Apartheid

Od najdawniejszych czasów różnice rasowe budziły zainteresowanie. Niestety oprócz dociekliwości poznawczej i rzetelnego naukowego podejścia istnieje również rasizm. Jest to najprościej mówiąc przeświadczenie, że jedne rasy są „lepsze” od innych. Rasizm towarzyszy nam od tysiącleci – istniał już w czasie niewolnictwa. Początkowo dotyczył małych społeczności, z czasem, w miarę zwiększenia ruchów migracyjnych i wypraw podróżniczych objął cały świat.

Obecnie dotyczy głównie różnic między rasami (biała, czarna, żółta i australijska), lecz gdzieniegdzie przetrwały jeszcze konflikty rasowe sprzed wieków – np. Izraelici i Arabowie. Oczywiście na przestrzeni dziejów różne były przyczyny i przejawy rasizmu. Za jedną z głównych przyczyn należy uznać politykę kolonialną państw imperialnych – np. odkrycie obu Ameryk, Australii i archipelagów rozrzuconych po oceanach spowodowało nowożytne niewolnictwo, krwawe wojny i masowe mordowanie ludów tubylczych. Wszystko to oczywiście z przeświadczeniem o wyższości rasy najeźdźców nad rasą tubylczą. Największa fala rasizmu ery nowożytnej była związana z odkryciem kontynentów Amerykańskich. Z jednej strony nastąpiło masowe umieranie Indian zamieszkujących te ziemie – nie tylko w wyniku krwawych rozpraw, ale również na skutek odebrania im środków do życia, tzn. znaczne ograniczenie terenów łowieckich oraz na skutek chorób zakaźnych „przywiezionych” wraz z ludźmi i zwierzętami z Europy. Ponad 90% Indian północnoamerykańskich, zmarłych w okresie zasiedlania kontynentu nie widziało białych ludzi – ich wirusy były szybsze. W miarę rozwoju działalności rolniczej na kolonizowanych terenach zaczęto sprowadzać niewolników murzyńskich z Afryki. Byli traktowani jak zwykły towar, którym się handluje. Nie mieli żadnych praw – po prostu zarówno handlarze, jak i plantatorzy nie uważali ich za ludzi. Podobnie, lecz nie na tak masową skalę było w innych rejonach świata – Afryka, Australia.
Wielokrotnie próbowano uzasadnić rasizm dorabiając mu „pseudonaukową” podstawę. Jednym z wielu takich pseudo naukowców był francuski pisarz i dyplomata Joseph Arthur Gobineau żyjący w latach 1816-1882. Współtworzył rasowo-antropologiczny kierunek socjologii, rozwijał koncepcję filozofii historii opartą na teorii ras. Jego teoria o wyższości rasowej i kulturowej Germanów była punktem wyjścia dla wielu teorii rasistowskich – w tym teorii, którymi posługiwali się hitlerowcy „usprawiedliwiając” swoje masowe mordy. Na szczęście w historii ludzkości zawsze byli ludzie przeciwstawiający się rasizmowi. Już wielokrotnie udowodniono, że wszelkie teorie rasistowskie nie mają żadnego uzasadnienia naukowego. Dowiodły tego liczne badania genetyczne, statystyczne, antropologiczne i inne. Nie udowodniono również, że mieszanie się ras ma jakiekolwiek negatywne skutki rozwojowe. Organizacje międzypaństwowe wielokrotnie potępiały rasizm.
- w 1948r. w Deklaracji Praw Człowieka
- w 1951r. I 1967r. przez UNESKO
- w 1975r Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło realizację w sprawie większej aktywności w zwalczaniu rasizmu.
Niestety, mimo że rasizm jest niezgodny z wszelkimi ogólnie przyjętymi normami prawnymi, etycznymi i społecznymi w dalszym ciągu go spotykamy.

Jaskrawymi przykładami są np.:
- Republika Południowej Afryki, gdzie rasizm – pod nazwą „apartheid” jeszcze do niedawna zapisany był w konstytucji i licznych aktach prawnych jako obowiązująca doktryna. Przejawiał się głównie ostrą segregacją rasową skierowaną przeciwko wszystkim „kolorowym” obywatelom.
- Australia, jeszcze do połowy lat osiemdziesiątych XX w. Niemal oficjalnie polityka imigracyjna oparta była na rasizmie skierowanym głównie przeciwko azjatom.
- Stany Zjednoczone Ameryki Północnej – państwo reklamujące się jako ostoja demokracji, wolności i swobód obywatelskich w dalszym ciągu (a szczególnie stany południowe USA) dyskryminuje kolorowych i mniejszości narodowe.
- Indie – będące do niedawna kolonią brytyjską wciąż są sceną starć rasowych.
- Izrael – państwo żydowskie, w którym odmiana rasizmu – syjonizm prześladuje mieszkających tam od tysiącleci Arabów.

Spory rasowe nigdy nie występują samodzielnie – zawsze są częścią (skutkiem lub przyczyną) sporów religijnych, narodowościowych, kulturowych, terytorialnych lub społecznych. Mimo, że praktyki rasistowskie uznawane są za zbrodnie przeciwko ludzkości i skrajny przejaw nietolerancji, niektóre państwa i ich politycy nie wahają się wykorzystywać go do celów polityczno-społecznych.

Każdy homo sapiens powinien przeciwstawiać się tym praktykom.