Pytania na maturę ustną

Od antyku do pozytywizmu.
1. Ustosunkuj się do stwierdzenia: Współczesny człowiek powinien znać Biblię nie tylko ze względów religijnych.
2. Różne sposoby nawiązań do Biblii w literaturze współczesnej.
3. Gatunki literacki w Biblii. Wybrane zilustruj przykładami.
4. Miłość człowieka najważniejszym przesłaniem Biblii. Uzasadnij temat w odwołaniu do Nowego Testamentu.
5. Motywy mitologiczne, ich funkcja artystyczna w znanych Tobie utworach literackich.
6. Wielkość i tragizm bohaterów Homera i Sofoklesa.
7. Najistotniejsze cechy teatru antycznego. Uwzględnij środki, jakimi posługiwał się i funkcje jakie pełnił.
8. Na czym polega tragizm w dramacie antycznym ?
9. Średniowieczna pieśń maryjna - "Bogurodzica" a "Lament świętokrzyski".
10. Znacznie "Bogurodzicy" dla kultury polskiej.
11. Artystyczne i językowe wartości "Bogurodzicy". ( Wskazana pamięciowa znajomość tekstu ).
12. Bohater literacki średniowiecza w Twojej ocenie.
13. Motywy średniowieczne we współczesnej poezji polskiej.
14. Jakie wartości dostrzegasz w świeckich zabytkach litertury średniowiecznej ?
15. Przedstaw świat wartości człowieka średniowiecza i renesansu na wybranych przykładach.
16. Tradycje antyczne i polskie realia w twórczości J. Kochanowskiego.
17. Stosunek osoby mówącej do świata we "Fraszkach" J. Kochanowskiego lub"Bajkach" I. Krasickiego.
18. "Treny" Kochanowskiego wobec konwencji gatunku.
19. Dom i świat w twórczości M.Reja i Kochanowskiego.
20. Miłość - jako temat poezji J.Kochanowskiego i J.A.Morsztyna.
21. J.Kochanowski i M.Sęp-Szarzyński o miejscu człowieka w świecie.
22. Człowieczy los w poezji M.Sępa-Szarzyńskiego i J.Kasprowicza.
23. Renesansowy "wzorzec" szczęśliwości ziemiańskiej w wybranych utworach epoki.
24. Na przykładzie wykaż związki literatury staropolskiej z dorobkiem twórców europejskich.
25. Oceń dorobek lieracki renesansu w zakresie gatunków i form wersyfikacyjnych.
26. Jaki model życia proponowali pisarze XVI w. ? Omów na wybranych przykładach literackich.
27. Sarmata o sobie - inni o Sarmacie w wybranych utworach literackich różnych epok.
28. Małe formy poetyckie (epigramat, fraszka, bajka) w literaturze dawnej. Czy Twoim zdaniem zawierają one treści o charakterze uniwersalnym ?
29. Spory o barok. Jakich znasz pisarzy tej epoki, jakie problemy, niepokoje, wartości znajdujesz w ich utworach ?
30. Tematy, nastroje i koncepty liryki barkokowej.
31. Czy dzieła Moliera mogą bawić współczesnego widza ?
32. Wskaż w twórczości I.Krasickiego tematy, problemy i zjawiska bliskie, Twoim zdaniem, człowiekowi XX w. ( zobacz j.polski )
33. Wady społeczne odzwieciedlane w renesansowej fraszce i oświeceniowej bajce. Skąd popularność tych gatunków w wymienionych epokach ?
34. I.Krasicki jako obserwator i krytyk społeczeństwa XVIII w.
35. Motyw odpowiedzialności obywatelskiej w literaturze politycznej polskiego oświecenia.
36. Zdefiniuj pojęcie wolterianizmu i wskaż jago obecność nie tylko w opowiastkach Woltera.
37. Wykorzystując znane Ci utwory, scharakteryzuj dydaktyczną funkcję polskiego oświecenia.
38. Trzy kręgi tematyczne w liryce F. Karpińskiego.
39. Wyjaśnij, dlaczego pisarez epoki oświcenia najchętniej wypowiadali się w takich gatunkach jak: komedia, satyra, bajka.
