Działalność lodowca kontynentalnego w Polsce.

Ostatnim wielkim wydarzeniem geologicznym, które miało wpływ na budowę geologiczną Polski oraz jej ukształtowanie powierzchni, a także dużej części Europy było zlodowacenie plejstoceńskie. Na przełomie trzeciorzędu i czwartorzędu nastąpiło znaczne wychłodzenie klimatu przy jednoczesnym wzroście opadów. Sprzyjało to gromadzeniu się wielkich mas śniegu, które z czasem przekształcały się w lodowce. Głównym ośrodkiem zlodowaceń w Europie była Skandynawia, skąd grube masy lądolodu objęły dużą część Europy Środkowej.

W Polsce wyróżnia się co najmniej trzy zlodowacenia:
- południowopolskie (Sanu II), zwane krakowskim, które oparło się o Karpaty i Sudety,
- środkowopolskie (Odry), które zatrzymało się na pasie wyżyn środkowopolskich i Sudetach
- północnopolskie (Wisły), zwane bałtyckim, które wyznaczają pojezierza

Formy rzeźby wytworzone przez lądolód:

- młodoglacjalne – są one najlepiej zachowane i są wytworzone przez zlodowacenie bałtyckie, powstały one w wyniku działalności lądolodu i wód polodowcowych.

formy powstałe przed czołem lądolodu:
* moreny czołowe – mają kształt wałów lub wzgórz, ciągnących się wzdłuż stojącego tutaj przez jakiś czas czoła lodowca. Wały moren czołowych tworzą między innymi wzniesienia takie jak: Wierzyca, Dylewska Góra, Szeskie Wzgórza.
* pola sandrowe – piaszczyste pola powstały przez akumulacyjna działalność wód roztopowych, są to między innymi: sandry tucholskie i augustowskie
* pradoliny – szerokie doliny o płaskim dnie utworzone przez wody wypływające spod lodowca, które łączyły się z wodami płynącymi od południa i wspólnie, jako wielkie rzeki płynęły na zachód. Należą do nich: pradolina Warszawsko-Berlińska, Toruńsko-Eberswaldzka, Wrocławsko-Magdeburska, Głogowsko-Barucka

formy powstałe na terenie objętym lodowcem
* faliste moreny denne
* drumliny – zespoły wydłużonych wzgórz, o zaokrąglonych, ciągnących się w kierunku prostopadłym do czoła lodowca, są to między innymi: zespoły na Pojezierzu Dobrzyńskim,
* ozy – pagórki w kształcie długich, falistych wałów, zbudowane z piasków i żwirów, powstały w tunelu którym płynęła rzeka polodowcowa, są to miedzy innymi: oz koło Mrągowa, ozy w okolicach Poznania
* kemy – zwykle regularne w kształcie pagórki, utworzone w obniżeniach lub szczelinach, między bryłami, na które rozpadał się topniejący lód
* jeziora rynnowe – długie, wąskie, głębokie i o urozmaiconej rzeźbie dna jeziora, są to miedzy innymi: jezioro Gopło, Raduńskie, Drawskie, Wdzydze
* jeziora moreny dennej – jeziora o urozmaiconej linii brzegowej i małych głębokościach, są to między innymi: Śniardwy i Wigry
* jeziora wytopiskowe
* głazy narzutowe

- formy rzeźby staroglacjalnej – obejmują zlodowacenie południowopolskie i środkowopolskie, są to zniszczone formy polodowcowe
* mniej wyraziste pradoliny
* brak jezior, czasami bagna
* rzadkie moreny czołowe

- formy peryglacjalne – formy utworzone na przedpolu lodowca wskutek procesów erozji, akumulacji i wietrzenia mrozowego
* gołoborza (Góry Świętokrzyskie)
* wydmy piaszczyste
* pokrywy lessowe (Wyżyna Lubelska, Wyżyna Kielecko-Sandomierska, przedgórze sudeckie)