Steganografia - ukrywanie przekazywanych informacji.
Metody steganografii w historii:
- na kawałku jedwabiu zapisywano wiadomość, robiono z niego kulkę i po oblaniu jej woskiem goniec ją połykał
- stosowanie sympatycznego materiału. Tekst nim zapisywany znika, ale pojawia się na ogół po podgrzaniu papieru
- w obrazkach telewizyjnych, w przekazach dźwiękowych
Stegnografia ma podstawową wadę. Przekazywanie informacji jest równoznaczne z ich ujawnieniem. Od pojawienia się łączności drogą bezprzewodową za pomocą fal radiowych steganografia zaczęła mieć marginalne znaczenie w systemach łączności.
Kryptografia - utajnianie znaczenia wiadomości; w praktyce, dla zwiększenia bezpieczeństwa stosuje się steganografię i kryptografię jednocześnie, czyli ukrywa się przysyłanie utajnionych wiadomości.
Metoda ukrywania znaczenia tekstu polega na zastąpieniu go inny tekstem z którego trudno domyśleć się znaczenia tekstu oryginalnego.
Można to zrobić na dwa sposoby: przesłać tylko znaki albo zastępując je innymi znakami.
Ten pierwszy sposób nazywa się szyfrowaniem przez przestawianie (jest to tzw. Szyfr
przestawieniowy), a ten drugi przez podstawianie (jest to tzw. Szyfr podstawieniowy).
Przestawienie liter w tekście jest jednym z najprostszych sposobów zmiany znaczenia wiadomości. Przestawiając litery w słowie możemy otrzymać inne słowo zwane jego anagramem. A zatem taki sposób szyfrowania tekstu jest uogólnieniem anagramu.
Przykład:
Słowo algorytm zaszyfrowane przez przestawienie będzie miało postać: AGLMORTY
Inną metodą szyfrowania otrzymamy stosując metodę płotu. W tej metodzie najpierw kolejne znaki tekstu jawnego są zapisywane na zmianę w dwóch rzędach, a następnie za kryptogram przyjmuje się ciąg kolejnych liter z pierwszego rzędu, po którym następuje ciąg kolejnych liter z drugiego rzędu np. metodę płotu zastosowano do słowa "szyfrowanie" daje nam następujący kryptogram:
S Y R W N E
Z F O A I
SYRWNEZFOAI = SZYFROWANIE
Szyfrowanie przez podstawianie:
W kryptografii najczęściej stosuje się metody podstawieniowe, które polegają na zamianie liter innymi literami. Kolejne litery tworzące wiadomość nie zmieniają więc swojego miejsca, ale zmieniają swoje znaczenie. Jednym z najstarszych szyfrów podstawieniowych jest szyfr cezara pochodzący z 1w. p.n.e. Polega on na zastąpieniu każdej litery tekstu jawnego literą położoną w alfabecie o trzy miejsca dalej. W przypadku szyfrów podstawieniowych mówimy o alfabecie jawnym w którym są zapisane wiadomościi o alfabecie szyfrowym, w którym są zapisane utajnione wiadomości. Dla ułatwienia umieszczamy te alfabety jeden pod drugim. Teksty jawne będziemy pisać małymi literami a teksty zaszyfrowane wielkimi. A zatem w przypadku szyfru cezara dla alfabetu języka polskiego mamy:
Alfabet jawny Alfabet szyfrowany
a C
ą Ć
b D
c E
ć Ę
d F
e G
ę H
f I
g J
h K
i L
j Ł
k M
l N
ł Ń
m O
n Ó
ń P
o Q
ó R
p S
q Ś
r T
s U
ś V
t W
u X
v Y
w Z
x Ż
y Ź
z A
ż Ą
ź B
Przykład:
Ala ma kota
CNCOCMQWC