40. Ludowość ballad A.Mickiewicza.
41. "Dziady" cz. III - tragizm bohatera czy tragizm narodu ?
42. Twoja interpretacja Wielkiej Improwizacji.
43. Na podstawie treści III cz. "Dziadów" Mickiewicza rozwiń myśl zawartą w słowach Piotra Wysockiego: "Nasz naród jak lawa..."
44. Bohaterowie romantyczni w poszukiwaniu celu życia na przykładzie III cz. "Dziadów" i "Kordiana".
45. Polski bohater romantyczny i jego przeobrażenia w utworach A.Mickiewicza.
46. Buntownicy czy szaleńcy, czyli o bohaterze polskiego romantyzmu.
47. Cechy dramatu romantycznego na wybranym przykładzie.
48. Rola poezji i poety w utoworach literackich romantyzmu.
49. Poeta jako bohater literacki w utowrach romantyków.
50. J.U.Niemcewicz powiedział o epopei A.Mickiewicza: "W tym dziele narodowość polska nie zginie". Jak rozumiesz tę myśl ?
51. Różne widzenie świata szlacheckiego w "Panu Tadeuszu".
52. Polemika z romantycznym modelem miłości w "Ślubach panieńskich" A.Fredry.
53. Określ osobowość A.Mickiewicza lub J.Słowackiego, twórcy i człowieka swojej epoki.
54. "Kordian" Juliusza Słowackiego jako dramat romantyczny.
55. Motyw powstania listopadowego w utworach A.Mickiewicza lub J.Słowackiego.
56. Twórczość Słowackiego jako głos w dialogu romantyków na temat narodu i poezji.
57. Słowacki o sobie i swojej twórczości w znanych lirykach.
58. C.K.Norwid - romantyk czy twórca, który przerósł epokę ?
59. Wielcy ludzie i wielkie idee w liryce C.K.Norwida.
60. Rozprawa Z.Krasińskiego z romantycznym poetą i romantyczną poezją w "Nie-Boskiej komedii".
61. Tragizm jednostki i tragizm dziejów w "Nie-Boskiej komedii" Z.Krasińskiego.
62. Ulubione gatunki literackie epoki romantyzmu. Scharakteryzuj dwa przez siebie wybrane.
63. Sonet jako gatunek literacki. Omów na przykładzie wybranych utworów Mickiewicza i Staffa.
64. Moja interpretacja haseł romantycznych zawartych w poezji wielkich wieszczów.
65. Elementy autobiograficzne w twórczości wybranego poety.
66. Najbliższy Ci poeta romantyczny. Uzasadnij wybór.
67. Kult uczucia w poezji romantycznej.
68. Orientalizm w twórczości romantyków. Omów zjawisko na dowolnie wybranym przykładzie.
69. Czym różni się koncepcja służby Ojczyźnie w literaturze romantyzmu i pozytywizmu ? Wykażna wybranych przykładach literackich.
70. Jakie przeżycie pokoleniowe ukształtowało generackę pozytywistów ? Jaki wyraz znalazło w ich twórczości ?
71. Czy pozytywiści byli antyromantyczni ? Scharakteryzuj ich stosunek do ideałów poprzedniej epoki.
72. Tradycje powstania styczniowego w znanych Ci utworach literackich.
73. Nowy typ bohatera w programach i praktyce literackiej okresu pozytywizmu.
74. Wymień dwie najważniejsze - według Ciebie - poweści pozytywistyczne. Uzasadnij wybór i scharakteryzuj wybrany utwór.
75. Czy zadzasz sie, że "Lalkę" B.Prusa mażna nazwać "powieścią o staconych złudzeniach" ?
76. Które określenie "Lalki" Prusa wydaje Ci sięnajtrafniejsze:
• powieść o miłości
• powieść o narodzinach polskiego kapitalizmu
• powieść panorama społeczna ?
