawrzynskiej)
Stanislaw Baranczak
"... wiec dajmy z siebie wszystko(...)
... stanmy na wysokosci(...)
oczy, jak zapis kreda na murze, odwazmy si.. spojrzec
prawdziwe te same oczy, ktorych z nas nie spuszcza"
(Spojrzmy prawdzie w oczy)
OBOZY
Gustaw Herling-Grudzinski
"Gdyby nie bylo w zyciu ludzkim na ziemi rzeczy, wobec ktorych nasza wyobraznia rozklada rece, musielibysmy zlorzeczyc rozpaczy przeklinajacej literature zamiast szukac w jej utworach nadziei"
(Wieza)
"Jest zawsze miejsce na nadzieje, gdy zycie okazuje sie czyms tak beznadziejnym, |.e staje sie nagle nasza wylaczna wlasnoscia"
(Inny swiat)
Zofia Nalkowska
"Rzeczywistosc jest do wytrzymania, gdyz nie cala dana jest w doswiadczeniu ... Dociera do nas w ulamkach zdarzen, w strzepach relacji, w echach wystrzalow... Ta rzeczywistosc, daleka i zarazem rozgrywajaca sie o sciane, nie jest prawdziwa. Dopiero mysl o niej usiluje pozbierac ja, unieruchomic i zrozumiec"
(Medaliony - Kobieta cmentarna)
"Jezeli objac mysla ogrom przyspieszonej smierci, jakiej miejscem staly sie tereny Polski, to obok zgrozy najistotniejszym uczuciem, jakiego doswiadczamy, jest zdziwienie"
(Medaliony - Dorosli i dzieci w Oswiecimiu)
Warlaam Szalamow
"Kazda minuta obozu - to minuta wsaczania trucizny. Jest tu wiele rzeczy, o ktorych czlowiek nie powinien wiedziec, ktorych nie powinien widziec, a jesli juz zobaczy - to najlepiej, zeby szybko umarl"
(Opowiadania kolymskie - Czerwony krzyz)
"W prawdziwym nieszczesciu poznaje sie swa wlasna cielesnosc i duchowa moc, ustala sie granice swoich "mozliwosci", swej fizycznej wydolnosci i moralnej sily"
(Opowiadania kolymskie - Suchy prowiant)
Literatura
Pomarszczone owoce drzewa – stare książki.George Eliot
Literatura – to sumienie naszego świata.Eugeniusz Iwanicki
Literatura – gówienko małe ludzkości wobec filozofii.Witkacy
Chyba nie ma rzeczy groźniejszej nad wielki księgozbiór.Stefan Napierski
Literatura powinna odmierzać sprawiedliwość widzialnemu światu. Joseph Conrad
Złym musi być człowiek, który nie lubi pieśni, śpiewu i muzyki.William Szekspir
Pisarzowi powinno chodzić nie o to, aby czytelnik czytał, lecz aby myślał.Monteskiusz
Znaczenie dzieła zależy tyleż od tego kto czyta, co od tego, kto pisze.Witold Gombrowicz, Dzienniki
Pisarz i dzieło są czymś mieniącym się i nieuchwytnym – dopiero czytelnik utrwala je w jakimś określonym i naczelnym sensie.Witold Gombrowicz, Dzienniki
Autorów sądzą ich dzieła.Cyprian Kamil Norwid
Wielkie dzieła literatury światowej nie są na ogół optymistyczne, ale nie odbierają nadziei.Julian Przyboś
Polacy
Polacy! Polacy! Musicie kochać własny niedorozwój
– oto klęska.Witold Gombrowicz
Polska, według mnie, powołana jest do najskrajniejszego uniwersalizmu, ponieważ tylko to zdoła skompensować jej geograficzne położenie.Witold Gombrowicz
Zbyt silny jest w nas dotąd ten kompleks polski i zbyt obciążeni jesteśmy tradycją. Jedni nieomal boją się słowa ,,ojczyzna”, jakby ono cofało ich o 30 lat rozwoju. Innych wprowadza natychmiast na tory obowiązujących w naszej literaturze szablonów.Witold Gombrowicz
Polacy są od improwizacji, może to jest nasze nieszczęście, ale jakby i tego nie było, niewiele by zostało.Maria Dąbrowska
Twarz polska nie ma obłudnej skorupy.Juliusz Słowacki
Nie było jeszcze nigdy, a zwłaszcza w Polsce człowieka, co by się o milimetr wysunął ponad ogólny poziom, by całego błota na niego nie rzucić.Karol Szymanowski
Polaków nie zdobywa się groźbą, tylko sercem.Stefan Wyszyński
