Wyjaśnij relacje między funkcjami, przywilejami i immunitetami oraz obowiązkami przedstawiciela dyplomatycznego wobec państwa przyjmującego

Immunitet dyplomatyczny stanowiący instytucję prawa międzynarodowego polega faktycznie na wyłączeniu określonej grupy funkcjonariuszy państwowych spod jurysdykcji sądów i innych władz Państwa przyjmującego celem zapewnienia im swobodnego i bezpiecznego wykonywania przez nich funkcji dyplomatycznych.
Państwo przyjmujące może w każdym czasie i bez obowiązku uzasadnienia swej decyzji zawiadomić państwo wysyłające, że szef misji bądź którykolwiek z członków personelu dyplomatycznego misji jest persona non grata albo że którykolwiek inny z członków personelu misji jest osobą niepożądaną. Państwo wysyłające odpowiednio do okoliczności bądź odwoła daną osobę bądź położy kres jej funkcjom w misji. Dana osoba może być uznana za non grata albo za niepożądaną przed przybyciem na terytorium państwa przyjmującego

Istota immunitetu jurysdykcyjnego Państwa sprowadza się do tego, że zgodnie z koncepcją suwerennej równości Państw, żadne Państwo nie może sądzić innego Państwa ani rozciągać swego władztwa na drugie Państwo w jakiejkolwiek dziedzinie wbrew jego woli. Immunitet jurysdykcyjny Państwa oznacza, że same Państwo i jego organy nie mogą być pozywane przed sądy innego Państwa, a jego własność korzysta z immunitetu egzekucyjnego, a więc nie może podlegać zajęciu.
Przywileje i immunitety służą bezpośrednio celowi utrzymania i rozwijania stosunków między podmiotami prawa międzynarodowego. Z koncepcji ich funkcjonalnej wynika, że powinny one chronić przede wszystkim akty władzy Państwowej i interesy Państwa w sferze jego działalności zagranicznej. Łączą się więc one nie z osobami, lecz z funkcjami. Przywileje i immunitety przyznawane są współcześnie z reguły w zakresie niezbędnym do zapewnienia wykonywania funkcji przez misje dyplomatyczne, a więc w interesie Państwa wysyłającego. Służą one zapewnieniu swobody wykonywania funkcji głównie przez uwolnienie osób korzystających z przywilejów i immunitetów od wszelkich form przymusu i zapewnienie im bezpieczeństwa osobistego.
Gdy funkcje osoby korzystającej z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych dobiegły końca, przywileje i immunitety te wygasają w normalnym trybie z chwilą opuszczenia przez nią kraju lub z upływem rozsądnego terminu, w którym mogłaby ona to zrobić, z tym że do tego czasu trwać będą nawet w razie konfliktu zbrojnego. Immunitet trwa jednak nadal w odniesieniu do aktów dokonywanych przez taką osobę w toku pełnienia jej funkcji jako członka misji.

Zasada funkcjonalności znajduje swe uzasadnienie także w razie rozciągnięcia przywilejów i immunitetów na prywatną sferę życia dyplomatów oraz członków jego rodziny. Na podstawie KONWENCJI WIEDEŃSKIEJ z 1961 roku z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych mogą korzystać tylko osoby będące członkami misji dyplomatycznej wypełniające jej funkcje urzędowe oraz członkowie ich rodzin.

Członkowie misji dyplomatycznej dzielą się na 4 grupy, z czego do grupy drugiej zaliczamy personel kancelaryjny i administracyjny, natomiast członkowie personelu służby misji należą do grupy trzeciej.
W zespole przywilejów i immunitetów, najważniejszym jest nietykalność osobista, która przysługuje zarówno członkom personelu dyplomatycznego jak i personelu administracyjno – technicznego. Nietykalność osobista obejmuje również członków ich rodzin pozostających z nimi we wspólnocie domowej i nie będących obywatelami Państwa przyjmującego. Z Konwencji wynika, że członkowie rodzin osób należących do personelu administracyjno – technicznego misji korzystają z nietykalności, jeżeli obok wymienionych warunków nie mają także stałego miejsca zamieszkania w Państwie przyjmującym. Co się tyczy członków personelu służby misji, którzy nie są obywatelami Państwa przyjmującego lub nie mają tam stałego miejsca zamieszkania to korzystają oni z tego immunitetu jedynie w odniesieniu do czynności dokonanych w toku pełnienia przez nich funkcji służbowych. Immunitet ten nie rozciąga się na członków ich rodzin. Personel administracyjny i techniczny wraz z członkami rodzin korzystają z nietykalności korespondencji i dokumentów. Należy także zakładać, że korespondencja urzędowa członków personelu służby misji dyplomatycznej nie będących obywatelami Państwa przyjmującego nie powinna być zatrzymywana i przeglądana.


Immunitet jurysdykcyjny oznacza nie podleganie jurysdykcji państwa przyjmującego tak w zakresie jurysdykcji karnej, cywilnej, jak i administracyjnej. Jest on przesłanką procesową uniemożliwiającą prowadzenie procesu przeciwko osobom korzystającym z niego. W przypadku pozwania przed sąd osoby korzystającej z tego immunitetu Sąd z urzędu powinien odrzucić pozew ze względu na brak jurysdykcji krajowej (sądowej). Z immunitetu od jurysdykcji karnej, cywilnej i administracyjnej korzystają członkowie personelu administracyjnego i technicznego tejże misji oraz ich rodziny, o ile nie są obywatelami państwa przyjmującego i nie mają w nim stałego miejsca zamieszkania. Jednakże rodziny wspomnianego personelu muszą pozostawać we wspólnocie domowej.

Na podstawie Konwencji Wiedeńskiej członkowie personelu służby misji dyplomatycznej, którzy nie są obywatelami państwa przyjmującego i nie mają w nim stałego miejsca zamieszkania korzystają z immunitetu od jurysdykcji karnej, jednakże tylko w odniesieniu do aktów dokonanych w toku pełnienia ich obowiązków służbowych. W sprawach służbowych korzystają oni także z immunitetu egzekucyjnego i zwolnienia od obowiązku składania zeznań w charakterze świadka. Immunitet karny członków personelu służby misji nie rozciąga się na członków ich rodzin.
Osoby korzystające z tego immunitetu nie mogą być zatrzymane, przesłuchiwane, rewidowane, wzywane do składania zeznań w charakterze świadków, biegłych i tłumaczy.

Członkowie personelu administracyjnego i technicznego, którzy nie posiadają obywatelstwa państwa przyjmującego i nie mają w nim stałego miejsca zamieszkania korzystają także z immunitetu od jurysdykcji cywilnej i administracyjnej jedynie w odniesieniu do czynności dokonanych w ramach pełnionych funkcji urzędowych. Immunitet ten nie rozciąga się na ich działalność pozaurzędową. W określonym zakresie mogą z niego korzystać członkowie rodziny personelu administracyjnego i technicznego misji.

Z immunitetów tych korzystają również członkowie personelu służby misji, lecz tylko w odniesieniu do aktów dokonanych w toku pełnienia ich funkcji. Korzystanie z nich nie przysługuje członkom ich rodzin.

Członkowie personelu administracyjno – technicznego korzystają z ograniczonego zakresu przywilejów celnych, natomiast członkowie personelu służby misji korzystają jedynie z immunitetu w sprawach służbowych i zwolnień od podatku od wynagrodzeń.