Uzależnienie- naukowo, jest to zespół uzależnienia od środków psychoaktywnych, choroba
Wielopłaszczyznowa, chroniczna, nieulecza i śmiertelna.
W rzeczywistości w uzależnienia popadają ludzie, którzy nie umieją
Przełamać własnej bezsilności. Sięgają po używki, aby rozwiązać problem.
Potem pojawia się wstyd, że „wziąłem” i piję dalej aby zapomnieć. I tak
Błędne koło się zamyka. Przypomina mi to pijaka z „Małego Księcia”
Autorstwa A. de Saint Exuperego. Oto cytat:
„(…)
- Co ty tu robisz?
-Piję.
- Dlaczego pijesz?
-Aby zapomnieć.
-O czym zapomnieć?
-Że się wstydzę.
-Czego się wstydzisz?
- Wstydzę się, że piję. (…)”
LEKOMANIA
Lekomania (zależność lekowa) jest wywołana dłuższym okresem przyjmowania leku.Dany lek powoduje przestrojenie czynności psychicznych i fizycznych do tego stopnia, że nagłe przestanie stosowania wywołuje zaburzenia w czynnościach organizmu. Są to objawy tzw. abstynencji.
Najszybciej i najczęściej uzależniamy się psychicznie. Żyjemy coraz szybciej. Codziennie dotyka nas stres, bezsenność, uczucie lęku i zniechęcenia, lub po prostu zmęczenie fizyczne. Wtedy chcielibyśmy jak najszybciej zapomnieć o wszystkich smutkach. Chętnie sięgamy po lek, który może w jakimkolwiek stopniu pomóc nam w zwalczaniu codzienności. Najchętniej przyjmowalibyśmy taki lek, który rano pobudziłby nas do działania, a wieczorem ułatwił sen. Liczba przyjmowanych leków rośnie z wiekiem. Badania wykazały, że w grupie osób po 65 roku życia, liczba samowolnie przyjmowanych leków wzrasta 10- krotnie, w porównaniu z grupą w wieku 15-35 lat. Skłonność do samoleczenia w wieku starszym tłumaczy się szeregiem dolegliwości, poczuciem niepewności jutra, stałą obawą o zdrowie. Z kolei młodzi ludzie zwracają uwagę na to, że jakiś lek jest modny. Niezwykłą skuteczność w działaniu potwierdza nie raz błyskotliwa reklama, piękne opakowanie oraz wysoka cena, która „gwarantuje” prestiż.
Uzależnienie może powstać również w skutek leczenia przewlekłych bólów morfiną, lub lekami o podobnym do niej działaniu. Stosowanych w lecznictwie środków jest wiele. Spotykamy tu pojedyncze pierwiastki, proste związki nieorganiczne, jak i skomplikowane połączenia organiczne. Postęp chemii oraz nauk biologicznych, doprowadził do lawinowego wzrostu liczby preparatów farmaceutycznych. Lekomania obejmuje w dużym stopniu leki nasenne, które mają nam ułatwiać zasypianie. Z czasem stają się lekiem na wszystkie zmartwienia (lęk, napięcie, niezadowolenie). Innymi lekami, od których najczęściej się uzależniamy, to tabletki przeciwbólowe, dopingujące, oraz euforyzujące (wywołujące stan błogiego podniecenia). Również leki hormonalne kryją w sobie szereg niebezpieczeństw dla zdrowia. Stosowanie hormonów tarczycy na odchudzanie, może być powodem nadczynności tarczycy. Leki hormonalne przeznaczone dla kobiet, mogą być powodem guzków na macicy. Nawet środki przeczyszczające są niebezpieczne w niektórych przypadkach. Wiele młodych dziewczyn stosuje je, jako środki na odchudzanie. Są nieświadome jak katastroficzny ma to wpływ na ich organizmy. Stałe przyjmowanie tych leków może spowodować zmiany chorobowe jelit, oraz zaburzenia w mineralnej gospodarce organizmu człowieka.
Musimy pamiętać, że stosowanie kilku leków, jest niekiedy powodem wielu poważnych interakcji (wzajemnych oddziaływań). Jeśli jesteśmy chorzy, może stać się to przyczyną nie rozpoznania, lub wykrycia choroby. Przyjmowanie silnych leków przeciwbólowych utrudnia chirurgowi rozpoznanie ataku wyrostka robaczkowego, urologowi kamicy układu moczowego, a interniście- zawału mięśnia sercowego. Gdy pacjent przyjmuje równocześnie leki zawierające związki jodu i maść do oczu ze związkami rtęci, może wystąpić np. uszkodzenie powierzchni gałek ocznych.
