Konsekwencje Uni Lubelski

Unia lubelska zawarta została 1. lipca 1569 roku na wspólnym sejmie polsko – litewskim. Po wyjeździe z Lublina magnaterii litewskiej, która przerwała toczone tam rokowania, Zygmunt August postanowił o włączeniu do Polski Podola, Wołynia, Podlasia oraz , na wniosek posłów z Wołynia, także Kijowszczyzny. Po odebraniu Litwie ponad połowy terytorium, magnaci powrócili do miasta i wspólnie z posłami polskimi podpisali akty unijne. Król zatwierdził dokumenty 4. lipca 1569 roku. Od tego momentu wspólny dla obu państw był władca (po śmierci Zygmunta Augusta miała nastąpić elekcja, w której uczestniczyli przedstawiciele zarówno Polski jak i Litwy), sejm oraz senat, w których zasiadali reprezentanci tychże krajów, prawa i przywileje łączące szlachtę, a także polityka zagraniczna i wojskowa. Odrębne natomiast pozostały: skarb, wojsko, a także urzędy. Połączone państwa nazwano Rzeczpospolitą Obojga Narodów.

Jednym z dalszych skutków unii lubelskiej był wzrost potęgi Warszawy, która stała się stolicą nowej Rzeczpospolitej. To właśnie tam systematycznie zbierał się sejm, odbywała się elekcja, a od końca XVI wieku rezydował król z dworem i doradcami. O awansie miasta zadecydowało w głównej mierze jego położenie w środkowej Polsce. Swoją pozycję Warszawa może zawdzięczać także handlu i rzemiosłu, których centrum było właśnie w nowej stolicy.
Jednym z korzystnych skutków unii lubelskiej był wzrost siły militarnej i autorytetu Rzeczpospolitej Obojga Narodów w polityce europejskiej. Polska stałe się mostem łączącym Zachód ze Wschodem. Duży wpływ na sztukę polską wywarło pomieszanie kultur: białoruskiej, ukraińskiej, litewskiej, polskiej, żydowskiej, ormiańskiej oraz tatarskiej.

W związku, iż unia została zawarta tylko z myślą o szlachcie, jednym z jej skutków był ucisk chłopów. Litewscy właściciele ziem, otrzymując ta same prawa co Polacy, chcieli w szybkim tempie powiększać swoje majątki, a co się z tym wiąże, potrzebna była większa siła robocza, najlepiej darmowa.
Wcielenie nowych ziem ułatwiło polskim możnowładcom odzyskać majątki, które utracili w wyniku egzekucji dóbr. Możliwe było to dzięki koligacjami z rosyjską magnaterią. Zwłaszcza Naddnieprze stało się obszarem ożywionej działalności kolonizacyjnej. Tworzenie nowych gospodarstw przyczyniło się pośrednio także do wzrostu wpływów politycznych magnatów polskich. Próby szlachty w zajmowaniu nowych terenów prowadziły do jej większego uzależnienia się od magnaterii.