Uzasadnij swój wybór.
77. W jakim sensie - na tle naszej literatury narodowej - Wokulski mógłby uchodzić za antybohatera literackiego ?
78. "Lalka" Prusa to dla Ciebie powieść psychologiczna, realistyczna czy tendencyjna ? Uzasadnij stanowisko.
79. Dlaczego powieść i nowela stały się gatunkami dominującymi w literaturze okresu pozytywizmu ?
80. Galeria Sienkiewiczowskich postaci w "Potopie". Ich plastyka i funkcje w utworze.
81. Postacie kobiece w prozie pozytywistycznej.
82. Dlaczego powieści polskiego pozytywizmu są chętnie filmowane ?
83. Poezja w "niepoetyckiej" epoce, jej tematyka i gatunki.
84. Jake ideały wyrażone w utworze Asnyka "Do młodych" i "Odzie do młodości" Mickiewicza są nadal aktualne i dlaczego ?
85. Jakie miejsce wyznaczasz Konpnickiej w polskiej historii literatury ?
86. Funkcje czasopism literackich w okresie pozytywizmu i Młodej Polski.
87. Wskaż obecność programowych haseł pozytywistycznych w dziełach literackich.
88. Powieść polska w kontekście eurpoejskim. Czy mieliśmy, Twoim zdaniem, polskiego Balzaka, Zolę czy Dostojewskiego ?
89. Który z poznanych utworów romantycznych lub pozytywistycznych zaliczyłbyś do klasyki literackiej ?
Część druga.
Od Młodej Polski do współczesności.
90. Jaką postawę wobec życia przyjęli artyści młodopolscy? Wyjaśnij na podstawie wybranych utworów poetyckich.
91. Echa filozofii epoki "fine de siecil" w twórczości...
92. Wskaż słowa klucze wspólne wybranemu nurtowi poezji młodo-polskiej (tekst).
93. Podobieństwa i różnice w romantycznej i modernistycznej koncepcji poety i poezji.
94. Liryka jako forma refleksji i liryka jako zapis doznań w okresie Młodej Polski.
95. Przedstaw reprezentatywne utwory dla "liryki nastrojów" końca XIX w.
96. Przemiany postaw i poetyki J. Kasprowicza.
97. Człowieczy los w poezji J. Kasprowicza i L. Staffa.
98. Postawy światopoglądowe w młodopolskiej poezji L. Staffa.
99. Typy dialogu w "Weselu" S. Wyspiańskiego i ich rola w ocenie współczesnego autorowi społeczeństwa.
100. "Nieprzewidziani goście" bronowickiej Chaty - ich funkcja w dramacie Wyspiańskiego.
101. "Wesele" S. Wyspiańskiego pytaniem o świadomość narodową Polaków.
102. Sądy S. Wyspiańskiego i A. Mickiewicza o narodzie polskim w "Weselu" i w "Dziadach" cz. III.
103. Nowatorstwo teatralne dramaturgii S. Wyspiańskiego (na wybranym przykładzie).
104. "Wesele" Wyspiańskiego w odbiorze współczesnych - największe inscenizacje teatralne i adaptacje filmowe.
105. Ustosunkuj się do stwierdzenia, że "Dulska jest wśród nas".
106. Wady i zalety społeczności lipeckiej w "Chłopach" Wł. Reymonta.
107. Jakie kierunki artystyczne epoki Młodej Polski dostrzegasz w powieści Wl, Reymonta "Chłopi"?
108. Czy zgadzasz się że stwierdzeniem, iż słowa Żeromskiego " trzeba rozrywać rany narodu, aby nie zabliźniły się błoną podłości" mogą być mottem jego twórczości z okresu Młodej Polski. Wypowiedź uzasadnij przykładami z lektur.
109. St. Żeromski i S. Wyspiański - dwugłos w sprawach Polski.
110. W odniesieniu do postawy wybranego bohatera np. Tomasza Judyma lub Zenona Ziembiewicza skonkretyzuj pojęcia: moral-ność, etyka, obowiązek, poświecenie.
