Amnesty International

Co o Amnesty wiedzieć trzeba

AI jest ogólnoświatowym ruchem ludzi działających na rzecz praw człowieka. Jej członkowie dobrowolnie poświęcają swój czas i energię, solidaryzując się z ofiarami przypadków naruszeń praw człowieka.

Podstawową formą działalności AI jest prowadzenie kampanii. AI bada, dokumentuje i publikuje raporty o przypadkach naruszeń praw człowieka, ale na tym jej praca się nie kończy. Członkowie AI podejmują praktyczne i skuteczne kroki w celu powstrzymania tych naruszeń. AI jest zorganizowana w taki sposób, aby umożliwić zwykłym ludziom wypowiedzenie się na rzecz osób zagrożonych naruszeniem praw człowieka.

Podstawą działalności AI jest międzynarodowa solidarność. Członkowie organizacji pochodzą z wielu różnych kultur i mają różne poglądy, jednak jednoczy ich chęć działania na rzecz świata, w którym przestrzegane będą prawa każdego człowieka.

Działalność AI ma zasięg globalny. Organizacja jest zaangażowana w obronę praw człowieka na całym świecie. Podejmujemy działania w sprawie różnorakich przypadków naruszeń praw człowieka, dokonywanych przez wszystkie władze, bez względu na to, czy ofiary aktualnie znajdują się w centrum zainteresowania mediów, czy też ich cierpienia są ignorowane.

AI wierzy w skuteczną działalność na rzecz konkretnych osób. Nasze badania, kampanie, wysiłki podejmowane po to, by zmienić prawo czy politykę, nasze apele i listy - to wszystko ma na celu polepszenie losu kobiet, mężczyzn i dzieci. Nawet mając do czynienia z potwornymi zbrodniami na masową skalę, AI stara się przytaczać w swoich raportach przypadki indywidualnych ofiar i powoływać się na ich doświadczenia. Te ofiary to coś więcej niż statystyka. Ofiary mają nazwiska. Mają daty urodzenia. Mają swoje historie. I każda z nich ma prawo do sprawiedliwości.

AI jest organizacją niezależną od wszelkich rządów, ideologii politycznych, religii czy ekonomicznych grup interesu. Nie popiera ani też nie potępia jakichkolwiek rządów czy systemów politycznych, niekoniecznie też podziela poglądy ofiar, o których prawa walczy. Aby zapewnić sobie ową niezależność, AI nie przyjmuje środków pieniężnych od rządów ani partii politycznych na działania w zakresie dokumentowania naruszeń praw człowieka i podejmowania działań przeciwko takim naruszeniom. AI jest finansowana wyłącznie ze składek członkowskich oraz z ofiarności publicznej.

AI jest ruchem demokratycznym i autonomicznym. Za swoje działania odpowiada wyłącznie przed swoimi członkostwem. Wszelkie decyzje podejmowane są przez ciała wybieralne.

AI tworzy globalną społeczność obrońców praw człowieka, którzy podzielają zasady międzynarodowej solidarności, skutecznych działań na rzecz indywidualnych ofiar, powszechności i niepodzielności praw człowieka, bezstronności i niezależności, demokracji oraz wzajemnego szacunku.

"Wasze działania, wraz z łańcuchem solidarności stworzonym przez działaczy z całego świata, doprowadziły do mojego uwolnienia ...Nie wiem, jak mam Wam dziękować... Gdyby nie ten łańcuch solidarności, nadal przebywałbym w tym okrytym złą sławą więzieniu... Zachęcam Was do kontynuowania działań w imieniu więźniów przetrzymywanych przez dyktatorów na całym świecie ... Pragnę pozdrowić tych wszystkich działaczy Amnesty International, którzy pisali do mnie, podtrzymując mnie na duchu. Listy te zostały skonfiskowane przez strażników i dopiero w momencie mojego uwolnienia mogłem przeczytać niektóre listy z USA... Jestem ogromnie wdzięczny i dziękuję Wam z całego serca." - Więzień sumienia Ngarljy Yorongar le Moiban , którego uwolniono 5 lutego 1999 r. po 8 miesiącach pozbawienia wolności w Czadzie.