Wśród uzależnień od leków, odróżnia się „cięższą” fazę zwaną nałogiem, oraz „lżejszą”, zwaną przyzwyczajeniem. Istotną cechą nałogu jest nieodparta potrzeba zażywania leku. Jest to konsekwencją, wytworzenia odruchu, którego celem jest zażycie leku za wszelką cenę. Czasami bywa, że przyjmowane są tabletki od bólu głowy w ilości od kilku do kilkunastu. Istnieją przypadki, w których ludzie wypijali kilka butelek kropli żołądkowych, walerianowych, lub nasercowych w ciągu dnia. Jeśli temu długotrwałemu używaniu leków towarzyszyć będą objawy zatrucia lub ogólnego wyczerpania organizmu- to nałogu tego nie można nazwać lekomanią, lecz toksykomanią. W toksykomanię mogą przerodzić się wszystkie trzy nałogi: lekomania, narkomania i alkoholizm (więcej szczegółów o toksykomani znajduje się na końcu mojej pracy). „Lżejszym” uzależnieniem, jest przyzwyczajenie. Charakteryzuje się ono potrzebą ciągłego zażywania leku, słabym uzależnieniem. W okresie abstynencji, jej objawy nie są tak silne jak w przypadku nałogu (gdzie abstynencja może doprowadzić nawet do śmierci).
Lekomanii towarzyszy często tolerancja na dany lek. Objawia się ona tym, iż w miarę upływu czasu przy stałym zażywaniu leku, zmniejsza się siła jego działania. Powoduje to stopniowe zwiększanie dawki. Zdarza się, że chorzy nie mogą zasnąć po kilku tabletkach, gdy na początku zasypiali po połówce.
Lekomania jest chorobą, którą można i trzeba leczyć. Leczenie jest nadal bardzo trudne i często kończy się niepowodzeniem. Najlepszą metodą na wyjście z nałogu, jest podanie pacjentowi placebo ( tabletki neutralnej).
* W sumie ponad 80% mieszkańców USA zażywa w każdym tygodniu lek, tego samego
typu, a połowa bierze leki na receptę.
* Negatywne reakcje na leki, należą do głównych przyczyn hospitalizacji i zgonów w tym kraju
NARKOMANIA
Nadużywanie środków odurzających przez ludzi ma długa historię, sięgającą czasów prehistorycznych. Dziś wiemy, że już Aztekowie i Sumerowie stosowali tysiące lat temu przed naszą erą, pewne alkaloidy i środki halucynogenne w celu wywołania stanu podniecenia, oraz halucynacji. Dlatego narkomania nie jest odkryciem XX wieku. Możemy jednak stwierdzić, że wzrost popytu na środki odurzające nastąpił właśnie wtedy.
Ale co tak naprawdę jest narkomania? Jest to uzależnienie od narkotyków (środków odurzających, substancji psychotropowych). Narkomania jest chorobą: postępującą, ciężką i śmiertelną. Jej istotą jest psychiczna i fizyczna zależność od różnego rodzaju środków zmieniających świadomość.
Wielu ludzi mówi, że weźmie tylko ten jeden raz, że panuje nad tym, co robi. Ale realia są zupełnie inne. Narkotyk ma swoje sposoby, aby nakłonić nas do wzięcia go jeszcze raz. Ludzie lubią czuć się dobrze, komfortowo. Nie lubimy czuć się kiepsko być spiętym, zestresowanym, załamanym, itp. Narkotyk jest podstępny. Ciężko jest się zorientować, kiedy wpadniemy w jego sieć.
Narkotyki zbierają swoje coraz większe żniwo. Jego ofiarami padają najczęściej młodzi ludzie, nastolatkowi. Istnieje drabina uzależnienia. Wyróżnia się cztery stopnie popadania w nałóg:
I FAZA: rozpoznawanie, eksperymenty.
Czyli zapoznanie z narkotykiem. Następuje to najczęściej na wakacjach, na dyskotece itp. Po spróbowaniu jedni uznają, że im to nie odpowiada, a drudzy zaczynają się pogrążać.
Biorą coraz częściej. Zawsze znajdzie się okazja: koncert, wyjazd, czasem ktoś poczęstuje.
II FAZA: częste używanie.