Polska. Dlaczego tylko co najniższe, dlaczego tylko co najwyższe, a nic pośrodku? I dlaczego wierność polskości obraca się na tej polskości szkodę, a bunt przeciwko polskości jest jej uświetnieniem?Czesław Miłosz
Młodość
Młodym ludziom zdaje się, że pieniądze są najważniejszą rzeczą w życiu. Gdy się zestarzeją, są już tego pewni.Oscar Wilde
Młodość jak kwiat przechodzi.William Szekspir
Młodość byłaby doskonała, gdyby przytrafiała się pod koniec życia.Herbert Henry Asquity
Dojrzewamy dzięki miłości, cierpieniu, radości.Aldona Różanek
Starość we wszystko wierzy. Wiek średni we wszystko wątpi. Młodość wszystko wie.Oscar Wilde
Młodość nie jest rozdziałem wyrwanym z życia ani przedmową do książki bez powiązania z całością. Jest wprowadzeniem do całej reszty, jest zalążkiem (…),
jest fundamentem, na którym ma się oprzeć budowla życia.Jakub Alberione
Naród
Istota narodu czy człowieka nie objawia się na drodze pracowitych analiz, a tylko w działaniu.Witold Gombrowicz
Narody – jak różnokolorowe kule szklane w ogrodzie: każdy inaczej odbija słońce.Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Głosem narodu jest harmonia ojczysta, mieczem – jedność i zgoda, celem – prawda.Cyprian Kamil Norwid
Jestem z narodu, w którym od lat blisko stu, każda książka wychodzi za późno, a każdy czyn za wcześnie.Cyprian Kamil Norwid
Tradycja
Tradycja to piękno, które chronimy, a nie więzy, które nas krępują.Ezra Pound
Tradycja – to rzecz zawodna, ulega często przeinaczeniom.Zenon Kosidowski
Tradycja jest rozumem całego narodu, przesianym z jednego wieku w drugi.Ricarda Huch
Wszystko co tradycyjne, jest łatwe do polubienia i nie wymaga wysiłku.Gertruda Stein
Śmiech, żart
Twierdzę, że nadmiar powagi jest uwarunkowany nadmiarem niepowagi.Witold Gombrowicz
Żart jest orężem bezbronnych.Alberto Moravia
Śmiech – to szczere królestwo człowieka.François Rabelais
Na świecie nie ma nic piękniejszego od pobudzania ludzi do śmiechu.Marcel Achard
Najbardziej straconym dniem jest ten, w którym się nie śmiałeś.Nicolas de Chamfort
Radość jest jak kamień, który wrzucony do wody zatacza coraz większe kręgi Adalbert Balling
Prawdziwe szczęście jest rzeczą wysiłku, odwagi i pracy.Honoriusz Balzak
Moralność, wartość i walka dobra ze złem
Człowiek bez poczucia moralnego jest najniegodziwszym i najdzikszym stworzeniem.Arystoteles
Jeśli reguł moralności nie nosisz w sercu, nie znajdziesz ich w książkach.Monteskiusz
Żaden zły człowiek nie jest wolny.Epiktet
To właśnie jest moralność: rzeczy, które później budzą w nas niesmak.Ernest Hemingway
Między Scyllą a Charybdą strzeż się jeszcze siebie samego.Stanisław Jerzy Lec
Krzykiem, a nie bezradnym płaczem sprzeciwiamy się zbrodniom i zafałszowanym kartom.Józef Łobodowski
Powtarzaj stare zaklęcia ludzkości, bajki i legendy, bo tak zdobędziesz dobro, którego nie zdobędziesz.Zbigniew Herbert, Przesłanie Pana Cogito
Moralność musi być ta sama w stosunku do wszystkich, w przeciwnym razie staje się niesprawiedliwa, a więc niemoralna.Witold Gombrowicz
Zbyt wieleśmy widzieli zbrodni, byśmy się dobra wyrzec mogli.Czesław Miłosz, Traktat moralny
Grzech przybrał ciało cnoty. Imponderabilia moralności spłowiały, a spod ich rysunku wyłoniły się (…) impoderabilia amoralności (…). Zło włączyło się w nasze kody etyczne i stało się dobrem. Fatalnym, rakowatym dobrem.Tadeusz Konwicki
Istnieje tylko jedna niezmienna powinność, a jej formuła brzmi: „kochaj bliźniego swego jak siebie samego”. Zupełnie inną kwestią jest, jak to robić, niemniej to już cała moralna powinność.William Temple
