Alegoria - postać, motyw lub fabuła mające poza znaczeniem dosłownym stały umowny sens przenośny, np. sowa to alegoria mądrości, pięta Achillesa to alegoria słaby punkt kogoś lub czegoś
Symbol - środek stylistyczny, który ma jedno znaczenie dosłowne i różną liczbę znaczeń ukrytych, np. czerwień to symbol miłości, zbrodni; róża to symbol miłości, piękna
Anafora - powtórzenie tego samego wyrazu lub zwrotu na początku kolejnych zdań, wersów, zwrotek, np.
A to jest moje miasto pod popiołem,
A to jest moja laska i wstążki prorockie,
A to jest moja głowa pełna wątpliwości.
Epifora - powtórzenie tego samego wyrazu lub zwrotu na końcu kolejnych zdań, wersów, zwrotek, np. "Gdy byłem dzieckiem, mówiłem jak dziecko, czułem jak dziecko, myślałem jak dziecko"
Animizacja (ożywienie) - nadanie przedmiotom, zjawiskom przyrody lub pojęciom abstrakcyjnym właściwości istot żywych, np. kwiat chodzi, drzewo biega
Personifikacja (uosobienie) - przypisywanie przedmiotom, zjawiskom, pojęciom abstrakcyjnym cech ludzkich, np. kwiat śpiewa, drzewo mówi
Antyteza - zestawienie dwóch przeciwnych znaczeniowo segmentów wypowiedzi, np. gromobicie ciszy, lepiej z mądrym zgubić, niż z głupim znaleźć
Apostrofa - bezpośredni zwrot do adresata, np. kochana mamo, wspaniała dziewczyno
Archaizm - wyraz, który wyszedł z użycia, np. powiastka - opowiastka, inszy - inni
Epitet - określenie rzeczownika, np. niebieski balon, czerwone krzesło
Hiperbola (przesadnia) - wyolbrzymienie cech przedmiotów, osób, zjawisk, np. morze łez, szatański pomiot
Inwokacja - rozbudowana apostrofa otwierająca utwór literacki, w której autor zwykle zwraca się do muzy itd. z prośbą o natchnienie, np. Gniew Achila, bogini, głoś, obfity w szkody; Gospodzinie Wszechmogący, nade wszystko stworzenie większy, pomoży mi to działo złożyć
Kontrast - ostra sprzeczność między zestawionymi przedmiotami, zjawiskami itp., np. gruby-chudy, wielki-malutki
Oksymoron - epitet sprzeczny np. gorzkie szczęście, zimne ognie
Onomatopeja - wyraz dźwiękonaśladowczy np. klask, bum
Paradoks - twierdzenie które wydaje się samozaprzeczeniem, a jednak zawiera jakąś prawdę, np. Życie jest zbyt poważne, by o nim poważnie mówić; pierwszym warunkiem nieśmiertelności jest śmierć
Parafraza - swobodna przeróbka utworu literackiego lub czyjejś wypowiedzi rozwijająca i modyfikująca treść pierwowzoru, np.
Pytanie: Czy w tej firmie jest ktoś w ogóle kompetentny do załatwienia mojej sprawy?
Parafraza: Czy dobrze rozumiem, ze pan poszukuje kompetentnej osoby, która załatwi pana sprawę?
Peryfraza (omówienie) - zastąpienie wyrazu przez szereg innych np. kula ognista-słońce, kraj klonowego liścia-kanada
Porównanie - figura stylistyczna składająca się z dwu członów połączonych wyrazami porównującymi, np. jak, niby, niż, wskazującymi na podobieństwo pewnych zjawisk lub przedmiotów, np. blady jak ściana, głupi jak koza
Powtórzenie - powtarzający się fragment jakiegoś tekstu, jakiejś wypowiedzi, np. Zieleń, zieleń, coraz więcej zieleni i przestrzeni.
Przenośnia (metafora) - skojarzenie dwóch zjawisk i przeniesieniu nazwy jednego zjawiska na drugie, np. stalowe nerwy, lodowate spojrzenie
Przerzutnia - przerzucenie do następnego wersu wyrazu lub kilku wyrazów należących treściowo do wersu poprzedniego, np.
"Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie,
Kto cię stracił. "
Pytanie retoryczne - pytanie sformułowane nie w celu uzyskania odpowiedzi, np. I po co to wszystko?, Widzisz?
Średniówka - stały, wewnętrzny podział międzywyrazowy, powtarzający się po tej samej liczbie sylab, np. Z wieczora na cześć | księdza zaproszono; Na pagórku niewielkim, | we brzozowym gaju,
Wykrzyknienie - podkreślenie uczuć za pomocą wykrzyknika, np. O rety!, Do licha!
Wyliczenie - wyliczenie elementów danej grupy np. gruszka, jabłko, banan