Narkotyk staje się „protezą” towarzystwa, synonimem bezpieczeństwa, dobrego samopoczucia. Dlaczego więc, nie korzystać z jego pomocy częściej? W tym momencie człowiek przestaje czekać na okazję, zaczyna sam jej szukać. Coraz częściej dobre samopoczucie na prywatce jest uzależnione od wypalenia marihuany, a dobra zabawa na dyskotece od zażycia amfetaminy.
III FAZA: regularne zażywanie.
Nie wiadomo, kiedy narkotyki stają się częścią życia człowieka. Na ich zakup, potrzebne są coraz większe sumy. „Biorę, bo wszystko jest bez sensu”- uzależniony potrafi się usprawiedliwić. Próbuje zapewnić wszystkich dookoła i samego siebie, że wszystko jest w porządku. Nadal wierzy, że wszystko jest w porządku.
IV FAZA: zaawansowanie.
W tej fazie bycie na „haju”, staje się głównym celem w życiu. Stan odurzenia właściwie nie ma końca. Zdarzają się iniekcje dożylne. Nie ważna jest cena, jaką trzeba zapłacić, choć narkotyk przestał już dawno być „eliksirem szczęścia”. Pojawiają się nowe narkotyki, zwiększają się dawki. Pojawia się postawa: „Kogo to obchodzi? To moje życie- robię z nim, co chcę.”
Na rynku dostępnych jest wiele narkotyków. Oto te, które są najbardziej rozpowszechnione:
- opiaty:
do opiatów zalicza się substancje otrzymywane z przetworów maku lekarskiego. Są to substancje najbardziej uzależniające (morfina, heroina, kodeina, metadon).
- konopie (trawa, grass, ganja, hasz):
otrzymuje się z nich marihuanę i haszysz. Są to narkotyki najbardziej rozpowszechnione na świecie. Formy występowania: marihuana , haszysz, olej haszyszowy.
- estasy
jest syntetycznym analogiem amfetaminy (stymuluje układ nerwowy) i meskaliny (posiada właściwości psychodeliczne).
- środki wziewne
zwyczaj wdychania rozpuszczalników organicznych, stosowanych do rozpuszczania kauczuku, farb, lakierów itp. Są stosunkowo tanie i łatwo dostępne.
- kokaina (koka, śnieg, koks)
jest otrzymywana z liści rośliny Erytroxylon coca, pobudza układ nerwowy. Występuje w postaci białego, krystalicznego proszku.
-LSD (kwas, acid)
LSD jest jednym z najtańszych i najszerzej dostępnych narkotyków. Od ponad 20 lat, jest to najpopularniejszy środek halucynogenny. Występuje w postaci znaczków do lizania itp.
- barbiturany i benzodiazepiny
powstają w skutek syntezy kwasu barbiturowego. Alkohol wzmaga ich działanie.
- grzyby halucynogenne
ok. 80 odmian grzybów, ma właściwości halucynogenne. Miały zastosowanie lokalne, związane z miejscowymi obrzędami- stosowano je od wieków.
Każdy z nich ma silny wpływ na organizm. Czasami, śmierć powodowana jest przez przedawkowanie narkotyku ( przy tzw. „twardych” narkotykach). „Miękkie” narkotyki (nie uzależniają fizycznie, lecz tylko psychicznie), sprawiają, że prędzej, czy później sięgniemy po narkotyk, który potrafi zabić. Wszystkie narkotyki wpływają destrukcyjnie na ośrodkowy układ nerwowy ( składający się głównie z rdzenia kręgowego, oraz mózgu).Narkotyki wywołują zniszczenia w całym organizmie:
1.Układ krwionośny:
• zaburzenia rytmu serca,
• niedokrwienie mięśnia sercowego (łącznie z zawałem),
• nadciśnienie tętnicze,
• kardiomiopatie,
• tętniaki.
Przypadkowe wstrzyknięcia dotętnicze w wyniku uszkodzenia ściany tętnicy i nagłego wzrostu ciśnienia krwi niekiedy doprowadzają do pęknięcia naczynia
2.Układ nerwowy:
• zaburzeniem koordynacji ruchowej,
• oczopląsem,
• drżeniem mięśniowym,
• dysmetrią.
