Gleby i ich wartości użytkowe.

(1.) Gleba - jest to zewnętrzna powłoka litosfery, składająca się z:

● cząstek mineralnych [rozkruszonej skały]
● cząstek organicznych [szczątków organizmów roślinnych lub zwierzęcych]
● powietrza
● wilgoci glebowej

(2.) Gleby są produktem wietrzenia skał przy udziale organizmów żywych [bakterii, grzybów]. Procesy wietrzeniowe przygotowują podłoże mineralne gleby, zapewniając odpowiednią porowatość, zdolność pochłaniania i utrzymywania wody oraz powietrza.

(3.) Proces glebotwórczy - jest to proces stopniowej zamiany zwietrzeliny skalnej lub luźnej skały w glebę. Składa się z następujących etapów:

● procesu mineralizacji
[prowadzącego do całkowitego rozkładu części organicznych na związki
nieorganiczne i mineralne]
● procesu humifikacji
[polegającego na tworzeniu i akumulacji próchnicy]
● procesu przemieszczania
[którego istotę stanowi przemieszczanie się składników organicznych i
mineralnych wraz z wodą, odgrywającą istotną rolę w procesie glebotwórczym -
gdyż zajmuje się ona nie tylko przenoszeniem substancji pokarmowych, ale
również i ich rozpuszczaniem]

(4.) Dowód na postępowanie procesu glebotwórczego stanowi powstanie poziomów glebowych, które tworzą profil glebowy. Poziomy glebowe przedstawiają się następująco:

● A0 - poziom ściółki
● A1 - poziom akumulacji próchnicy
● A2 - poziom wymywania [eluwialny]
● B - poziom wmywania [iluwialny]
● C - poziom skały macierzystej, rozkruszonej, zwietrzałej
● D - poziom skały podścielającej/poziom litego podłoża skalnego

(5.) Czynniki wpływające na proces przekształcania tworzywa skalnego w glebę:

● warunki klimatyczne [temperatura, opady]
● obecność organizmów roślinnych i zwierzęcych
● właściwości skały macierzystej
● ukształtowanie/rzeźba terenu
● obecność wód płynących
● działalność człowieka
● czas [1 milimetr próchnicy tworzy się w 300 do 500 lat]

(6.) Gleby - podobnie jak klimat i organizmy roślinne - charakteryzują się rozmieszczeniem strefowym