Doping

Układ mięśniowy – sport, doping.

Układ mięśniowy obok układu kostnego wchodzi w skład układu narządów ruchu.

Pod wpływem bodźców płynących z układu nerwowego, mięśnie kurcząc się wytwarzają energię cieplną i mechaniczną, dzięki której możliwy jest ruch. Podstawowym warunkiem pracy mięśnia jest jego łączność z ośrodkowym układem nerwowym.

Mięśnie są unerwione przez włókna nerwowe. Siła mięśnia zależna jest od wielu czynników, jak np. wieku (u osób młodych jest większa, a starszych mniejsza).

Stan wyjściowy mięśnia – mięsień zmęczony po całym dniu pracy jest słabszy, ale pod wpływem strachu mięsień jest zdolny wykonać dużą pracę. Siła mięśni zmienia się w zależności od wykonywanej pracy.

Treningiem można doprowadzić do zwiększenia siły mięśnia. Dochodzi wówczas do przerostu czynnego, wyrażającego się zgrubieniem poszczególnych włókien, co w sumie daje zwiększenie objętości mięśnia przy nie zmienionej długości. Zmniejszenie objętości może nastąpić przy zmniejszeniu czynności lub całkowitym wyłączeniu działania mięśni (np. unieruchomienie przy złamaniu kości, brak łączności z ośrodkowym układem nerwowym).

Mięsień nawet w stanie spoczynku ma pewien stopień napięcia zależny od bodźców płynących z układu nerwowego.
Impulsy układu nerwowego wywołują dwa działania – skurcz mięśnia i wzmożenie jego napięcia. Jeśli mięsień skraca swoją długość przy nie zmienionym napięciu, to wykonuje skurcz izotoniczny (np. zgięcie stawu łokciowego), a jeśli np. utrzymujemy głowę w pozycji pionowej, utrzymujemy kończynę w określonej pozycji wskutek ruchu to mięsień wykonuje skurcz izometryczny.

Mięśnie działają zespołowo. Każdy człowiek posiada mniej lub więcej rozwiniętą tkankę mięśniową i tylko od niego zależy ogólna sprawność ruchowa oraz wygląd sylwetki.

Zasadniczą rolę spełnia codzienna systematyczna gimnastyka i dbanie o to, aby nie „zasiedzieć się”. Nie chodzi tu o wykonywanie ćwiczeń „do upadłego”, lecz o ćwiczenia choćby krótkie, ale systematyczne.

Przyjrzyjmy się sportowcom, którzy mają dobrze rozwinięte mięśnie, a dzięki treningom osiągają duże sukcesy. Jest jednak coraz większa grupa osób, która sięga po środki chemiczne (tzw. doping), w celu poprawienia kondycji, osiągnięcia sukcesu – bo wielki sport to wielkie pieniądze (sport zawodowy). Po doping sięgają również ludzie zajmujący się sportem amatorskim.

Bardzo duże znaczenie dla utrzymania sprawności ruchowej ma aktywna postawa psychiczna, regularne ćwiczenia i odpoczynek. W XXI wieku panuje moda na sprawność fizyczną, modelowanie ciała. Każdy pretekst jest dobry. Dla jednych będzie to rywalizacja, duże pieniądze, dla innych tylko głupota.

Doping to podwyższenie wydolności psychofizycznej zawodnika za pomocą niedozwolonych metod i środków farmakologicznych.
Lekarze od lat wypowiadają się, że sterydy są niebezpieczne. Pomimo tych ostrzeżeń tysiące sportowców brało i bierze środki anaboliczne.

Możemy rozróżnić dwie grupy środków o różnym przeznaczeniu. Są to:
 Środki do wysiłków krótkotrwałych
 Środki do wysiłków długotrwałych

Środkami dopingu zakazanymi przez prawo są:
 Środki pobudzające (np. morfina, petydyna)
 Środki anaboliczne – chemiczne pochodne testosteronu syntetyzowane w laboratorium (np. dianabol)
 Środki przeciwbólowe (np. morfina, petydyna)
 Hormony np. hormon wzrostu, ACTH)
 Środki moczopędne (np. tiamteren, furosemid)

Wszystkie te środki mają działanie uboczne, nawet stosowane w małych dawkach. Poważne niekorzystne następstwa zdrowotne to:
 Przyspieszenie akcji serca
 Nadciśnienie
 Brak kontroli zahamowań
 Zaburzenia termoregulacji
 Omdlenia i spadek ciśnienia (leki moczopędne)
 Zniesienie uczucia bólu (narkotyki)
 Zaburzenia równowagi elektrolitycznej
Możemy wymieniać jeszcze bardzo wiele skutków. Wszystkie one prowadzą do groźnych następstw zdrowotnych, zaburzeń psychicznych, zapaści i śmierci.

Oprócz przykrych następstw utraty zdrowia, środki dopingujące wprowadzają fałszywe wartości, które wypaczają piękno sportu.

Zarówno sportowiec, jak i wiele innych amatorów nie odniesie sukcesu tylko dlatego, że bierze środki dopingujące. Osiągnięcia sportowe, zdrową sylwetkę możemy uzyskać dzięki cecho genetycznym, systematycznym treningom, właściwą dietą i odpowiednim odpoczynkiem.

Bibliografia:
 „Lekarze radzą”, Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa
 „Pielęgniarstwo w chorobach wewnętrznych i chirurgicznych”, K.N. Schafer, J.R. Sawyer, A.M. McCluskey, K.L. Beck, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1967
 „Anatomia człowieka”, Adam Krechowiecki, Władysław Kubik, Wiesław Łasiński, Olgierd Narkiewicz, Janina Sokołowska – Pituchowa, Witold Sylwanowicz, Helena Szostakiewicz – Sawicka, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, wyd. VII, Warszawa 1992
 „Domowy poradnik medyczny”, praca zbiorowa pod redakcją prof. dra hab. med. Kazimierza Janickiego, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, wyd. II, Warszawa 1989
 „Biologia. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum”, Janina Grzegorek, Andrzej Jerzmanowski, Krzysztof Spalik, Krzysztof Staroń, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2002