Każdy nosi w sobie dżumę, nikt bowiem, nikt na świecie nie jest od niej wolny.Albert Camus, Dżuma


czlowieczeństwo, czlowiek
Człowiek i sens życia
Miarą wszystkiego jest człowiek. Pitagoras
Nie tak łatwo rzec: chcę być człowiekiem.Horacy
Człowiek jest tajemnicą – z tajemnicy przybywa i w tajemnicę odchodzi.Maria Dąbrowska
Wielkość człowieka polega na jego postanowieniu, by być silniejszym niż warunki czasu i życia.Albert Camus
Być człowiekiem – to właśnie być odpowiedzialnym.Antoine Saint-Exupéry
Być człowiekiem, to czuć, kładąc swoją cegłę, że bierze się udział w budowaniu świata.Antoine Saint-Exupéry
Nie ma nic słabszego na ziemi niż człowiek.Homer
Zycie
Życie jest w kolorze, który ma twoja wyobraźnia.Marek Aureliusz
Życia nie można opisać, można je tylko przeżyć.Oscar Wilde
Każde życie ma lub może mieć jakieś motto.Novalis
Tylko życie poświęcone innym warte jest przeżycia.Albert Einstein
Jesteśmy jakby kwintesencją tego, co w stworzeniach nierozumnych złe i dobre.Jean La Fontaine
Ludzkość stale kroczy naprzód, jednak człowiek pozostaje ten sam.Johann Wolfgang Goethe
Szkół, gdzie by mógł uczyć się człowiek swego człowieczeństwa, nie ma na świecie i pewnie nigdy nie będzie.Emil Zegadłowicz
Czymże jest człowiek w przyrodzie? Nicością wobec nieskończoności, wszystkim wobec nicości, pośrodkiem między niczym a wszyskim.
Człowiek jest tylko trzciną, najsłabszą w przyrodzie, ale to trzcina myśląca.Blaise Pascal
Człowiek jest to substancja, której istotę stanowi myślenie.Rene Descartes
Najlepszym dowodem prawdziwej wielkości człowieka jest przeświadczenie o własnej małości.Thomas Carlyle
Życie jest cieniem ruchomym jedynie,
Nędznym aktorem, który przez godzinę
Pyszni i miota się po scenie, aby
Umilknąć później na zawsze; jest bajką
Opowiedzianą przez głupca, pełnego
Furii i wrzasków, które nic nie znaczą.
Słynne słowa tytułowego bohatera
tragedii Szekspira – Makbeta
Człowiek sam sobie wykuwa los. Decyduje charakter, świadomość, wiara – nie ślepe i ciemne fluidy. Każde życie ludzkie, każda nasza przygoda jest trochę niejasna i tajemnicza.
Witold Gombrowicz, Opętani
Człowiek dzisiejszy zdaje się stale zagrożony przez to, co jest jego wytworem, co jest wynikiem pracy jego rąk, zarazem – i bardziej jeszcze – pracy jego umysłu, dążeń jego woli (…). Rozwój techniki oraz naznaczony jej panowaniem rozwój cywilizacji współczesnej domaga się proporcjonalnego rozwoju moralności i etyki.
Jan Paweł II, z encykliki Redemptor Hominis
Bo życie ludzkie układa się na kształt procesu i każdy z nas czeka podświadomie ma werdykt. Tylko że niektórym z nas dojmująco zależy na przeniknięciu znaczenia rozprawy na ujrzeniu oblicza Sędziego.
Jan Józef Szczepański, Przed nieznanym trybunałem
Człowiek człowiekowi wilkiem
Człowiek człowiekowi strykiem
Lecz ty się nie daj zgnębić
Lecz ty się nie daj spętlić.Edward Stachura, Człowiek człowiekowi
Życie to nie teatr, mówisz ciągle, opowiadasz;
Maski coraz inne, coraz mylne się nakłada;
Wszystko to zabawa, wszystko to jest jedna gra
Przy otwartych i zamkniętych drzwiach.
To jest gra. Edward Stachura, Życie to nie teatrOsoba ludzka stworzona na obraz i podobieństwo Boga nie może stać się niewolnikiem rzeczy, systemów ekonomicznych, cywilizacji technicznej, konsumizmu, łatwego sukcesu. Człowiek nie może stać się niewolnikiem swoich różnych skłonności i namiętności, niekiedy celowo podsycanych. Przed tym niebezpieczeństwem trzeba się bronić.
Jan Paweł II, przemówienie do młodzieży
w Poznaniu 03.06.1997






historia
Wystarczy urodzić się dziesięć lat wcześniej, by już być kimś innym duchowo.
