Motyw kobiety

Kim jest kobieta? Od wieków stanowiąca natchnienie, ukazywana przez malarzy i poetów jako anioł i szatan, dobro i zło. Kobieta jest wyjątkiem od reguły. Potrafi być jednocześnie okrutna i czuła, piękna i odrażająca, dlatego właśnie jest kobietą. Stanowi coś niepojętego, nieziemskiego, jest Matką Ziemią i Śmiercią, wszystkim i niczym, początkiem i końcem. Stworzona z żebra Adama, istota, która jest ``duchem z niebios w ludzkim ciele, nie ze świata, a na świecie``.

W początkach cywilizacji kobieta była traktowana jak bóstwo. Archeolodzy znajdują figurki przedstawiające kobiety o obfitych kształtach. Prawdopodobnie spełniały one funkcje religijne. Kobiety mogły modlić się do nich o płodność. W czasach, gdy społeczności ludzkie były podzielone na małe klany rywalizujące ze sobą kobiety pełniły bardzo ważną funkcję, zapewniały ciągłość pokoleniu. Nie było to ich jedyne zajęcie, gdyż musiały ma równi z mężczyznami troszczyć się o pożywienie i brać udział w utarczkach z sąsiednimi klanami. W późniejszych czasach rola kobiety została ograniczona jedynie do rodzicielki i opiekunki domowego ogniska. W Grecji na zgromadzenia ludu szli jedynie mężczyźni, uważano, że ``kobiety mają wiele dusz, ale żadna z nich nie jest inteligentna`` ( Henryk Sienkiewicz ``Quo vadis``).
Przez następne stulecia kobiecie wyznaczono trzy nadrzędne role- bycia żoną, matką i gospodynią. W 1792 r. Mary Wollstonecraft napisała książkę p.t. ``Windykacja praw kobiet``. Rewolucyjne poglądy tam zawarte zaczęły być stopniowo wprowadzane w XIX w. Ruch sufrażystek ( od ang. Suffrage- prawo głosu) wywalczył wiele ważnych praw cywilnych m.in. prawa względem swoich dzieci i prawo do własności prywatnej, agitowały do utworzenie uczelni przeznaczonych tylko dla kobiet. W połowie XIX w. Wywalczyły sobie prawa wyborcze.
W latach 60. rozwinął się w USA Ruch Wyzwolenia Kobiet, który szybko rozprzestrzenił się także w Europie. Poglądy jego sympatyczek powszechnie zaczęto określać mianem feminizmu. Ruch ogniskował swoje zainteresowanie wokół kwestii równouprawnienia, a także innych problemów, jak np. napastowanie kobiet na tle seksualnym i aborcja. Feministkom udało się zdobyć dla kobiet wiele praw, wśród nich prawo do takiej samej płacy i równego startu zawodowego.

Ideał
Mitologia grecka- Afrodyta- piękna bogini miłości.
Spór o miano najpiękniejszej pomiędzy Ateną, Herą i Afrodytą.
Biblia- Maryja urodzona bez grzechu pierworodnego.
Dante ``Boska komedia``- Beatrycze oprowadzająca Dantego po Niebie.
Francesco Petrarka ``Do Laury``- Matka pięciorga dzieci, Laura jako ideał kobiety.
Francois Villon ``Wielki Testament``- Gruba Małgośka jako ideał kobiecości.
Miguel Cervantes`` Don Kichot``- Prosta chłopka w oczach Don Kichota staje się ideałem kobiecości o imieniu Dulcynea.
Daniel Naborowski ``do Anny``- Poeta ubóstwia piękną Annę.
Wolfgang Goethe ``Cierpienia młodego Wertera``- Główny bohater zakochany w Lotcie, którą traktuje na równi z aniołami.
Juliusz Słowacki`` Kordian``- Dla głównego bohatera idealną kochanką jest starsza od niego Laura.
Bolesław Prus ``Lalka``- Wokulski nie widzi wad w salonowej kokietce Izabeli Łęckiej.
Henryk Sienkiewicz`` Krzyżacy``- Zbyszko gotowy jest oddać życie za Danusie.
Krzysztof K. Baczyński`` Biała magia``- Ukazanie żony Barbary jako pięknego zjawiska.

