Saturn jest szóstą planeta układu słonecznego

Księżyce Saturna
Największy z nich - Tytan, został odkryty przez Huygensa już w 1655 roku. Cztery następne księżyce odkrył Giovanni Domenico Cassini w tym samym stuleciu, a w drugiej połowie XVIII wieku kolejne dwa satelity - F. W. Herschel. W końcu XIX wieku znanych było już 9 księżyców Saturna, a w następnym stuleciu listę wzbogacono jeszcze o 9 nowych. Dzięki licznym zdjęciom przesłanym przez próbniki kosmiczne Voyager 1 Voyager 2 udało się odkryć kolejne księżyce Saturna. Tytan, oprócz dużych rozmiarów, spośród pozostałych księżyców Układu Słonecznego wyróżnia się gęstą atmosferą, która sprawia, że wahania temperatury na jego powierzchni nie przekraczają 3 K. Powierzchnia tego satelity jest bardzo zimna, jej średnia temperatura wynosi tylko 92 K. Głównym składnikiem atmosfery Tytana jest azot (94 %) i metan (około 6 %). Warstwy mgieł i aerozoli, rozpraszające promienie słoneczne, sprawiają, że Tytan widoczny jest z Ziemi jako glob o pomarańczowym zabarwieniu. Satelity Saturna (naukowcy są przekonani, że może być ich nawet 22) w większości charakteryzują się powierzchnią poszarpaną kraterami uderzeniowymi. Największy krater, o średnicy przekraczającej 100 kilometrów, ma Mimas - księżyc, którego średnica nie sięga nawet 400 kilometrów. Krater zajmuje więc ogromną część powierzchni tego maleńkiego satelity. Tethys ma ogromny rów głębokości 4-5 kilometrów i szerokości 100 kilometrów oraz liczne kratery, a Rhea pełna jest kraterów o bardzo nieregularnych kształtach. Japetos posiada czapy biegunowe, a Dione - białe smugi. Możliwe, że są one pęknięciami powierzchni globu, wypełnionymi zamarzniętą materią. Jedynie Enkelados charakteryzuje się niespotykanie gładką powierzchnią.

Pierścienie Saturna
ierścienie Saturna są zjawiskiem wyjątkowym. Jako pierwszy zaobserwował je Galileusz w 1610 roku, lecz wówczas uznał je za wyrostki boczne planety. Dopiero w roku 1609 Huygens rozpoznał "te wyrostki" jako cienki pierścień leżący ściśle w płaszczyźnie równika planetarnego i w żadnym miejscu nie dotykającym powierzchni Saturna. Dzięki dalszym obserwacjom stwierdzono, że mamy do czynienia nie z jednym lecz kilkoma pierścieniami rozdzielonymi "ciemnymi" przerwami. Fotografie z sondy Voyager pokazały, że w rzeczywistości wokół Saturna rąży niezliczona ilość pierścieni, rozciągających się od 9000 - 77000 km od powierzchni planety, a więc posiadające szerokość większą od promienia Saturna, mają zarazem znikomą grubość około 3 km. Pierścienie składają się z krążących wokół Saturna brył, najprawdopodobniej lodowych, o rozmiarach od kilku centymetrów do około 100 m. Układ pierścieni Saturna podzielono na 7 podstawowych obręczy o nazwach: D, C, B, A, F, G, E (w kolejności od powierzchni planety). Pierścienie A, B, C - utworzone są z oblodzonych bryłek skalnych lub z bryłek lodowo-pyłowych. Szerokość pierścienia D - najbliższego Saturnowi, wynosi 7400 kilometrów, a najbardziej charakterystyczną cechą jest niska koncentracja okruchów tworzącej go materii. Następnym głównym pierścieniem jest pierścień C, którego wyróżniają dwie szczeliny. Dalej (ok. 92 000 km od środ-ka Saturna) pojawia się brzeg najmniej przezroczystego, a zarazem najjaśniejszego pierścienia B, którego struktura jest bardzo skomplikowana. Między pierścieniami A i B istnieje przerwa zwana Przerwą Cassiniego. Rozciąga się ona na szerokości około 4700 kilometrów i jest zbiorem kilkunastu cieniutkich pierścieni. Za przerwą Cassiniego pojawia się brzeg pierścienia A. Pierścień ten ma przerwę szerokości 320 kilometrów, zwaną przerwą Enckego, w której istnieją dwie lub trzy cienkie obręcze drobnych bryłek materii. Zewnętrzny brzeg pierścienia A jest bardzo wyraźny i sąsiaduje z cienkim pierścieniem F, oddalonym o prawie 4000 kilometrów. Kolejny pierścień G (oddalony od Saturna o 170000 km) ma prostą strukturę. Ostatnim, zewnętrznym pierścieniem Saturna jest słabo zaznaczony, rozmyty otok E. Pierścienie Saturna powstały najprawdopodobniej jako wynik rozerwania księżyca przez macierzystą planetę, w tym przypadku - Saturna. Jest to możliwe na skutek ogromnych sił pływowych planety działających na "zbłąkany" księżyc. Bliższy planety kraniec księżyca odczuwa większe przyciąganie grawitacyjne niż jego przeciwna strona. Im bliżej planety taki księżyc się znajduje, tym większe są różnice między przyciąganiem obu stron. Blisko planety istnieje taka orbita, na której siły pływowe, są wystarczająco silne, by rozerwać zwykłą skałę. Możliwe jest również, że pierścienie są materią, jaka pozostała po utworzeniu się planet i księżyców.

Powierzchnia Saturna
aturn podobnie jak i Jowisz nie posiada powierzchni w postaci zestalonej skorupy (typowej dla wszystkich planet grupy ziemskiej). Przejście atmosfery w planetę zachodzi w sposób ciągły, podobnie jak u Jowisza, z tą tylko różnicą, że otok gazowy Saturna jest o wiele grubszy i gęstszy niż u Jowisza. Tak więc gazowy wodór cząsteczkowy (który zalicza się jeszcze do atmosfery) stopniowo przechodzi w ciekły wodór metaliczny, a ten z kolei w gorący lód, znajdujący się pod ogromnym ciśnieniem. Wewnątrz warstwy lodowej, w centrum planety, znajduje się rdzeń złożony z glinokrzemianów oraz żelaza. Masa tego jądra oceniana jest na prawie 15 procent całkowitej masy globu, a jego temperatura sięga dziesiątek tysięcy kelwinów.