Przedstaw i Scharakteryzuj odmiany bohatera romantycznego

Bohatera Romantycznego charakteryzuje niepowtarzalność, niezwykłość, siła namiętności i uczucia oraz indywidualizm. Jest postacią zbuntowaną zmagając się ze społeczeństwem oraz własnymi uczuciami i z samym sobą. Romantyk jest idealistyczną i wręcz przewrażliwiony, marzycielem skłonnym do bezinteresownych poświęceń. Dla swej idei jest w stanie poświęcić wszystko nawet własne szczęście. Bywa niezrozumiały ,samotny i niezrozumiany przez większość. Jedną ze stałych cech bohatera romantycznego było także przeżywanie wielkiej romantycznej miłości, która stawała się wielką namiętnością, była też dowodem - wyznawanej przez romantyków - dominacji uczuć nad rozumem. Miłość romantyczna jest najczęściej nieszczęśliwa i prowadzi bohatera do samobójczej śmierci.

Bajronizm - Lord Byron to jedna z najważniejszych postaci romantyzmu europejskiego. Już za życia wytworzył wokół siebie tajemniczą aurę, na którą składała się zarówno jego ekscentryczna osobowość, jak i osobliwa działalność. Byron był znany z licznych skandali: miał dziwaczny styl ubioru, często romansował z kobietami (również ze swoją przyrodnią siostrą), wkrótce po zawarciu małżeństwa został rozwodnikiem. Jego powierzchowność stanowiła osobliwe połączenie osobistego uroku i niecodziennej urody z kalectwem (kulał). Byron obracał się zarówno wśród angielskich arystokratów i znanych osobistości literackich, jak i zwykłych, prostych robotników, w obronie których wygłaszał mowy w brytyjskiej Izbie Lordów.Z powodu kontrowersyjnego trybu życia poeta został zmuszony do opuszczenia Anglii. Podejrzewano go o to, że był korsarzem. Wiele podróżował: był w Turcji, we Włoszech, ale szczególnie upodobał sobie Grecję. Zaangażował się w działania niepodległościowe na rzecz tego kraju, chciał uczestniczyć w powstaniu przeciwko Turcji. Tam też zmarł na febrę w 1824 roku.Byron uosabia zatem typ niezależnego samotnika i tajemniczego buntownika. Równie ważną rolę pełnią bohaterowie jego utworów, zwłaszcza powieści poetyckich: Giaur czy Don Juan, których najważniejszym celem było ciągłe poszukiwanie i zgłębiane zagadek świata. Bohater Bajroniczny to typ bohatera wykreowany przez Johna George`a Byrona w jego powieści poetyckiej pod tytułem "Giaur".Giaura poznajemy jako młodego, wysokiego, dobrze zbudowanego i przystojnego młodzieńca. Ubrany on był w czarny strój arabski i zawsze jeździł na czarnym koniu. Praktycznie nic nie wiemy o jego przeszłości, rodzinie, nie znamy nazwiska i imienia, nie wiadomo też skąd się wziął w Grecji, jakie miał zamiary i gdzie poznał Leilę, wiemy że był wenecjaninem i chrześcijaninem. Jest to postać owiana tajemnicą w biografii fragmentarycznej, nie do końca opowiedzianej. Jest wielką indywidualnością wyróżniającą go wśród muzułmanów. Zamknięty w sobie nie rozmawia, żyje własnym życiem, nie ma przyjaciół, skryty, samotny, nie szukający kontaktu z ludźmi, skłócony ze światem, niezrozumiany, nie akceptuje prawa jakie w nim panują, buntuje się przeciwko światu. Całe jego życie koncentruje się wokół miłości i namiętności do Leili. Uważa miłość za największe i najważniejsze uczucie. Twierdzi, że jeżeli kochać to jedną osobę na całe życie. Miłość jest dla niego sakramentem tzw. zaprzysiężeniem dusz "umrę nie znając co kochać raz drugi". Miłość realizuje z pasją, uniesieniem, egzaltacją. W rezultacie tego przegrywa, gdyż ukochana jego ginie, a on do końca życia zostaje samotny. Mszcząc się za śmierć Leili w desperackim buncie zabija Hassana, jednak czyn ten nie przynosi mu zapomnienia czy wewnętrznego spokoju. Wręcz przeciwnie od tego czasu czuje się wewnętrznie rozdarty, nie może sobie poradzić z własną osobowością. Z tego właśnie powodu całkowicie usuwa się z życia, tęskni za śmiercią. Habit zakonny jaki przywdziewa nie jest jednak rozwiązaniem jego problemów czy próbą pokuty. Giaur do końca swych dni nie żałuje swojego czynu, a twierdzi, że jeżeli mógłby cofnąć czas to i tak postąpiłby podobnie. Spowiedź nie jest wyznaniem grzechów, lecz opowiadaniem o życiu i jego podsumowaniem.
Giaur jako człowiek jest postacią tragiczną, a tragizm jego polega na tym, że pokochał głęboką miłością kobietę, która nie mogła być jego. Stał się niewolnikiem swego uczucia i niejako sprawcą śmierci Leili. Jego ukochana zginęła, pomścił ją, ale nadal czuł się samotny i wyobcowany.

