Treny Kochanowskiego - dramat ojca i myśliciela.

Treny powstały po śmierci córki Jana Kochanowskiego – Urszulki. Śmierć Urszulki była bodźcem do napisania cyklu 19 trenów. Treny są najbardziej autobiograficznym dziełem poety, bowiem on sam jest ich głównym bohaterem przeżywającym dramat ojca. Poeta wyraża w „Trenach” swój ból, żal, rozpacz.

a)DRAMAT OJCA:
Cykl rozpoczyna Tren I, w którym autor zwraca się do greckich poetów i filozofów. Którzy byli pesymistami, prosi ich o pomoc.
W trenie VIII ukazany jest nastrój smutku, bólu i rozpaczy. Poeta wspomina dziecko z wielkim żalem, otaczające go przedmioty przypominają mu Urszulkę. Dręczą go wspomnienia o dziecku, mówi o tym jak Urszulka była zawsze wesoła i rozśpiewana, po jej odejściu nastąpiła pustka, której nic nie jest w stanie wypełnić.
W Trenie VI śmierć Urszulki porównuje Kochanowski do podcięcia przez sadownika małego pędy oliwki. W tym obrazie śmierć dziecka jest pokazana jako pogwałcenie praw natury.
Kochanowski opisuje w Trenach zachowanie Urszuli, jej wygląd, niezwykłe zalety i zdolności, jej radosny, śmiech.

b)DRAMAT MYŚLICIELA:
Tren IX przynosi załamanie się renesansowego poglądu na świat autora. Z bolesną ironią stwierdza, że mądrość jest bezsilna wobec osobistego nieszczęścia.
W Trenie X dawny wyznawca harmonii przeżywa kryzys światopoglądowy. Kochanowski chciałby choć raz jeszcze zobaczyć Urszulkę. Nie pociesza go fakt, że Urszulka jest w niebie.

c)Jednak ostatnie treny, utrzymane w tonie modlitwy doprowadzają do pocieszenia. W Trenie XIX pt. „Sen” zjawia się Kochanowskiemu matka, która tłumaczy mu, że dzięki śmierci Urszulka uniknęła cierpienia i troski życia, zyskała wieczny duchowy spokój. Nakazuje Kochanowskiemu znosić z godnością, po ludzku wszystko co spotyka człowieka.
Autor nie potrafi zrozumieć jak świat, życie mogą być tak brutalne, jak mogły zabrać ze świata żywych dziecko, które niczym sobie na śmierć nie zasłużyło. To pytanie zadaje sobie jako ojciec i jako myśliciel.