Konie

Co nieco o koniach

Konie należą do rodziny koniowatych, czyli nieparzystokopytnych, wysokonogich ssaków. Do koniowatych zaliczamy też np. zebrę czy osła. Uważa się, że udowmowienie konia nastapiło w Euroazji ponad 5000 lat temu. Konie pogrupowane są w rasy: gorącokrwiste, zimnokrwiste, prymitywne. Barwę sierści nazywa się maścią. Wyróżnia się wiele rodzajów umaszczenia.Najczęściej barwa grzywy i ogona są inne od barwy sierści. Wiek konia. Za średni wiek życia konia uważa się 20 lat. Wiek ten może być jednak w praktyce znacznie większy. Wiek konia określany jest na podstawie uzębienia. Wiek do 5 lat poznaje się po zmianie zębów mlecznych na stałe. Od 5 do 11 lat po scieraniu się rejestrów na siekaczach, a powyżej 11 lat po zmianie kształtu zębów. U ogierów w wieku 5 lat wyrastają kły. Najdokładniej wiek konia można określić do piątego roku życia, później można popełnić drobne błędy. Więcej na ten temat w Archiwum Uzębienie. Uzębienie konia to tak samo u góry i na dole 3 siekacze + 1 kieł + 3 przedtrzonowe + 3 trzonowe. Siekacze mają swoje nazwy: cęgi, średniaki i okrajki. Każda wada uzębienia u koni jest poważna gdyż utrudnia a czasem uniemożliwia rozcieranie pokarmu.

Odmiany.

Wszytskie białe plamy na sierści konia nazywamy odmianami. Najczęściej występują one na głowie lub kończynach. Prosta i cienka linia biegnąca pionowo wzdłuż pyska to tzw. "strzałka". Konie bez takich plam nazywamy końmi bez odmiany. Układ nerwowy. U konia dzieli się na ośrodkowy, obwodowy, autonomiczny. Konie posiadają zmysły: wzroku, węchu, smaku, słuchu, czucia. Masa mózgowia u konia to ok. 650g. Co daje ok. 1/800 masy całego ciała. Czynności życiowe. Sen u koni może odbywać się w postaci stojącej lub leżącej(sen w postaci stojącej to tylko drzemka). Odżywianie. Układ pokarmowy koni składa się z 6 podstawowych części: jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, jelito cienkie i grube. Ponieważ układ ten jest dłuższy od ludzkiego 12 razy, pokarm znajduje się w nim znacznie dłużej. Wydalany może być nawet do 12 razy na dobę. Oddychanie. Koń oddycha średnio 10 do 16 razy na minutę, a od 8 do 12 razy w ciągu minuty(stan spoczynku). Płuca u konia różnią się od siebie wielkością. Prawe jest większe. Powierzchnia płuc(pęcherzyków płucnych) to ok. 500 metrów kwadratowych. Podstawowe rodzaje chodu. Wyróżniamy trzy naturalne chody konia: stęp - trzy kończyny dotykają ziemi a czwarta jest w powietrzu, kłus - dwie przeciwstawne kończyny(tylnia lewa - przednia prawa) na ziemi a dwie w powietrzu, galop - koń stawia kończyny w trzech taktach. Najpierw lewą tylnią. Następnie prawą tylnią i lewą przednią. Na końcu prawą przednią. Każdy z podstawowych rodzajów chodów możemy podzielić na bardziej podstawowe. Wyróżniamy następujące rodzaje stępa: swobodny, skrócony pośredni wyciągnięty. Kłus dzielimy na: roboczy, pośredni, wyciągnięty. Galop: skrócony, pośredni, wyciągnięty, nadrzędny, cwał.

Budowa konia.

Końskie ciało to w połowie mięśnie. Poniżej przedstawiony został ogólny schemat budowy konia.