Faustyzm - to zjawisko literackie, które zostało zapoczątkowane przez Johanna W. Goethego w romantycznym dramacie pt. „Faust”. Należy jednak pamiętać, że tytułowy bohater był znany w literaturze już od czasów średniowiecza. Doktor Johannes Faust to bowiem bohater autentyczny, który zajmował się alchemią. Po raz pierwszy postać człowieka opętanego przez diabła pojawiła się w dramacie Christophera Marlowe’a. W każdej epoce opisywano tę historię inaczej, w zależności od dominującego w danym okresie światopoglądu. Ten typ postaci literackiej jest swoistą postawa bohatera, która charakteryzuje się nienasyceniem poznawczym i nieustannym dążeniem do realizacji nowych wyzwań. Bohater faustyczny jest typem wiecznie poszukującym prawdy o świecie, ludziach, dobru i złu, a więc pragnącym rozwiązać zagadkę bytu. W imię odkrycia owej tajemnicy postać taka nie cofa się nawet przed zawarciem paktu z diabłem. Tym, co zagraża bohaterowi jest ustanie w poszukiwaniach i pragnienie zatrzymania chwili obecnej. Taka sytuacja oznacza bowiem zwycięstwo szatana. Ponieważ jednak zgłębienie tajemnicy bytu jest niemożliwe, bohater nigdy nie spocznie w swoich dążeniach. Faustyzm jest zatem filozofią czynu, wpisuje się w romantyczny światopogląd, wedle którego bierność wartościuje się zdecydowanie negatywnie. Jest to więc również swoista koncepcja dobra i zła, pokazująca, że obie te zasady współistnieją ze sobą, a zło bywa doświadczeniem paradoksalnie prowadzącym do dobra.Dramat Goethego oddziałuje silnie na literaturę polską. Do motywów faustycznych elementów nawiązywał np. Adam Mickiewicz w III części „Dziadów”, a także Juliusz Słowacki w „Kordianie” i w „Balladynie”.

Werteryzm - to również typ bohatera romantycznego, jednak wykreowany nieco inaczej. Typ ten wziął początek i nowi nazwę od bohatera powieści Goethego, zatytułowanej "Cierpienia młodego Wertera". Bohater werteryczny również jest idealistą i podobnie jak Giaur, kieruje się uczuciem,Werter jest młodym mężczyzną, traktuje miłość dość swobodnie. Był powodem miłosnej afery - związany z jedna z sióstr, rozkochał w sobie drugą. właśnie dlatego usuwa się na prowincje, przybywając do małego miasteczka Waldheim. Upatruje szczęścia w samotności, odsuwa się od ludzi, W początkowym okresie życia pustelniczego Werter przyznaje się jednak do swojej buntowniczej krwi, która wkrótce da o sobie znać. Na razie bohater snuje filozoficzne przemyślenia na temat ludzi, przyrody i nic nie zapowiada wielkich uczuciowych uniesień .Właśnie w takim stanie duch poznaje Lotte o czym pisze do przyjaciela. Bohater Werteryczny charakteryzuje się wybujałą przesadną uczuciowością, postrzega świat przez pryzmat własnych marzeń i poezji, niezgodą na zastane konwencje obyczajowe i moralne przy jednoczesnym braku konkretnego, zdecydowanego działania.Werter nie walczy o miłość ukochanej kobiety żyje marzeniami jest wykształcony oczytany i subtelny, nie potrafi odnaleźć się w rzeczywistości.

Bohater Renejski - to typ bohatera romantycznego powstały we Francji, to również romantyk, cierpiący na "chorobę wieku", pałający niechęcią do życia, znudzony własną biernością i rozczarowany rzeczywistością. Taki rodzaj bohatera pojawiał się już w twórczości Jana Jakuba Rousseau Musseta ("Spowiedź dziecięcia wieku") Główny bohater powieści Musseta, Oktaw, to człowiek nieprzystosowany, dręczony wewnętrznym niepokojem, który niszczy szczęście swoje i swojej ukochanej ciągłymi podejrzeniami i niezadowoleniem.czy Wiktora Hugo ("Nędznicy")Utwór w planach Wiktora Hugo miał być panoramicznym obrazem całego społeczeństwa francuskiego XIX wieku oraz wykładnią poglądów autora na kwestie sprawiedliwego porządku społecznego, walki z nędzą i wykluczeniem. Na kartach Nędzników, poprzez główne wątki fabularne oraz liczne dygresje o charakterze filozoficznym i historycznym, Hugo prezentuje swój program polityczny i społeczny, oparty na wartościach chrześcijańskich, wierze w możliwość pozytywnej przemiany każdego człowieka oraz w ciągły, obejmujący wszystkie dziedziny życia postęp.