Johann Wolfgang Goethe
Dramatem naszej epoki jest to, że głupota zabrała się do myślenia.
Jean Cocteau.
Cóż za smutna epoka, w której łatwiej jest rozbić atom, niż zniszczyć przesąd.
Albert Einstein
Nasza epoka jest parodią wszystkich poprzednich.
Christian Friedrich Hebbel
Tradycja jest rozumem całego narodu, przesianym z jednego wieku w drugi.
Ricard Huch
literatura dawna
Tam nasz początek.
Czestaw Miłosz
Po starą księgę sięgam ze wzruszeniem (...) to nakryty kamieniem Ojców proch.
Wiktor Gomuli
Nikomu „albo raczej wszystkim, swoje księgi Daję".
Jan Kochanow
U progu czasów baroku Rzeczpospolita była dla Europy krajem wolności, krajem konfederacji warszawskiej z r.1573, podziwianym przez inne nacje (...). U schyłku baroku Rzeczpospolita była już tylko cieniem swej dawnej przeszłości.
Janusz Pelec
Literatura dawna
Czym jest poezja, jeśli nie ocala narodów?
Czestaw Mitosz
Situka to wielkie ucho i wielkie oko świata; styszyiwidzi
-imazawstydzić, drażnić, budzić sumienie.
Joseph Conrad
Cala wielka literatura opowiada o moralności.
David Lewrence
Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaka snbie ludzkość wymyśliła.
Wistawa Szymborska
Młodość
Jakoby też rok bez wiosny mieć chcieli Którzy chcą, żeby mtodzi nie szaleli
Jan Kochanowski, Na młodość
Tak mi dobrze, tak mojo, aż rechoce się serce
Same nogi mnie niosą gdzieś -i po co mi gdzie ?
Idę miody, genialny, niosę BUT W BUTONIERCE,
Tym, co ze mną nie zdążą, echo powie Adieu!
Bruno Jasieński, But w butonierce
Młodość jest wartością samą w sobie, czyli niszczycielką wszelkich innych wartości, które nie są jej potrzebne, gdyż ona - samowystarczalna.
Witold Gombrowicz, Dzienniki
Moralność
Etyka jest, zdaniem moim, podstawową nauką catej dziedziny nauk duchowych i kultural­nych, W twórczości wypowiada się najsubtelniej i najściślej nasza istota moralna.
Stanisław Brzozowski, Kilka stów o teorii powieści
Świat się wyrównał. Nie ma złych i dobrych. Jest wielki, nieszczęsny tłum depczący sobie po nogach {...).
Tadeusz Konwicki, Mała apokalipsa
Stać się naprawdę dobrym człowiekiem jest rzeczą trudną.
Platon, Protagoras
Człowiek -jest to święta rzecz, której krzywdzić nikomu nie wolno.
Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni
Człowiek nie jest dobry anizly rodzi się z instynktami i ze zdolnościami. Społeczeństwo nie tylko go nie psuje, jak utrzymywał Rousseau, ale udoskonala go, czyni lepszym; rów­nocześnie jednak interes rozwija potężnie jego złe skłonności.
Honoriusz Balzak, Komedia ludzka, Przedmowa
Ojczyzna
Drodzy są rodzice, dzieci, krewni, domownicy, ale miłość wszystkiego zawarła w sobie ojczyzna. Cyceron (Marcus Tullius Cicero, 106 - 43 p.n.e)
Gdzie dobrze, tam ojczyzna.