111. Jak literatura polska XIX w. demaskowała mity narodowe?
112. Jedność elementów muzycznych, malarskich i słownych w literaturze Młodej Polski. Omów na przykładzie wybranego dramatu lub utworu lirycznego czy opowiadania.
113. Fascynacje tatrzańskie w literaturze i sztuce Młodej Polski.
114. Impresjonizm -jego istota i rola w poznanej twórczości Młodej Polski.
115. Określ istotę naturalizmu i wskaż rolę, jaką odegrał w poznanych przez Ciebie utworach modernizmu.
116. Spojrzenie pisarzy młodopolskich na wieś - oceń literackie i artystyczne wyznaczniki tego tematu.
117. Gatunki dramatu modernistycznego. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
118. Jakie problemy moralne i artystyczne literatury polskiej końca XIX w. zachowały aktualność w świecie współczesnym?
119. Stosunek do tradycji w poezji XX-lecia międzywojennego.
120. Sformułuj program poetycki J. Tuwima wyrażony w wierszach z okresu XX-leda międzywojennego.
121. Sposób budowania świata w poezji J. Przybosia.
122. "Skamander" a "Awangarda" -dwa różne programy poetyckie XX-lecia międzywojennego.
123. Groteska i drwina, liryka i satyra w poezji K. I. Galczyńskicgo.
124. W czym dostrzegasz urok i dziwność świata w poezji B. Leśmiana?
125. Zinterpretuj tytuły dwu wybranych utworów z prozy XX-lecia międzywojennego.
126. "Przedwiośnie" St. Żeromskiego powieścią o trzech programach uzdrowienia H Rzeczypospolitej.
127. Kompozycja powieści a jej idea. Wykaż zależność na przykładzie "Przedwiośnia" lub "Granicy".
128. "Jest się takim, jak myślą ludzie, nie jak myślimy o sobie my" względność oceny postawy człowieka. Rozważania nie tylko na marginesie życia bohaterów "Granicy i "Ferdydurke". ,
129. Sposób kreacji świata przedstawionego w "Ferdydurke" W. Gombrowicza.
130. Jakie wyzwanie rzuca W. Gombrowicz światu i człowiekowi w powieści "Ferdydurke"?
131. "Ferdydurke" W. Gombrowicza - powieść nowoczesna?
132. Polska i Polacy w spojrzeniu prozaika XX-lecia międzywojen-nego (Żeromski, Nałkowska, Gombrowicz).
133. Jaki klucz zaproponowałbyś do odczytania epiki Brunona Schulza?
134. Co znajdujesz dla siebie w jego prozie?
135. Fantastyka i realizm w kreowaniu światów Brunona Schulza.
136. W czym dostrzegasz paraboliczność powieści Franza Kafki "Proces"?
137. Tragizm, absurd, paradoks w "procesie" Fr. Kafki.
138. Teoria czystej formy i próba jej realizacji w "Szewcach" Witkacego.
139. Marzenia w konfrontacji z rzeczywistością. Rozważania nie tylko o "Lordzie Jimic" Conrada.
140. "Mistrz i Małgorzata" Bułhakowa" powieścią o pisarzu i jego dziele, o dobrym szatanie i złej rzeczywistości.
141. Dekalog moralny wpisany w literaturę faktu.
142. K. K. Baczyński - poeta "Apokalipsy spełnionej".
143. Świat obozów T. Borowskiego. Dokonaj konfrontacji z innymi utworami o tej tematyce.
144. "Inny świat" G. Herlinga-Grudzińskićgo i "Opowiadania" T. Borowskiego - dwa różne sposoby przekazania prawdy o obozach.
145. Uzasadnij, że "Pamiętnik z powstania warszawskiego" M. Białoszewskiego jest "poetyckim trenem na śmierć Warszawy", opowieścią o losach ludzi i domów.
