Tlenki - produkty reakcji łączenia się pierwiastków z tlenem.
Przykładowe równania reakcji chemicznych (tlenków):
Tlenek magnezu 2Mg + O2 ------> 2MgO
Tlenek węgla (IV) C + O2 -------> CO2
Tlenek siarki (IV) S + O2 ------> SO2
Tlenki dzielimy na:
-tlenki metali, np.: tlenek glinu (Al2O3), tlenek żelaza (II) (FeO),
-tlenek niemetali, np.: tlenek węgla (IV) (CO2), tlenek wodoru - woda (H2O).
Utlenianie - reakcja łączenia się pierwiastków z tlenem.
Spalanie - reakcja chemiczna, która polega na gwałtownym łączeniu się innych pierwiastków z tlenem. Podczas takiej reakcji często powstaje płomień, efekt dźwiękowy lub cieplny (wydzielanie się ciepła).
REAKCJE CHEMICZNE DZIELIMY NA:
-REAKCJE EGZOENERGETYCZNE
przebiegają z wydzieleniem ciepła, energii
Przykłady:
C + O2 ------> CO2
2Mg + O2 ------> 2MgO,
-REAKCJE ENDOENERGETYCZNE
wymagają dostarczenia ciepła, energii
Przykłady:
2HgO (temperatura)--> 2Hg + O2
CaCO3 (temperatura)--> CaO + CO2.
WŁAŚCIWOŚCI TLENKÓW
Tlenki metali:
-najczęściej ciała stałe o jonowej budowie,
-charakterystyczna barwa, np. tlenek rtęci (II) ma barwę pomarańczową, tlenek chromu (III) - kolor oliwkowozielony.
Tlenki niemetali:
-występują w różnych stanach skupienia, np.:
woda (tlenek wodoru) - ciecz, tlenek fosforu (V) - ciało stałe, tlenek siarki (IV) - gaz.
ZASTOSOWANIA RÓŻNYCH TLENKÓW METALI I NIEMETALI:
Tlenek żelaza (III) (Fe2O3) (tlenek metalu):
-uwodniony jako składnik rdzy,
-do produkcji pigmentów używanych do produkcji lakierów, farb, wyrobów ceramicznych.
Tlenek wapnia (CaO) (tlenek metalu):
-do produkcji nawozów sztucznych,
-bardzo ważny budowlany surowiec.
Tlenek glinu (Al2O3) (tlenek metalu):
-po zdrobnieniu używany jako materiał ścierny,
-minerał, który jest znany pod nazwą korund.
Tlenek rtęci (II) (HgO) (tlenek metalu):
-do produkcji środków dezynfekcyjnych,
-do produkcji pigmentów.
Tlenek cynku (ZnO) (tlenek metalu):
-dodatek do szminek, mydeł, kremów,
-do produkcji pudrów, zasypek, maści i leków.
Tlenek krzemu (IV) (SiO2) (tlenek niemetalu):
-do produkcji ceramiki budowlanej i betonu,
-do produkcji szkła,
-jest to tlenek najbardziej rozpowszechniony w przyrodzie, nie licząc wody,
-składnik gleb, skał i piasku.
Tlenek siarki (IV) (SO2) (tlenek niemetalu):
-produkt uboczny w spalaniu paliw kopalnych,
-do produkcji papieru,
-środek dezynfekcyjny oraz bielący,
-właściwości pleśniobójcze, bakteriobójcze,
-bezbarwny gaz o ostrym, duszącym zapachu, który silnie drażni drogi oddechowe.