Arystofanes (ok. 446 - 385 p.n.e)
Ja i ojczyzna to jedno, / Nazywam się Milijon - bo za milijony Kocham i cierpię katusze. Adam Mickiewicz (1798 - 1855)dziady III czesc
Miłe cudze kraje, lecz milsza ojczyzna. Fredro Aleksander
Słodszy wyraz nad wszystko, wyraz miłości, któremu Nie masz równego na ziemi, oprócz wyrazu - ojczyzna. Adam Mickiewicz (1798 - 1855)
PANSTWO
Im bardziej chore państwo, tym więcej w nim praw. Tacyt (Publius Cornelius Tacitus, ok. 55 - ok. 120)
Państwo to ja. Ludwik XIV
Powinno być utworzone niepodległe państwo polskie, które winno obejmować ziemie zamieszkałe przez ludność bezspornie polską, mieć zapewniony wolny i bezpieczny dostęp do morza; jego niezawisłość polityczna, gospodarcza oraz całość terytorialna winna być zagwarantowana układem międzynarodowym. Thomas Woodrow Wilson (1856 - 1924)
To nie nasza biurokracja jest za duża na nasze państwo, tylko nasze państwo jest za małe na naszą biurokrację. Żarko Petan
Zepsute państwo mnoży ustawy. Tacyt (Publius Cornelius Tacitus, ok. 55 - ok. 120)
POEZJA
Każda dobra poezja jest spontanicznym wybuchem głębokich uczuć. William Wordsworth
Poezja jest chorobą niektórych ludzi, podobnie jak perła jest cierpieniem ostrygi. Heinrich Heine
Poezja prowadzi od znanego ku nieznanemu. Georges Bataille
Poezja to mówiące malarstwo, a malarstwo - milcząca poezja. Simonides
Poezja to przemiana krwi w atrament. Thomas S. Eliot
Prawdziwą, typową formą współżycia duchowego jest poezja. Karol Irzykowski
Podróże
Żebym był jak pielgrzym, co się w drodze trudzi. Przy blaskach gromu. Juliusz Słowacki (1809 - 1849)
Polacy
A niechaj narodowie wżdy postronni znają Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają! Mikołaj Rej (1505 - 1569)
Polacy mimo męstwa - naród płochy, wytrwałości nie ma, zabawę woli niż pracę. Fantazji dużo, ale gdy się na słowa wyczerpią, do czynu ochoty i siły brak. Batory Stefan (1533 - 1586)
Polacy są narodem idiotów. Józef Piłsudski (1867 - 1935)
kobieta
Aby oszukać kobietę, potrzebny był wąż, ale aby oszukać mężczyznę, wystarczyła kobieta. Ambroży św. (Ambrosius Aurelius, 340 - 397)
Cały świat i wszystko na nim jest piękne, ale najpiękniejsza jest kochająca kobieta. Mahomet
Kobieta bez kokieterii, to jak kwiat bez woni. Zapolska Gabriela
Kobieta jest arcydziełem wszechświata. Lessing Gothold
Kobieta to telefon duszy. Haller J
praca
Jeżeli cię przestrasza praca, wspomnij na nagrodę. Św. Augustyn (Aurelius Augustianus 354-430)
Praca to konieczność; jej brak jest cierpieniem, nigdy dobrodziejstwem. Lew Mikołajewicz Tołstoj (1828 - 1910)
Praca wzmacnia człowieka, lenistwo go gubi. Przysłowie rumuńskie
Tylko pożyteczna praca sprawia radość naszej duszy. Nikołaj Gogol
Wymagania i wyrzeczenia, które narzuca praca zawodowa, przeobrażają i wzbogacaja świat. Antoine De Saint-Exuprey
Wytrwała praca pokona wszystko. Wergiliusz
PRAWDA
"Piękno jest prawdą, prawda pięknem" - oto co wiesz na ziemi i co wiedzieć trzeba. John Keats (1795 - 1821)
Abstrakcyjnej prawdy nie ma. Prawda jest zawsze konkretna. Włodzimierz Iljicz Lenin (Uljanow, 1870-1924)
Dobra karykatura to prawda trawiona kwasem. Marvin
Nie chodź na rynek, wejdź w siebie, we wnętrzu człowieka mieszka prawda. Św. Augustyn (Aurelius Augustianus 354-430)
Prawda istnieje. Wymyśla się tylko kłamstwo. Braque
Prawda jest pochodnią olbrzymią: dlatego właśnie usiłujemy wszyscy zbliżyć się do niej tylko na chwilę w obawie, by nie spłonąć. Johann Wolfgang Goethe
Prawda jest zawsze córką czasu. Powiedzenie łacińskie
Prawda ma tylko jedną twarz, ale wiele masek. Powiedzenie japońskie
rewolucja
Rewolucja dokonuje gwałtu na wrogach ludu pracującego i sama dokonuje się prze ten gwałt. Aleksy Tołstoj
Albo wesz zwycięży rewolucję, albo rewolucja zwycięży wesz. Włodzimierz Iljicz Lenin (Uljanow, 1870-1924)