U osób przyjmujących substancje psychoaktywne często pojawia się również neuropatie obwodowe. Powstają one zazwyczaj w wyniku równoczesnego działania kilku czynników- toksycznego działania substancji uzależniającej, niedoborów pokarmowych, ucisku na nerwy obwodowe
3.Układ oddechowy:
• przewlekły nieżyt oskrzeli,
• utrudnienie wymiany gazowej w pęcherzykach płuc przejawiające sie bólem w klatce piersiowej,
• pneumokokowe zapalenie płuc,
• rak płaskonabłonkowy, drobnokomórkowy,
• gruczolak płuc
4.Układ wydzielania wewnętrznego:
• brak miesiączki,
• hipogonadyzm z opóźnionym dojrzewaniem,
• niepłodność,
• impotencja,
• zwiększone wydzielanie hormonów tarczycy,
• obniżenie stężenia testosteronu
5.Układ mięśniowo- szkieletowy:
• martwicę mięśni poprzecznie prążkowanych (przejawia się nadwrażliwością mięśni na dotyk, bólami mięśni, podwyższona temperaturą, obniżonym ciśnieniem krwi, sennością),
• kostniejące zapalenie mięśni (uszkodzone włókna mięśniowe sukcesywnie zastępowane są przez złogi wapnia),
• zapalenie kręgów (szczególnie lędźwiowych), stawów (przede wszystkim krzyżowo- biodrowych).
6.Wątroba:
• wirusowe zapalenie wątroby typu A,
• zapalenie wątroby wirusem typu B (w przypadkach ostrych zatruć przeradza się w marskość; ponadto może prowadzić do rozwoju raka),
• wirusowe zapalenie wątroby typu C ( w około 50% przypadków przyjmuje postać przewlekłą; jest również przyczyna raka wątroby).
7. Skóra:
• zakażenia bakteryjne skóry (ropnie, czyraki),
• zmiany grzybicze,
• zapalenie tkanek okołopaznokciowych,
• choroby pasożytnicze skóry (świerzb, wszawica),
Zmiany skórne w postaci wyprysku z brunatnymi przebarwieniami, z tendencją do powstawania owrzodzeń
Tak, więc chyba nie warto zmarnować życia jedną, nieodpowiedzialną decyzją. Zwłaszcza, że wypalenie nawet jednego „skręta”, może wywołać halucynacje po kilku latach. Niestety, nigdy nie wiemy kiedy…
ALKOHOLIZM
Alkoholizm jest chorobą powstającą w skutek nadużywania napojów alkoholowych- jedno z najbardziej rozpowszechnionych na świecie uzależnień. Ogranicza sprawność fizyczną i psychiczną, staje się przyczyną chorób psychicznych, ciężkich schorzeń wątroby, nerek, żołądka, serca itp. Leczenie jest ciężkie, długotrwałe. Taką definicję podaje Encyklopedia PWN. Dlaczego w niego popadamy? Podobnie, jak w przypadku innych używek., alkohol pozwala nam na odprężenie i likwidację barier psychicznych, co może być przyjemne. Problem polega jednak na tym, że jednocześnie uniemożliwia obiektywną oceną sytuacji. Dlatego nie potrafimy powiedzieć sobie zdecydowanie „stop”.
Alkohol jest przyczyną wielu różnorodnych problemów społecznych i zdrowotnych. W Polsce spożycie alkoholu jest jednym z największych w Europie. Średnio, na jednego mieszkańca przypada 9,5-10 l. 100% alkoholu.
Od alkoholu uzależniamy się zarówno psychicznie jak i fizycznie. Nie raz ludzie sięgają po kieliszek alkoholu w obliczu jakiegoś poważnego problemu. Nie jest to jednak dobre rozwiązanie. Następnego dnia mamy już dwa kłopoty: ten poprzedni i niemiłe konsekwencje picia.
Czy można być alkoholikiem, prawie się nie upijając? Owszem, są osoby, które umieją się kontrolować, upijając się bardzo rzadko, zatrzymując się na granicy oszołomienia alkoholem. Piją jednak na tyle często, aby nie wystąpiły objawy głodu alkoholowego. Dzięki temu mogą ukryć przed otoczeniem swój prawdziwy stan. Niestety, na ogół udaje im się ukryć go również przed samym sobą, trudno przyjąć im do wiadomości fakt, że alkohol włada ich życiem.