146. "Świat prawdziwszy od prawdziwego", czyli o reportażu H. Krall "Zdążyć przez panem Bogiem".
147. Związki tematyczne i formalne "Kartoteki" i wierszy Różewicza.
148. Literatura powojenna o człowieku, który ocalał (Różewicz).
149. Jakie gatunki literackie pojawiają się najczęściej w poezji polskiej po r. 1945? Omów jeden z nich.
150. W świetle wybranych przykładów wykaż związek poezji lat wojny z ówczesną sytuacją twórcy i narodu.
151. Literatura po Apokalipsie musi zacząć się na nowo. Uzasadnij sąd wykorzystując twórczość T. Różewicza, T. Borowskiego bądź Z. Nałkowskiej.
152. Problematyka heroizmu, prawdy i moralności w poezji Cz. Miłosza.
153. Tradycja i współczesność w poezji Zb. Herberta. Rozwiń temat na przykładzie dowolnie wybranych utworów.
154. Świat poetycki W. Szymborskiej.
155. Filozoficzna refleksja w poezji W. Szymborskiej.
156. W dyskusji na temat: "Dedal czy Ikar"? - po czyjej stronic zdaje się opowiadać poezja współczesna.
157. Jakie związki z barokiem i ekspresjonizmem dostrzegasz w poezji S. Grochowiaka?
158. Eksperymenty poetyckie i zabawy słowem w poezji M. Białoszewskiego. Wskaż je w wybranych wierszach poetyckich.
159. Omów twórczość jednego z wybranych pisarzy emigracyjnych. W jaki sposób pobyt na emigracji wpłynął na twórczość tego pisarza?
160. Świat poetycki wybranego poety współczesnego.
161. Poezja religijna dzisiaj. Omów na przykładzie twórczość jednego poety.
162. Czy dzienniki, pamiętniki i listy pisarzy są utworami literackimi? Omów różne przykłady.
163. Intelektualiści polscy wobec niebezpieczeństwa totalitaryzmu myślowego i "nowej wiary" na podstawie "Zniewolonego umysłu" Cz. Miłosza.
164. Wymień kilku prozaików współczesnych, których najbardziej cenisz i scharakteryzuj twórczość jednego z nich.
165. Gra z konwencją w opowiadaniu M. Hłaski.
166. Sposoby funkcjonowania historii narodowej w świadomości Polaków wyświetlę "Początku" A. Szczypiorskiego.
167. Dokumentalne i literackie wartości "Rozmów z katem" K. Moczarskicgo.
168. "Mała Apokalipsa" T. Konwickiego książką o rozpadzie świata.
169. Wielkie dzieła paraboliczne w literaturze światowej i polskiej. Omów jeden wybrany utwór.
170. Jak rozumiesz słowa Camusa w kontekście nie tylko "Dżumy" "W ludziach więcej zasługuje na podziw niż na pogardę"?
171. Niepokoje moralne pokoleń powojennych w dramatach współ-czesnych (no. Różewicz, Mrożek...).
172. Uzasadnij, że dramat Sł. Mrożka "Tango" to synteza tradycji i nowoczesności.
173. Dwa oblicza polskiej współczesnej rzeczywistości w dwóch teatrach: T. Różewicza i Sł. Mrożka (podobieństwa i różnice).
174. Funkcje dramatu w wybranych epokach literackich.
175. Polscy laureaci literackiej Nagrody Nobla. Zaprezentuj jednego z pisarzy.
176. Twój kandydat do literackiej Nagrody Nobla. Uzasadnij swój wybór.
177. Wizerunki kobiet we współczesnej literaturze polskiej. Czy sformułowania: literatura pisana przez, kobiety i literatura kobieca oznaczają to samo?
178. Kreacje kobiet w znanych utworach literackich.
179. Który utwór" literacki poznany w szkole średniej oceniłbyś najwyżej? Uzasadniając wybór, wskaż kryteria oceny.
180. Jaki kanon lektur szkolnych zaproponowałbyś młodemu liceali-ście? Uzasadnij propozycję.