samotność
inny nie może mnie zrozumieć ani nie może mi pomoc oto samotność cierpienia. Paul Ricoeur
Samotność jest przyjemnością dla tych, którzy jej pragną i męką dla tych, co są do niej zmuszeni. Władysław Tatarkiewicz
Samotność mędrców mistrzyni. Adam Mickiewicz (1798 - 1855)
Samotność-odwieczny refren życia. Erich Maria Remrque "Łuk Triumfalny"
śmierć
Dopiero w chwili, gdy nadejdzie śmierć będę wiedział niezbicie o co chodzi. Georges Bataille
Milsza śmierć wolna, niż życie w kajdanach. Ignacy Krasicki (1735 - 1801)
Największe zło, śmierć, nie dotyka nas ani trochę, gdyż póki jesteśmy, nie ma śmierci, a odkąd jest śmierć, nie ma nas. Epikur z Samos
Sen i śmierć to bracia bliźniacy. Homer
Ten, kto wyciągnie los życia, musi także wyciągnąć los śmierci. Bo przeznaczeniem życia jest śmierć. Jostein Gaarder "Świat Zofii"
Tworzyć znaczy zabijać śmierć. Romain Rolland
Życie nieczynne jest to śmierć przed zgonem. Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832)
Tolerancja
Tolerancja jest to gotowość przyznania przedstawicielowi innego światopoglądu tej samej dozy inteligencji i dobrej woli, co sobie. Karl Rahner
Tolerancja to dążenie do zrozumienia innych Karol Capek (1890-1938). Karel Čapek (pisarz czeski, 1890-1938)
władza
Mówi się, że władza demoralizuje. Ale brak władzy demoralizuje całkowicie. Dean Rusk
Władza imponuje tylko małym ludziom. Ks. Kardynał Stefan Wyszyński
Władza materialna znajduje się w ręku ludzi możnych i bogatych; władza intelektualna należy do mędrców lub kapłanów; władzę moralną zaś dzierżą kobiety. August Comte
Władza to największy afrodyzjak. Henry Kissinger
wojna
Wojna jest ojcem wszystkich grzechów. Heraklit z Efezu
Wojna domowa: Hurra! W imię narodu wybijemy samych siebie. Karel Ceper
W wojnach, bez względu na to, która strona będzie się uważała za zwycięzcę, nie ma wygranych, są tylko przegrani. Arthur Neville Chamberlain (1869-1940)
Tam, gdzie się kończy dyplomacja, zaczyna się wojna. Polivios Dimitrakopulos
zwyciestwo
Być zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo, zwyciężyć i spocząć na laurach - to klęska. Józef Piłsudski (1867 - 1935)
Nie zawsze zwycięstwo przynosi radość. L. Teliga
Zwycięstwo jest rzeczą ważną, lecz najważniejszy jest udział w walce. Dave Weinbaum
Walczę, by przezyciężyć słabość, strach, by odnieść zwycięstwo nad sobą. James Joyce
Rzeczą człowieka jest walczyć, a rzeczą nieba dawać zwycięstwo. Homer
nadzieja
Droga do szczęścia jest ciemna i ciernista, ale rozświetla ją nadzieja. Aldona Różanek
Jeżeli każdy z was ma siłę przezwyciężania własnych przesądów; jeżeli każdy z was posiada odwagę miłości - to istnieje w świecie wielka nadzieja. Roaul Follereau
Nadzieja nie przywiązuje się do teraźniejszości, wybiega naprzód, by dotrzeć do celu. Pino Pellegrino
Nadzieja przychodzi do człowieka wraz z drugim człowiekiem. Dante Alighieri (1265 - 1321)
Większe szczęście daje nadzieja zawarta w dążeniu - niż świadomość, że oto jesteśmy u mety. Zofia Bystrzycka
Bóg
Aby Bóg był wszystkim we wszystkich. 1 Kor 15, 28
Bóg jest bliższy człowiekowi niż człowiek sam sobie. Paul Evdokimov (1901-1970)
Bóg miłuje nas takimi, jakimi będziemy, a nie takimi, jakimi jesteśmy. Św. Augustyn
Bóg nie potrzebuje naszych dzieł, lecz jedynie naszej miłości. Św. Teresa
Bóg umarł. Friedrich Nietzsche (1844 - 1900)
Bóg włożył swoją miłość w twoje ręce, jak klucz do raju. Phil Bosmans

1. Artysta i sztuka
„Najniższy krąg piekła. Wbrew powszechnej opinii nie zamieszkują go ani matkobujcy, ani także ci, którzy chodzą za ciałem innych. Jest to azyl artystów pełen luster, instrumentów i obrazów. (…) Co kwartał powstają nowe kierunki i nic, jak się zdaje, nie jest w stanie zahamować tryumfalnego pochodu awangardy.” Zbigniew Herbert, Co myśli Pan Cogito o piekle.