Amnesty International
Historia AI

Ponad 40 lat temu, dwie portugalskie studentki wzniosły toast za wolność. Za ten prosty gest zostały skazane na 7 lat więzienia. Historia ta przeraziła brytyjskiego prawnika Petera Benensona do tego stopnia, ze postanowił on podjąć w tej sprawie działania.

Peter Benenson napisał artykuł do brytyjskiej gazety The Observer, wzywając do zorganizowania międzynarodowej kampanii, mającej na celu obronę "zapomnianych więźniów". Proponował, by ludzie na całym świecie bombardowali władze listami protestacyjnymi. 28 maja 1961 r. gazeta opublikowała obszerny artykuł pod tytułem "Zapomniani więźniowie", który dał początek rocznej kampanii, Apel o amnestię, 1961.

Artykuł apelował do wszystkich ludzi, by pokojowo i bezstronnie protestowali przeciwko więzieniu kobiet i mężczyzn na całym świecie za ich poglądy polityczne bądź wyznanie. W artykule osoby te określone zostały jako więźniowie sumienia. W ten sposób powołano do życia termin, który miał wkrótce na stałe zagościć w języku stosunków międzynarodowych.

Odzew na artykuł był ogromny. W ciągu jednego miesiąca ponad tysiąc czytelników wysłało listy, oferując swą pomoc i wsparcie. Przysyłano także szczegółowe informacje na temat wielu innych więźniów sumienia.

W ciągu pół roku ta, w zamierzeniu jednorazowa, akcja przeistoczyła się w duży ruch międzynarodowy. W ciągu jednego roku nowo powstała organizacja wysłała delegacje do 4 krajów w celu podjęcia działań na rzecz więźniów i zajęła się 210 przypadkami. Jej członkowie zorganizowali w 7 krajach lokalne oddziały organizacji.

Od samego początku przyjęto zasady niezależności i bezstronności. Kładziono nacisk na międzynarodowy charakter obrony praw człowieka: ludzie z całego świata mieli walczyć o prawa osób znajdujących się w którymkolwiek miejscu świata. AI rozrastała się i zaczynała interesować się nie tylko więźniami sumienia, ale i innymi przypadkami naruszeń praw człowieka: torturami, zaginięciami i karą śmierci na całym świecie.

Wysiłki ruchu zostały docenione, gdy w 1977 r. organizacji przyznano Pokojową Nagrodę Nobla. W 1978 r. AI została natomiast uhonorowana przez ONZ Nagrodą Praw Człowieka.

Dzisiaj AI ma swych działaczy w każdej części świata. Organizacja zrzesza ponad milion członków i sympatyków w ponad 140 krajach i terytoriach. Jednoczy ich chęć stworzenia świata, w którym przestrzegane będą prawa każdego człowieka. W ponad 100 krajach i terytoriach istnieją tysiące grup lokalnych, młodzieżowych i studenckich oraz innych grup specjalistycznych, a także członków indywidualnych. W ponad 50 krajach zorganizowano krajowe sekcje AI, a w 20 kolejnych krajach istnieją struktury koordynacyjne. AI jest organizacją uznawaną i szanowaną na całym świecie. Wysyła delegacje na spotkania z rządami i organizacjami międzyrządowymi, takimi jak ONZ. Bierze też udział w międzynarodowych debatach na tematy związane z przestrzeganiem praw człowieka.

"Wsparcie i solidarność, jakie nam okazaliście, nadal będą miały zasadnicze znaczenie dla życia i zdrowia naszych porwanych współpracowników... Wasza praca i Wasze głosy dają nam poczucie, że nie jesteśmy sami, i że jesteśmy częścią wielkiej społeczności kobiet i mężczyzn, którzy dzień w dzień pracują, by w Kolumbii zagościł pokój. Wszystkie telefony, faksy, e-maile, wszystkie te środki i czas, które nam poświęciliście, jeszcze bardziej umacniają nasze zaangażowanie w to, by zbudować lepszą Kolumbię, kraj pokoju i sprawiedliwości. Życie i zdrowie naszych współpracowników, jak również tych Kolumbijczyków, których losy nie są nagłośnione w mediach, w dużej mierze zależą od okazanej nam przez Was solidarności." - List do AI od Instituto Popular de Capacitación (IPC), organizacji pozarządowej działającej na rzecz praw człowieka w Kolumbii. 18 lutego 1999 r. Jorge Salazar i Jairo Bedoya, działacze IPC, zostali uwolnieni po 3 tygodniach przetrzymywania przez członków organizacji paramilitarnych. Ich koledzy, Olga Rodas oraz Claudia Tamayo, zostali uwolnieni 10 dni wcześniej.
Amnesty International
Prace AI