Jak nietrudno się domyśleć, alkohol szkodzi zdrowiu. Wpływa na cały organizm, niszczy wszystkie organy i układy po kolei. Oto wpływ alkoholu na organizm:
1 Układ pokarmowy:
Przewód pokarmowy jest pierwszym odcinkiem naszego organizmu, z którym alkohol styka się bezpośrednio. Silne pieczenie po spożyciu alkoholu jest wynikiem podrażnienia śluzówki. Często powtarzające się drażnienie śluzówki powoduje jej uszkodzenie, na skutek czego może dojść do: zapalenia przełyku, zaostrzenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, zaburzenia pracy jelit. Uszkodzenie śluzówki upośledza również wchłanianie niezbędnych dla organizmu witamin i minerałów. 75% uszkodzeń trzustki wiąże się z nadużywaniem alkoholu. Wątroba, w której metabolizowana jest większość alkoholu, reaguje na jego nadmierną podaż: stłuszczeniem, zapaleniem, zwłóknieniem, a w końcu marskością.
2 Układ krążenia:
Długotrwałe nadużywanie alkoholu osłabia mięsień sercowy i może być przyczyną zaburzeń rytmu serca, zauważa się również wyraźny wpływ alkoholu na pojawienie się nadciśnienia ętniczego. Zwiększa się ryzyko choroby wieńcowej serca na skutek postępującego uszkodzenia tętnic wieńcowych. Niewielkie ilości alkoholu (1 lampka wina co drugi dzień) mogą zmniejszyć ryzyko choroby wieńcowej u mężczyzn w średnim wieku.
3. Układ odpornościowy:
Osoby nadużywające alkoholu mają wyraźnie osłabioną odporność na infekcje wirusowe i bakteryjne. Częściej chorują na choroby zakaźne (różne infekcje, gruźlica, AIDS).
4. Układ nerwowy:
Alkohol jest silną trucizną dla mózgu. Objawia się to głównie uszkodzeniem nerwów, zanikami kory mózgowej, częstym występowaniem wylewów, zatorów oraz zwiększonym ryzykiem urazów czaszki i mózgu.
Alkoholizm jest chorobą, którą się leczy. Choroba ta może być powstrzymana, jeżeli osoba uzależniona podejmie systematyczne leczenie w placówce lecznictwa odwykowego. Cenną pomoc można również uzyskać w środowiskach wzajemnej pomocy, takich jak wspólnota Anonimowych Alkoholików lub Klubach Abstynenta. Niestety, mechanizmy tej choroby powodują, że dużo osób uzależnionych nie chce się leczyć
TOKSYKOMANIA
. Toksykomanie mogą prowadzić do powstania nałogu lub nawyku. W 1974r. Komitet Ekspertów WHO ustalił 8 podstawowych typów toksykomanii:
1. Typ morfinowy - charakteryzujący się silną zależnością psychiczną i fizyczną oraz zwiększeniem tolerancji jak, jak również wyraźnymi objawami abstynencji (opium, heroina, metadon)
2. Typ barbituranowo-alkoholowy - o wyraźnej zależności psychicznej o różnym nasileniu oraz o mniejszej zależności fizycznej. Niewielkie zwiększenie tolerancji oraz objawów abstynencji, kwalifikują ten zespół do nałogów (meprobomat, benzodiazepiny)
3. Typ kokainowy - charakteryzujący się silną zależnością psychiczną, nieco słabszą fizyczną, znacznym zwiększeniem tolerancji oraz zespołem abstynencji (kokaina, liście e-coca)
4. Typ cannabis (alkaloidy konopi) - występuje umiarkowana lub silna zależność psychiczna, brak zależności fizycznej, brak objawów abstynencji, niewielkie zwiększenie tolerancji (marihuana-suszone ziele, haszysz-żywica)
5. Typ amfetaminowy - wyraża się zależnością psychiczną i brakiem zależności psychicznej. Wyraźne zwiększenie tolerancji (deksamfetamina, metamfetamina)
6. Typ khat (katyna, pochodna efedryny) - przeważa zależność psychiczna, brak lub słaba zależność fizyczna przy braku zwiększenia tolerancji (żucie liści i gałązek krzewu catha edulis)
7. Typ substancji halucynogennych - słabo wyrażona zależność psychiczna, przy braku zależności fizycznej i braku zwiększenia tolerancji (LSD, meskalina)
8. Typ lotnych rozpuszczalników (wziewna) - słabo wyrażona zależność psychiczna, silne objawy toksyczne (butaprem, TRI)
Źródła:
WWW.bajtman.pl
WWW.mediweb.pl
WWW.gwp.pl
WWW.harm-red.bci.pl
WWW.abc.narkotyki.webpark.pl
WWW.dmatura.pl
WWW.sciagi.bajo.pl