Sztuka jest dla mnie stanem duszy. A dusza jest święta! Marc Chagal
Sztuka jest arystokratyczna do szpiku kości, jak książę krwi. Jest zaprzeczeniem równości i uwielbieniem wyższości. Jest sprawą talentu czy geniuszu, czyli nadrzędności, wybitności, jedyności. Witold Gombrowicz, Dzienniki
2. Autorytety
Szukam nauczyciela i mistrza niech przywróci mi wzrok słuch i mowę niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia niech oddzieli światło od ciemności. Tadeusz Różewicz, Ocalony
Zły to uczeń który nie przewyższa swego mistrza. Leonardo Da Vinci
Żyć (…) trzeba się uczyć przez całe życie. Seneka Młodszy.
Naśladowanie jest najszczerszym wyrazem pochlebstwa. Caleb Coltom.
Nieomyślny środek zdobycia autorytetu u ludzi – być dla nich użytecznym. Marie von Ebner-Eschenbach
Ideał dany jest człowiekowi po to, aby wyraźniej widzieć swą niedoskonałość. Mikołaj Gogol
Kopiuj mistrzów, dopóki sam nie zostaniesz mistrzem. Stefan Żeromski
3. Bunt
Bunt nie przemija, bunt się ustatecznia. Stanisław Grochowisk
…Jedynym oparciem dla ducha / jest bunt! Bunt, co jak mina pod twierdzą / wybucha, / bunt przeciw rzeczom, ludziom i własnej / istocie / przeciw życiu i śmierci !… Kazimierz Tetmajer. Tak mi się śni burza
Aż wszystko będzie legendą / i wtedy po wielu latach / na nowym Campo di Fiori / bunt wzniesie słowo poety. Czesław Miłosz. Campo di Fiori
Idz wyprostowany wśród tych co / na kolanach / wśród odwróconych plecami i obalonych / w proch / ocalałeś nie p oto aby żyć / masz mało czasu trzeba dać świadectwo. Zbigniew Herbert, Przesłania pana Cogito
4. Bezdomność
Dom Polski (…) to ojczyzna, / a inne kraje są hotelem. Julian Tuwim
Bo nie ma ziemi wybranej, / jest tylko ziemia przeznaczona / ze wszystkich bogactw / - cztery ściany, / z całego świata – tamta strona. Kazimierz Wierzyński
5. Cierpienie
Jest taka cierpienia granica, / Za którą się uśmiech pogodny zaczyna, / I mija tak człowiek, i już zapomina, / O co miał walczyć i po co. Czesław Miłosz. Walc
Należy zgodzić się / pochylić łagodnie głowę / nie załamywać rąk / posługiwać się cierpieniem w miarę / łagodnie / jak protezą / bez fałszywego wstydy / ale także bez niepotrzebnej pychy. Zbigniew Herbert. Pan Cogito rozmyśla o Cierpieniu
6. Codzienność
Myślę o codziennym życiu, które było tak czy inaczej prowadzone, mimo inwazji, oblężeń, przewrotów. Czesław Miłosz. Nieobojętna ziemia
Poczucie absurdalności może porazić byle jakiego człowieka na zakręcie byle jakiej ulicy. Albert Camus. Absurdalne mury.
Senna kobieta sięgała po szlafrok / mężczyzna ogolił się w łazience / przy drzwiach otwartych / to umożliwiało im dialog małżeński / i dopóki mówili o rzeczach codziennych / wszystko było jasne. Adam Ważyk. Czas dla proroków
Zaspany i niemrawy, nudny dzień powszedni, / Cierpliwy jak dorożkarz na miejskim postoju. Leopold Staff. Południe biednej niedzieli.
7. Cnota
Cnota to stały i nienaruszony przymiot duszy, / z siebie i dla siebie, bez względu na pożytek. / Z niej pochodzą uczciwe chęci, czyny, zasady, / prawy sposób myślenia. Marek Tuliusz Cycero. Rozmowy tuskulańskie.
Najwyższym dobrem jest duch, który gardzi każdą rzeczą przygodną, a z samej cnoty czerpie radość. Seneka. O życiu szczęśliwym.
Cnota (…) to harmonijne usposobienie; jest godna wybory dla samej siebie a nie ze względu na jakąś obawę czy nadzieję, czy jakiekolwiek okoliczności zewnętrzne. W niej tkwi szczęście. Diogenes Laertion, Żywoty i poglądy słynnych filozofów.
Jednym z głównych dobrodziejstw cnoty jest wzgarda śmierci: środek, który napełnia życie nasze ubogim spokojem. Michel de Montaigne. Próby.
8. Człowieczeństwo.
Ważniejsze od przetrwania jest zachowanie swojego człowieczeństwa. Georgie Orwell.
Człowiek ma w życiu dwa wyjścia: kształtować rzeczywistość i poddawać się jej. Josif Brodski.
