SZKIC POŁOŻENIA TATR z por. Tatr E i W

SZKIC POŁOŻENIA TATR

Z PORÓWNANIEM

TATR ZACHODNICH I WSCHODNICH

















1. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE:

Tatry wchodzą w skład Karpat wewnętrznych. Do Polski należy północna część masywu, długości około 52 km i szerokości 17 km. Maksymalne wyniesienie na terenie Polski to Rysy (2499 m n.p.m.). W obrębie polskich Tatr wyróżnić można dwa łańcuchy - Tatry Zachodnie oraz Tatry Wysokie (Wschodnie). Z Tatrami sąsiadują następujące krainy geograficzne: od północy Podhale, od południa Niżne Tatry, stanowiące część Karpat słowackich, od wschodu Pieniny (Beskid Sądecki, Góry Lewockie), od zachodu pasma Beskidu Żywieckiego i Magury Orawskiej. Tatry leżą na granicy dwóch zlewisk: zlewiska Morza Bałtyckiego (Tatry polskie, dorzecze Dunajca, kolor ciemnozielony na mapie oraz Tatry słowackie - Niżne Tatry, dorzecze Popradu, kolor żółty), oraz zlewiska Morza Czarnego (dorzecze Dunaju, kolor różowy).

































2. RÓŻNICE MIĘDZY TATRAMI ZACHODNIMI I WSCHODNIMI:

Przyczyna podziału polskich Tatr na Tatry Zachodnie oraz Tatry Wysokie leży w odmiennej budowie geologicznej tych łańcuchów.

Pasmo Tatr Zachodnich jest utworem geologicznie młodszym, zbudowanym głownie z tzw. serii osadowych (wierchowych), czyli płaszczowin reglowych i wierchowych (wapienie okresu kredy i jury). Rozciąga się ono od Wołowca poprzez Czerwone Wierchy do Przełęczy Liliowe. Bezwzględne wysokości w tej części Tatr rzadko przekraczają 2000 m n.p.m. (Krzesznica 2122 m n.p.m.). W tej części Tatr występuje wiele jaskiń krasowych.

Tatry Wysokie są utworzone przez starszy trzon krystaliczny, zbudowany głównie z granitu i łupków krystalicznych. Rozciągają się od Kasprowego Wierchu po Rysy. Obszar ten charakteryzuje się licznymi potokami oraz jeziorami cyrkowymi (Morskie Oko, Czarny Staw pod Rysami). Wysokości bezwzględne znacznie przekraczają 2000 m n.p.m.

Granicą między tymi pasmami jest Przełęcz Liliowe (1955 m n.p.m.).































SPIS MAP:

1. Tatry i sąsiednie krainy geograficzne - skala 1:2 500 000.

2. Dorzecza Polski południowej (fragment) - skala 1:5 000 000.

3. Tatry - skala 1:250 000.

4. Tatry - podział - skala 1:250 000.





BIBLIOGRAFIA:

1. "Geografia Polski", Podręcznik dla szkół ponadpodstawowych, red. E. Świtalski, Z. Preisner, Oficyna Wydawnicza "Turpress", Toruń 1999.

2. "Geograficzny Atlas Polski", PPWK im. Eugeniusza Romera S.A., wyd. V, Warszawa - Wrocław 1999.

3. "Atlas Geograficzny dla klasy 4", PPWK im. Eugeniusza Romera S.A., Wyd. III, Warszawa - Wrocław 1997.

4. "Świat - Atlas geograficzny z częścią encyklopedyczną", PPWK im. Eugeniusza Romera S.A., wyd. I, Warszawa - Wrocław 1995.

5. "Tatrzański Park Narodowy - Mapa Turystyczna", PPWK im. Eugeniusza Romera S.A.