Ksenofobia oznacza „strach przed obcymi”. Jest to postawa niechęci, wrogości wobec obcych rasowo, religijnie lub etnicznie i tworzenie przez nich kultury. Jest wyrazem braku tolerancji i usprawiedliwieniem dla agresji.
Zjawisko to nie jest charakterystyczne tylko dla naszych czasów. W XVI w. Okresie silnej dominacji szlacheckiej w państwie rozwinął się sarmatyzm. Była to formacja kulturowa w Rzeczpospolitej od XVI do XIX wieku. Szlachta Polska przyjęła pogląd, że wywodzi się od starożytnego plemienia Sarmatów żyjących gdzieś nad dolną Wołgą. Początkowo przejawiał się on pozytywnymi cechami jego wyznawców : walecznością, odwagą, męstwem i wiernością do narodu. W czasach pózniejszych wszystkie wartości uległy przerysowaniu. Szlachcic stał się ksenofobem, egoistą, awanturnikiem, nacjonalistą, megalomanem, nietolerancyjnym (zarówno religijnie jak kulturowo) o ciasnych horyzontach myślowych. Czy jednak wiele się zmieniło?
Owszem nie nosimy już kontuszy i żupanów. Polacy pogardzają innymi krajami, zawsze posiadali (i wciąż posiadają ) specyficzny pogląd na własny charakter wierzyli w swoiste cechy pozytywne, dobroduszność , gościnność , religijność oraz umiłowanie swobody . W dzisiejszych czasach również niektóre osoby przejawiają postawę sarmacką. Współcześni szlachcice różnią się bardzo od tych sprzed setek lat, w zasadzie porównywanie sarmaty, widzianego jako typowego obywatela XVI, XVII-wiecznej Polski z tzw. „człowiekiem XX wieku” jest równoznaczne z wykazywaniem oczywistych różnic jednakże podłoże ich postępowania jest podobne. Ludzie tego pokroju są bardzo często zapatrzeni w swoje sprawy i rzeczy i nie ma możliwości, aby coś co do nich należy było gorsze od innych lub słabe zaś sami ludzie są po prostu doskonali.
Moim zdaniem takie postępowanie powinno być negowane przez całe społeczeństwo, a może wtedy współcześni sarmaci zmieniliby się. Osobiście z przykrością stwierdzam, że jest więcej ludzi tego typu i wszystko wskazuje na to, że ilość ich jeszcze wzrośnie.
Zarówno sarmatyzm jak i komunizm początkowo miał służyć wprowadzeniu równych praw, zjednoczenia i powszechnej sprawiedliwości. Polityczne hasła Marksa czy Engelsa „ W manifeście komunistycznym”. Tak się jednak nie stało. Narzucony w Polsce komunizm wprowadził cenzurę „prasa, kultura, literatura” i dyskryminację dla religii chrześcijańskiej. Prześladowani byli duchowni, grabione były kościoły ( postać Kardynała Wyszyńskiego). Pozorna wolność i równość zamieniły się w prześladowania i ostry reżim rosyjski. Polacy stawali się wrogami Polaków. Powszechne stało się donosicielstwo i inwigilacja..
Obecnie w Polsce szczególnie w dużych miastach (południowa Polska, Śląsk) nasiliła się działalność ruchów takich jak antysemityzm, rasizm, nazizm. Młodzi ludzie kierujący się nienawiścią i chęcią wyładowania własnej agresji angażuje się bez uzasadnionych przyczyn działalności ksenofobicznych subkultur. Przykładem mogą być skinhedzi charakteryzujący się łyso ogolonymi głowami (nawet kobiety) i według swojej fanatycznej ideologii „walczą” z subkulturami takimi jak m.in. punki, metale. Nienawidzą także wszystkich ludzi o innym kolorze skóry , innej narodowości i wyglądem specyficznym dla odmiennych religii czy upośledzonych. Zarówno oni jak i naziści są wyznawcami haseł takich jak: „Polska rasa czysta rasa” czy „Polska dla Polaków”.
Moim zdaniem Polacy odnoszą się w stosunku do mniejszości narodowych różnie. Jest część społeczeństwa która je potępia. Wydaje mi się że jest to spowodowane lękiem przed innym narodem i ludzmi innymi. W obecnej sytuacji politycznej to normalne. Gdyż ludzie boją się tego co nieznane , że obcy odbiorą im miejsca pracy. Ja jak na razie spotkałam się z tą drugą stronę społeczeństwa . Choć ja sama jestem „inna” i mój wygląd mógłby sprzyjać zachowaniom ksenofobicznym to jednak nigdy się z tym nie spotkałam. Nigdy nie miałam nieprzyjemności spowodowanych tym że mam inny kolor skóry. Chciałabym jednak spotkać w przyszłości osobę o zupełnie przeciwnych poglądach niż moje . Uważam także, że uprzedzenia mają ludzie starsi. Młode pokolenie ( oprócz skinhedów) jest bardziej tolerancyjne dla innych kultur, religii, narodowości, ludzi innych rasowo.