"Rok 1984" George Orwell.

George Orwell „Rok 1984”

0. Określ stopień ingerencji państwa w życie mieszkańców Oceanii. Za pomocą jakich sposobów i metod byli oni kontrolowani?
Ten stopień ingerencji państwa w życie ludzi był ogromny, wręcz nieograniczony. Partia wiedziała wszystko, wszędzie i o wszystkich. Po aresztowaniu Winstona, O’Brien wiedział o nim dosłownie wszystko. Znał jego dzieciństwo, pracę, zainteresowania, przekonania, życie prywatne, nawet myśli. Kontrolowano mieszkańców za pomocą wszechobecnych teleekranów, agentów-szpiegów różnych instytucji państwowych, instalowano ukryte mikrofony nawet w lasach i na łąkach. Ograniczano swobodę myśli i słów za pomocą nowomowy. Istniał specjalny aparat bezpieczeństwa – Policja Myśli.

I. Podczas czytania książki zwróć uwagę na poniższe pojęcia i wyjaśnij je jak najzwięźlej. Większość tych wyrazów została stworzona w sposób sztuczny, aby opisać język mieszkańców świta książki Orwella; jak określamy takie słowa?
a) „dwie minuty nienawiści” – codziennie trzeba było dać upust swej nienawiści; służyła temu dwuminutowa audycja, zazwyczaj z wizerunkiem buntownika - Goldsteina
b) „nowomowa” – język urzędowy Oceanii, dążono do jak najmniejszej ilości słów. Przykłady: dobrowolka, zbrodnioszlaban, angsoc, sztuczsem, bezobywatel, dwaplusdobry.
c) „myślozbrodnia” – zbrodnia popełniona w myślach, np. złorzeczenie Wielkiemu Bratu
d) „podrygi poranne” – codzienne ćwiczenia poranne, wykonywane wraz z instruktorką podczas audycji z teleekranu
e) „dwójmyślenie” – wyznawanie dwóch sprzecznych poglądów i wierzenie w oba naraz
f) „angsoc” – ustrój panujący w Oceanii, Socjalizm Angielski
g) „gębozbrodnia: - niewłaściwy wyraz twarzy, np. niedowierzająca mina przy ogłaszaniu zwycięstwa WB
h) „prole” – zwykli prości ludzie, nie należący do Partii. Pochodzi prawdopodobnie od „proletariatu”
i) „sobizm” – skłonność do indywidualizmu i ekscentryczności, chęć samotności (przestępstwo)
j) „dobromyślak” – osoba dogłębnie ortodoksyjna, niezdolna do pomyślenia czegoś złego
Takie słowa określamy mianem neologizmów.

II. Do jakich organizacji należeli obywatele Oceanii od wczesnego dzieciństwa aż po okres dojrzałości?
Organizacje: Kapusie, Młodzieżowa Liga Antyseksualna, Liga Młodych, Komitet Sportowy, Policja Myśli, Ministerstwa Prawdy, Pokoju, Miłości, Obfitości.

III. Opisz funkcjonowanie instytucji rodziny na przykładzie rodziny Parsonsów.
Dążono do tego, by każdy człowiek był samotny, a więc nie miał możliwości wymiany poglądów. Tworzono specjalne okresy do prokreacji, a dzieci oddawano do specjalnych zakładów. Te z kolei od małego uczyły się cwaniactwa, donoszenia i szpiegowania oraz wcale nie były uczone miłości, bynajmniej do rodziców. Starano się wychować przyszłych obywateli tak, by nie miały uczuć, swoich myśli, świadomości. Tom Parsons został aresztowany, po wydaniu przez własną córkę, był z niej dumny i czuł się śmiertelnie winny.

IV. Jak wygląda sytuacja polityczna świata w roku 1984?
Po Rewolucji świat rozpadł się na trzy wielkie supermocarstwa: Eurazję (Europa i Azjatycka część Rosji), Oceanię (obie Ameryki, wyspy Atlantyku wraz z Wielką Brytanią, Australia, wyspy Pacyfiku, południowa Afryka) i Wschódazję (Chiny i kraje na południe od nich, Japonia, Mandżuria, Mongolia, Tybet). Zmieniając sojusze, trzy supermocarstwa bezustannie prowadzą ze sobą wojnę. Każde z nich dąży do pozornego panowania nad światem.

V. Na czym polegała praca Winstona i jaki był jej cel?
Winston Smith pracował w Ministerstwie Prawdy, w Departamencie Archiwów. Jego praca polegała na zmienianiu dokumentów archiwalnych w taki sposób, by odpowiadały bieżącym potrzebom Partii. Partia ciągle zmieniała przeszłość i manipulowała historią, by odpowiadały potrzebie chwili. Winston musiał biegle znać nowomowę i odpowiednio redagować archiwa, czasem zmieniając je całkowicie. Lubił swoją pracę.

VI. Dlaczego związek Winstona z Julią był zbrodnią i musiał być utrzymany w tajemnicy?
Była to zbrodnia, ponieważ członkowie Partii nie mogli łączyć się w pary, ani zawierać małżeństwa. Byłoby to pogwałceniem podstawowych zasad Partii. W dodatku Winston był ciągle żonaty. Kolejnym dowodem było to, że oboje nienawidzili Wielkiego Brata, nie zgadzali się z jego zasadami i niejako będąc ze sobą popełniali zbrodnię przeciwko WB. Był to związek nielegalny i musiał być utrzymany w ścisłej tajemnicy. Winston i Julia spotykali się rzadko; w kryjówkach; dochodzili do nich różnymi trasami; ale kochali się bardzo.

VII. Czy Winston i Julia mogą być nazwani bohaterami tragicznymi? Przypomnij sobie definicję istoty tragizmu, którą sformułowaliśmy na lekcjo. Podaj kilka argumentów za lub przeciw.
Tragizm – kategoria estetyczna oznaczająca konflikt równorzędnych wartości moralnych, w wyniku którego jednostka działająca świadomie w imię wielkiego celu skazana jest na klęskę. Tragizm stanowi o istocie tragedii.

Winston i Julia mogą być nazwani bohaterami tragicznymi, ponieważ:
- pragną się ze sobą spotykać, kochają się, a niestety spotykając się łamią prawo i występują przeciw Wielkiemu Bratu
- oboje przysięgają sobie wierność po wsze czasy (nie biorą małżeństwa)
Winston i Julia nie mogą być nazwani bohaterami tragicznymi, ponieważ:
- przysięgli sobie wierność i to, że się nigdy nie zdradzą, a mimo to pod wpływem własnych ukrytych lęków oraz bólu fizycznego nie do zniesienia, szczerze chcą (wręcz żądają) by to coś złego przytrafiło się partnerowi
„Pod konarami kasztana
pan sprzedał mnie, a ja pana (...)”
- sama antyutopia „Rok 1984” nie jest tragedią, a wizją wyimaginowanego świata