Błądzić jest rzeczą ludzką. Seneka
9. Dom (rodzina)
Szczęścia w domu nie zaznał bo go nie było w ojczyźnie! Mickiewicz. Konrad Wallenrod.
Nie mogę mieć ani ojca, ani matki, ani żony ani jednej rzeczy, którą bym przycisnął do serca z miłością, dopóki z oblicza ziemi nie znikną te podłe zmory. Muszę wyrzec się szczęścia. Muszę być sam jeden. Żeby obok mnie nikt nie był, nikt mnie nie trzymał! Stefan Żeromski. Ludzie bezdomni.
Dlaczego dom rodzinny widać chodź go nie ma / i lampę co zgaszono trzydzieści lat temu ks. Jan Twardowski Wszystko co dawne.
10. Dwór polski
Wśród takich pól przed laty nad brzegiem ruczaju / Na pagórku niewielkim we wrzosowym gaju / Stał dwór szlachecki, z drzewa lecz podmurowany / Świeciły się z daleka pobielane ściany…. Adam Mickiewicz. Pan Tadeusz
Wpadam do Soplicowa, jak w centrum polszczyzny / Tak się człowiek napije, nadysze ojczyzny! Adam Mickiewicz. Pan Tadeusz
Zosię raczej należało porwać. Jeśli już kogo miałem porywać, to Zosię, normalne i prawidłowe było by porwanie Zosi z wiejskiego dworku. Witold Gombrowicz Ferdydurke.
11. XX wiek i współczesność.
Miał być lepszy od zeszłych nasz XX wiek. / Już tego dowieść nie zdąży Wisława Szymborska. Schyłek wieku.
Spójrzcie, jak wciąż sprawna, / jak dobrze się trzyma / w naszym stuleciu nienawiść / Spójrzcie uważnie – być może można ją jakoś pokonać. Wisława Szymborska. Nienawiść
My – rocznik powojenny otwarty na oścież - / w pełnokomfortowym stanie swego ciała / czytamy Sartre’a i książki telefoniczne. Ewa Lipska. My
Wstydzimy się / miękkich głosów / czułych spojrzeń (…) / Silni cyniczni / Z ironicznie zmrużonymi oczami. Małgorzata Hillar. My z drugiej połowy XX wieku.
12. Dziecko
Tyś za wszystki mówiła, za wszystki śpiewała, / wszystkiś w domu konciki zawżdy pobiegała. / Niedopuściłaś nigdy matce się frasować / ani ojcu myśleniem zbytnim głowy psować. Jan Kochanowski. Tren VIII
Drobny, wychudły, z oczyma jasnemi, / w których łzy wielkie i srebrne wzbierały / i gasły w rzęsach spuszczonych ku ziemi, / Blady jak nędza a tak jeszcze mały, / że mógł rozpłakać się i wołać: matko! / Gdyby miał matkę. Maria Konopnicka.
13. Emigracja
Każdy emigrant jest Ulissesem w drodze do Itaki. / Mirce Eliade, dziennik emigranta / niewdzięczna to rola z bezpiecznego miejsca namawiać ludzi do bohaterstwa. Witold Gombrowicz
Prasa emigracyjna przypomina szpital, gdzie rekonwalescentom daje się tylko lekkie zupki. Witold Gombrowicz dziennik
Ktokolwiek jesteś bez ojczyzny, / Wstąp tu, gdzie czekam po kryjomu: / W ugornej pustce jałowizny / Będziemy razem nie mieć domu Kazimierz Wieżyński ktokolwiek jesteś bez ojczyzny
W obcych miastach przychodzimy na świat, / nazywamy je ojczyzną, lecz nie długo / wolno nam podziwiać i chmury i wieże. Adam Zagajewski piosenka emigranta
14 Humor, żart, ironia, groteska.
Śmiech- to szczere królestwo człowieka. Francois Rebalais
Śmiejmy się! Kto wie, czy świat potrwa jeszcze trzy tygodnie? Pierre Augustin Beaumarchais
I śmiech niekiedy może być nauką, / kiedy się przywar, nie z osób natrząsa. Ignacy Krasicki
Każdy autor sztuk komicznych wie, ze większość widowni śmieje się, gdy kilku widzów zacznie rechotać… Cały problem sprowadza się zatem do tego, jak tych kilka osób zmusić do śmiechu… Marcel Achard
Ze wszystkich zwierząt jeden człowiek umie się śmiać, choć on właśnie ma najmniej powodów. Ernest Hemingway
15.Kariera


cytaty na mature z polskiego ale nie tylko przydadza sie tez do wypracowan :P