Szlak Orlich Gniazd jest jedną z najpopularniejszych tras wycieczkowych.
Prowadzi z Krakowa do Częstochowy przez Ojcowski Park Narodowy, Pieskową Skałę, Olkusz, Ogrodzieniec, Klucze, Smoleń, Pilicę, Podzamcze, Mirów i Ostrężnik (załączona mapka). Ma długość równą 163 km.
Jego nazwa pochodzi od zamków obronnych, usytuowanych wzdłuż trasy, zbudowanych na stromych skałkach wapiennych tak, jak orle gniazda.
Szlak składa się głównie z ruin zamków i strażnic. Niegdyś Król Kazimierz Wielki podjął się zadania stworzenia systemu obronnego zabezpieczającego granice, ważniejsze szlaki handlowe i zaludnione obszary, czego dowodem są owe pozostałości. Co najmniej kilkanaście twierdzy powstało właśnie na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej z konieczności obrony handlowego traktu z Krakowa do Wielkopolski, jak i pobliskiej granicy państwa.
Jednym z bardziej znanych „gniazd” jest zamek Pieskowa Skała. Był to zamek królewski, później prywatny, jeden z najcenniejszych renesansowych zabytków polskiej architektury, położony na skalistym cyplu skalnym nad doliną Prądnika.
Zamek, pierwotnie gotycki, wybudowany został w połowie XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego, na miejscu wcześniejszej budowli drewnianej. Później był własnością Szafrańców i Zebrzydowskich. Wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany, m.in. w latach 1542-1544 wg projektu włoskiego architekta
W 1718 roku zamek w Pieskowej Skale spłonął, odbudował go ok. 1780 ówczesny właściciel Hieronim Wielopolski. Dzięki pracom konserwatorskim prowadzonym w latach 1948-1964 w zamku otwarto muzeum, oddział Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu.