Cyprian Kamil Norwid o wielkości i małości człowieka.

Cyprian Kamil Norwid w swojej twórczości zawarł niemalże całą prawdę o wielkości i miłości człowieka. W utworach ukazuje postacie wielkie, które można nazwać wielkimi, ponieważ przyczyniły się wysoce przy powstawaniu historii. Norwid interesował się wielkimi ludźmi jego czasów i starał się określić ich znaczenie i wpływ na kulturę europejską oraz opisywał zjawiska z nimi związane.

Najbardziej uogólniającymi i zarazem najdonioślejszymi oraz zawierającymi całą kwintesencję przesłania twórczości Norwida dotyczącej wielkości i miłości człowieka są utwory pt. „Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie...”, "Fortepian Szopena", "Bema pamięci żałobny - rapsod".

„Coś ty Atenom zrobił, Sokratesie...” jest to filozoficzna zaduma na temat relacji wybitna jednostka -społeczeństwo. Opisując każdą znaczącą osobę Norwid zadaje pytanie co ona właściwie uczyniła, że stała się wielką. Pyta Sokratesa co uczynił Atenom, że postawiono mu złoty posąg, pyta Kolumba co zrobił Europie, że doczekał się aż trzech nagrobków. Kończąc pierwszą część pyta Mickiewicza, co uczynił, ale zostawia wolne miejsce, ażeby historia uzupełniła lukę, gdyż autor pisze utwór w czasie zaraz po śmierci wieszcza i jeszcze nie wie w jaki sposób naród polski mu podziękuje. Norwid wie, że zostanie on doceniony i ogłoszony wielkim, tylko nie wie kiedy i w jaki sposób. Wszystkie postacie przedstawione w utworze posiadają wspólną cechę. Jest nią to, że za życia nie były zrozumiane i docenione, a dopiero po śmierci zostały docenione i doczekały się sławy i uznania. Poeta twierdzi, że genialne jednostki, które wyprzedzają swój czas, mogą zostać zrozumiane dopiero przez potomnych.

"Bema pamięci żałobny-rapsod" jest wizją pogrzebu tego sławnego bohatera powstania listopadowego i wiosny ludów. Norwid stwarza literackie wyobrażenie pogrzebu Bema. W rzeczywistości pogrzeb odbył się bardzo skromnie. Autor stwierdza iż bohaterowi narodowemu przynależeć powinien pogrzeb honorowy i czcigodny. Stwarza więc bardzo uroczysty, ale w jednym aspekcie nierzeczywisty obrządek. Przekracza on mianowicie miejsce grobu, granicę śmierci i staje się symbolem idei walki, która trwa wiecznie. Postać Bema jest dowodem uznania i podaniem wzorca do naśladowania. Ukazuje, że postacie pokroju Bema są w stanie zmącić granicę życia i śmierci, ciała i ducha. Jedno przemija, drugie pozostaje na wieki.

"Fortepian Szopena" dotyczy naszego sławnego kompozytora, a powstał pod wpływem informacji o zniszczeniu jego fortepianu. Fortepian był uważany jako najbardziej romantyczny instrument. Twierdzono, że potrafił przekazać najbardziej intymne wzruszenia. Norwid był zachwycony twórczością Szopena , gdyż była syntezą polskości. Samego Szopena uważano za poetę fortepianu. Jak zwykle, artysta w pełni doceniony został dopiero po śmierci. W utworze ukazane jest bezczeszczenie polskiej sztuki, poprzez wyrzucenie fortepianu wirtuoza prze okno przez zaborców ("Ideał sięgnął bruku"). Wyrzucenie fortepianu przez okno, było zniszczeniem narzędzia które głosiło Polskę. Zderzenie z ziemią było zderzeniem z brutalną rzeczywistością, jako zjednoczenie się ze zwyczajnością – popularyzacja. Kończąc wiersz, Norwid pisze „Ciesz się późny wnuku!...”, ponieważ wie, że zarówno Szopen zostanie doceniony dopiero po śmierci, przez późnych wnuków, czyli następne pokolenia.

Cyprian Kamil Norwid w swej twórczości zawiera powtarzający się motyw niedoceniania człowieka za życia. Jego poezja natomiast uprzedza historię i sama wynosi zasłużone osoby do najwyższej rangi. Rozbudza szacunek dla nich, który za kilka pokoleń będzie już nierozłączny, oraz postrzeganie ich za wielkie osoby będzie niepodważalne.