Bohater Rosyjski - podobnie jak werteryczny zniechęcony do życia, nie widzi celu własnej egzystencji,

Prometeizm -Prometeizm to zjawisko o rodowodzie mitologicznym. Nazwa wywodzi się od półboga Prometeusza, który wybrał życie wśród ludzi i poświęcił się dla ich dobra. Wykradł ogień z Olimpu, za co został okrutnie ukarany: przywiązano go do skały, a orzeł codziennie pożerał jego wątrobę. Prometeizm jest postawą charakterystyczną dla mitologicznego Prometeusza, a więc polegającą na całkowitym poświęceniu własnego życia dla dobra ludzkości. Ponadto zachowanie to wiąże się z buntowniczym stosunkiem do rzeczywistości i Boga. Prometeizm jest zatem skrajnie indywidualistycznym działaniem wybitnej jednostki. W literaturze zjawisko to istnieje już od czasów starożytnych. Mit Prometeusza stał się przedmiotem zainteresowania np. greckiego tragediopisarza Ajschylosa, który napisał słynnego „Prometeusza skowanego”. Szczególne znaczenie prometeizm zyskał jednak w okresie romantyzmu. Stał się wręcz podstawą wyróżniającą bohatera romantycznego. Najistotniejszą wartością jest w obrębie prometeizmu walka o wolność nawet za cenę cierpienia i śmierci. Cechy takie można odnaleźć w zachowaniu Konrada z III części „Dziadów”, który bluźni przeciw Bogu i chce cierpieć za miliony. Prometeizm charakteryzuje również Kordiana Słowackiego .Warto zwrócić uwagę, że prometeizm był także w obrębie romantyzmu pojmowany zupełnie odmiennie. Z sytuacją taką mamy do czynienia u Cypriana Kamila Norwida w słynnym poemacie „Promethidion”. Sam tytuł nawiązuje do postaci mitologicznego Prometeusza. Norwid wydobywa jednak z bohatera nieco inne cechy niż pozostali romantycy. Jest on dla poety symbolem sztuki i pracy. To właśnie Prometeusz zainicjował przecież na ziemi te dwie dziedziny ludzkiej aktywności, które zdaniem Norwida są względem siebie nieodłączne. Dzięki nim realizują się w świecie najwyższe wartości etyczne, czyli Platońska triada piękna, dobra i prawdy.


Wallenrodyzm -to postawa ideowo-etyczna wywodząca się z powieści poetyckiej Adama Mickiewicza, pt. „Konrad Wallenrod” wydanej w 1828 r. Twórca kreśląc postać głównego bohatera, nawiązał do dzieła Machiavellego pt. „Książę”, propagującego etycznie dwuznaczną ideę, zgodnie z którą cel uświęca środki. Wallenrodyzm ma wiele wspólnego z makiawelizmem, a więc opiera się na przekonaniu, że należy sięgać po każdą metodę walki z wrogiem, pod warunkiem że jest skuteczna. Bohater wallenrodyczny to człowiek, który podstępem zdobywa względy przeciwnika, wciela się w rolę przyjaciela, a w rzeczywistości działa na jego szkodę. Mamy tu do czynienia z postawą ambiwalentną, ponieważ wallenrodyzm z punktu widzenia wroga jest zdradą. Zjawisko to ma w naszej historii i literaturze szczególne znaczenie, ponieważ stało się ideą polskiego społeczeństwa zniewolonego przez trzech zaborców, a potem odrodziło się po drugiej wojnie światowej w warunkach politycznego uzależnienia kraju od Związku Radzieckiego. Wallenrodyzm to przede wszystkim domena konspiratorów, którzy pozorując lojalność wobec okupanta, w rzeczywistości niszczą go. Polega on zatem na działaniu na rzecz własnej ojczyzny, ale pociąga za sobą koszty moralne. Szczególną popularnością bohater wallenrodyczny cieszył się w literaturze polskiej okresu komunizmu. Można tu wymienić przykłady takie, jak „Zły” Leopolda Tyrmanda, „Małą apokalipsę” Tadeusza Konwickiego czy prozę Władysława Lecha Terleckiego. Stefan Chwin uważa, że najważniejszy bohater pentalogii Terleckiego, czyli margrabia Aleksander Wielopolski jest typową realizacją wallenrodyzmu. Wallenrodyzm jako strategia wplątuje najpierw jednostki w dramat fałszywej samooceny, przekonane o swoich dobrych intencjach, nieświadomie poczynają wysługiwać się władzy. Następnie w dramat tego rodzaju uwikłać się może całe społeczeństwo: oddaje się ono wówczas nieszkodliwym spiskom za plecami nadzorców, praktykując na co dzień „dwójmyślenie”, sądząc, że walczy o wolność i może nawet częściowo ją osiągną, tymczasem jako struktura zachowuje się całkiem posłusznie i spełnia zamysły władzy.

Bohaterowie romantyczni ukazani w literaturze polskiej walczyli o wolność swego zniewolonego narodu, służyli ojczyźnie, byli bezinteresowni i altruistyczni. Przeżywali konflikt sumienia między honorem a zdradą, piękną ideą a niemoralnymi środkami wiodącymi do jej zrealizowania. Natomiast bohaterowie ukazani w europejskiej literaturze przeżywali często ból istnienia i buntowali się przeciw sztywnym konwenansom czy mieszczańskiej fałszywej moralności. Ludzie epoki romantyzmu bardzo często utożsamiali się z literackimi bohaterami.