1-łopatka;
2-kłąb;
3-grzbiet;
4-lędźwie;
5-guz biodrowy;
6-wyrostek kulszowy;
7-podudzie;
8-staw skokowy;
9-szczotka;
10-nadpęcie;
11-staw pęcinowy;
12-kopyto;
13-udo;
14-słabizna;
15-łokieć;
16-staw nadgarstkowy;
17-przedramię;
18-bark;
19-pierś;
20-ganasz;
21-chrapy;
22-nozdrza;
23-nos;
24-czoło;
25-ciemię;
26-potylica;

Umaszczenie - barwa

Poniżej przedstawione zostały jedne z najczęściej występujących u koni chorób. U konia żadnej choroby nie wolno zaniedbać i po jej zauważeniu należy od razu skontaktować się z lekarzem weterynarii.

Choroby koni

Podbitek Mięśniochwat
Kolka Gruda
Nadgwożdżenie Zagwożdżenie
Ochwat Zapoprężenie

Konie możemy podzielić na kilka podstawowych grup, a mianowicie:
1 - Konie gorącokrwiste orientalne. Wywodzą się od tarpana. Dzielą się one na:
a) konie irańskie
b) konie czystej krwi arabskiej i z krwią arabską
c) konie pełnej krwi arabskiej i z krwią tej rasy
2 - Konie mongolskie, wywodzące się od konia Przewalskiego
3 - Konie zimnokrwiste
4 - Konie ras północnych, popularnie nazywane "pony"
5 - Konie małe górskie i leśne

Na świecie istnieje ponad 150 ras koni. Za rasę podstawową uznawany jest koń arabski. Wszystkie inne konie wywodzą się od konia hiszpańskiego, pełnej krwi angielskiej lub berberyjskiego. Zmiany w budowie koni spowodował głównie wpływ człowieka. Jakość paszy stosowanej w hodowli doprowadził do tego, że konie stawały się większe, szybsze i silnijesze. Człowiek opanował hodowlę do tego stopnia, że stworzył własne rasy. Przykładem mogą być miniaturowe konie falabella.

Koń czystej krwi arabskiej
Wzrost: 144-150 cm.
Maść: gniada, kara, siwa
Głowa: krótka, nozdrza duże, uszy stosunkowo małe, wypukłość między oczami Inne cechy: konia pełnej krwi arabskiej cechuje wytrzymałość przewyższająca inne rasy.
Rasa ta należy do elity wśród koni.
Długość życia wynosi ok. 30 lat i więcej.
Dzięki swym ogromnym zaletom wykorzystuje się je do uszlachetniania innych ras.

Koń półkrwi arabskiej
Wzrost: 160-165 cm.
Maść: gniada, siwa, kasztanowata
Głowa: krótka, szczupacza, żywe oczy Inne cechy: piękny chód, są większe od koni czystej krwi arabskiej.
Powstają poprzez kojarzenie ogierów czystej krwi arabskiej z klaczami gorącokrwistymi.

Koń holenderski gorącokrwisty
Wzrost: 160 cm.
Maść: praktycznie każda
Głowa: podobna do głów koni krwi angielskiej Inne cechy: konie te posiadają miano inteligentnych, świadczy o tym wykorzystanie ich do konkursów ujeżdżania, wywodzą się od Gelderlandera (patrz wyżej)

Polo Pony
Wzrost: 150 cm.
Maść: praktycznie każda
Głowa: proporcjonalna do reszty ciała Inne cechy: jak sama nazwa wskazuje konie te są używane do gry w Polo, w tym celu często goli się im grzywę, wtedy nie przeszkadza w grze, przypatrując się tym konikom w grze można doznać przekonania, że są wręcz stworzone do tej gry, cechami tych koni jest oczywiście szybkość

Shire
Wzrost: 170-180 cm.
Maść: gniada, kara, siwa
Głowa: szeroka, duże oczy, łagodny wyraz Inne cechy: są to bardzo ciężkie konie pociągowe (ważą od 1000-1200 kg), ciało umięśnione, cechuje je nieprzeciętna siła, wykorzystywano je do pojedynków rycerskich

Kuc walijski
Wzrost: 122-132 cm.
Maść: praktycznie każda, przeważnie siwa, kasztanowata, gniada
Głowa: szlachetna, przypomina głowę konia arabskiego
Inne cechy: uważa się je za najładniejsze kuce angielskie, wykorzystywane do gry w Polo i jako konie pod wierzch dla dzieci