Spójniki w zdaniach współrzędnych z szykiem prostym
Szyk prosty: Zdanie nadrzędne + spójnik + podmiot + orzeczenie + ..., np.
Wir arbeiten nicht, sondern wir hren Musik.
1) aber – ale
2) denn – ponieważ, bo
3) oder – lub
4) sondern – lecz
5) und – i
Spójniki w zdaniach współrzędnych z szykiem przestawnym
Szyk przestawny: Zdanie nadrzędne + spójnik + orzeczenie + podmiot + ..., np.
Sie hat viele Freunde, trotzdem fhlt sie sich einsam.
1) auerdem – oprócz tego
2) dann – potem
3) darum/deshalb/deswegen – dlatego
4) sonst – w przeciwnym razie
5) trotzdem – mimo to
Spójniki w zdaniach współrzędnych z zdaniami pobocznymi
Szyk zdania pobocznego: Zdanie główne + spójnik + podmiot + ... + orzeczenie, np.
Karin fragt, ob wir heute zu Hause sind.
1) dass – że – zdania oznajmujące podmiotowe i dopełnieniowe:
Es ist schn, dass du gekommen bist.
Die Mutter sagte, dass wir ziemlich frech sind.
2) ob – czy
3) wann - kiedy
4) warum - dlaczego
5) wo - gdzie
6) wohin – dokąd
7) als, wenn – kiedy, gdy – zdania czasowe – als używamy tylko w odniesieniu do czynności jednorazowej mającej miejsce w przeszłości, wenn w odniesieniu do czynności powtarzającej się w przeszłości i teraźniejszości, a także do czynności jednorazowej teraźniejszej:
Ich besuchte meine Schwester, als ich voriges Jahr in Paris war.
Peter ruft uns an, wenn er sich Geld leihen will.
8) bevor/ehe – zanim – zdania czasowe – bez następstwa czasów:
Bevor er mit dem Studium anfing, bestand er die Aufnahmeprfung.
9) bis – aż, dopóki – zdania czasowe - bez następstwa czasów
10) nachdem – po tym jak – zdania czasowe – następstwo czasów:
Zdanie poboczne Zdanie główne
Perfekt Prsens, Futur I
Plusquamperfekt Imperfekt, Perfekt
Następstwo czasów oznacza, że czynność zdania pobocznego nastąpiła przed czynnością zdania głównego:
Monika spricht mit dem Schulleiter, nachdem er sie zu sich gerufen hat.
Nachdem wir in Krakau angekommen waren, gingen wir zu unseren Freunden.
11) seit/seitdem – odkąd, od czasu gdy, od kiedy – zdania czasowe – zazwyczaj bez następstwa czasów
12) solange, whrend – tak długo jak, podczas gdy – zdania czasowe – bez następstwa czasów – czynności odbywają się równocześnie
Solange ich studierte, arbeitete meine Frau.
Ich schlief, whrend mein Bruder Biologie lernte.
13) weil – ponieważ – zdania okolicznikowe przyczyny
14) wenn – kiedy, jeżeli – zdania warunkowe
Wenn ich mde bin, lege ich mich ins Bett.
15) damit – aby – zdania okolicznikowe celu; jeżeli podmioty w zdaniu głównym i pobocznym są takie same można damit konstrukcją bezokolicznikową um... zu
Er geht im die Stadt, damit er seinen Lehrer besucht. – czasownik odmieniony
Er geht in die Stadt, um seinen Lehrer zu besuchen. – czasownik w bezokoliczniku
16) obwohl – chociaż – zdania przyzwalające
Obwohl ich wenig Zeit habe, helfe ich dir bei der Aufgabe.
17) obgleich – jakkolwiek – zdania przyzwalające
18) obschon – mimo że – zdania przyzwalające
Niemieckie spójniki:) Praca znajduje sie w załączniku