AI koncentruje się na dokładnym, szybkim, nieprzerwanym ujawnianiu przypadków naruszeń praw człowieka. Systematyczne i bezstronne badania umożliwiają odkrycie faktów w poszczególnych przypadkach naruszeń praw człowieka oraz naświetlenie powszechnych tendencji w tej dziedzinie. Wyniki dochodzeń są publikowane, a członkowie, sympatycy i pracownicy AI mobilizują opinię publiczną w celu wywierania nacisków na władz i inne grupy, takie jak zbrojne ugrupowania polityczne, organizacje międzyrządowe oraz firmy, aby zaprzestały one naruszania praw człowieka.

Oprócz pracy przeciwko konkretnym przypadkom naruszeń praw człowieka, AI wzywa wszystkie władze do przestrzegania zasady rządów prawa oraz do ratyfikowania i wprowadzania w życie standardów praw człowieka, prowadzi szeroko zakrojone działania edukacyjne, zachęca organizacje międzyrządowe, poszczególnych ludzi oraz wszystkie grupy społeczne do popierania i respektowania praw człowieka.

Główną częścią działalności AI jest badanie naruszeń praw człowieka, publikowanie informacji na ich temat i prowadzenie działań mających na celu położenie im kresu. Członkowie AI prowadzą kampanie na rzecz osiągnięcia takich zmian, jak uwolnienie poszczególnych więźniów sumienia, zamiana wyroku śmierci na inny typ kary, zmiany prawa oraz podnoszenie świadomości o prawach człowieka. Członkowie AI biorą udział w różnego typu akcjach:
· kierują bezpośrednie apele do władz i innych osób odpowiedzialnych za naruszenia praw człowieka, wzywając do podjęcia działań w konkretnych przypadkach i apelując o zmianę polityki i działań.,
· wywierają naciski na organizacje międzyrządowe, takie jak ONZ, aby prawa człowieka były centralną wartością ich programów, aby ustanawiały i wprowadzały w życie standardy praw człowieka oraz podejmowały działania w konkretnych sprawach i sytuacjach,
· wywierają naciski na władze własnego kraju, aby podjęły działania przeciwko naruszeniom praw człowieka w innych krajach i zmieniły własne ustawodawstwo, politykę i działania w kwestii uchodźców, eksportu broni i innych transferów wojskowych, służb bezpieczeństwa i policyjnych,
· wywierają naciski na inne osoby i strony, takie jak firmy, aby przyczyniały się do promowania i przestrzegania praw człowieka,
· nawiązują kontakty z innymi organizacjami pozarządowymi zajmującymi się prawami człowieka i stowarzyszeniami zawodowymi jak organizacje lekarzy czy nauczycieli, zapewniając wsparcie i szkolenia dla osób działających na rzecz praw człowieka,
· zapewniają wsparcie ofiarom i ich rodzinom niosąc pomoc materialną indywidualnym więźniom sumienia i ofiarom tortur,
· wspierają i organizują programy edukacji praw człowieka, pomagając ludziom uczyć się o prawach człowieka i sposobach ich obrony,
· mobilizują środowiska lokalne poprzez organizowanie różnego rodzaju lokalnych, ogólnokrajowych czy międzynarodowych akcji oraz udostępnianie informacji mediom.


"Wasza praca jest niezmiernie ważna i znacząca. Za każdym razem, kiedy wzmagały się naciski ze strony organizacji broniących praw człowieka, międzynarodowych mediów i władz innych krajów, byłem traktowany lepiej niż uprzednio." - Były chiński więzień sumienia Wei Jingsheng w przemówieniu do członków AI po zwolnieniu z więzienia w 1997 r.