Miłość
Mitologia grecka- Miłość Eurydyki i Orfeusza przerwana przez śmierć ukochanej.
Zakochana Ariadna ratuje Tezeusza przed śmiercią z rąk brata- Minotaura.
Zazdrosna Dejanira przypadkowo zabija swojego męża Herkulesa.
Homer ``Odyseja``- Penelopa czeka 40 lat na powrót męża Odyseusza z wojny trojańskiej.
``Tristan i Izolda``- Miłość skutkiem wypicia magicznego napoju.
Giovanni Boccaccio`` Sokół``- Federig, aby ugościć ukochaną zabija swojego jedynego przyjaciela sokoła.
William Shakespeare`` Romeo i Julia``- Głębokie uczucie pary głównych bohaterów pochodzących ze skłóconych ze sobą rodów.
Pierre Corneile`` Cyd``- Miłość Rodryga i Chimeny.
Franciszek Karpiński`` Laura i Filon``- Podejrzenia Laury o zdradę przez Filona.
Wolfgang Goethe ``Cierpienia młodego Wertera``- Skryta miłość Wertera do Lotty.
George Byron`` Giaur``- Pomszczenie zamordowanej ukochanej.
Adam Mickiewicz`` Romantyczność``- Miłość Karusi nie ograniczona nawet śmiercią ukochanego.
Adam Mickiewicz`` Świtezianka``- Karą za niedotrzymywanie ślubów wierności jest śmierć.
Adam Mickiewicz`` Dziady cz. IV``- Wybranka Gustawa nie kochała jego, ale jego pieniądze
Adam Mickiewicz`` Konrad Wallenrod``- Aldona zamurowuje się w wieży, aby być bliżej ukochanego Konrada.
Juliusz Słowacki`` Kordian``- Miłość Kordiana do Laury, która traktowała uczucie młodego wielbiciela jako przelotny flirt.
Bolesław Prus ``Lalka``- Miłość Wokulskiego do Izabeli Łęckiej.
Henryk Sienkiewicz`` Potop``- Wielka miłość Oleńki do Kmicica
Henryk Sienkiewicz ``Quo vadis``- Eunice kocha Petroniusza i popełnia razem z nim samobójstwo.
Literatura na przestrzeni wieków zaprezentowała nam wszystkie możliwe odmiany spojrzenia na kobietę - od bujającej między aniołami bogini po puste, leniwe kokietki czekające na wielbienie ich przez starych, bogatych panów na salonach. Kobieta zawsze była wspaniały zjawiskiem stworzonym przez Boga z żebra Adama. Od niepamiętnych czasów była czczona na równi z bogami. Mężczyźni byli zafascynowani wyglądem, harmonią kształtów i pięknem kobiet. Dla wybranek serca tracili głowy, budowali piękne budowle
(Mauzoleum w Halikarnasie), wyruszali w dalekie podróże lub na wojny, aby im zaimponować albo pisali wiesze sławiące ukochane. Po początkowym zauroczeniu często następuje bolesne ocknięcie się i ujrzenie kobiet takimi, jakimi są naprawdę.

„Kobieto, królowo, szatanie, aniele,
Motylu, głazie, kwiecie,
Duchu z niebios w ludzkim ciele,
Nie ze świata, a na świecie.”
Ignacy Kraszewski

,,Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa,
Niźli będzie stateczna która białogłowa``
Jan Andrzej Morsztyn

Kobieto! Puchu marny! Ty wietrzna istoto!
Postaci twej zazdroszczą anieli,
A duszę gorszą masz, gorszą niżeli!...
Przebóg! Tak ciebie oślepiło złoto!
Adam Mickiewicz


Paweł Kiraga
Kl. 4b