Rycerstwo

Rycerstwo stanowiło siłę zbrojną władcy i państwa. Ich głównym zajęciem była walka, a umiejętności i uzbrojenie rycerzy decydowały o sile zbrojnej państwa. W czasie wojny zawsze stawali do obrony kraju i króla. Brali również udział w wyprawach wojennych. Rycerze cenili honor bardziej niż własne życie. Wymagano od nich bardzo wiele. Rycerz musiał odznaczać się odwagą, dbałością o honor swój i swojego władcy, a także wiernością wobec seniora, wybranej damy i ojczyzny. Rycerz winien być człowiekiem pobożnym i oddanym Bogu. Inne cechy rycerstwa to męstwo. We fragmencie "Pieśni o Rolandzie" znajdujemy następujące słowa: "...hańba temu, który wprzód nie sprzeda się drogo." Rycerz powinien wykazywać się mistrzostwem w rycerskim rzemiośle, nadludzką siłą i przyjaźnią rycerską. Rycerzem mógł być tylko ten, kto pochodził z rycerskiego rodu lub człowiek uznany godnym noszenia tytułu rycerza.

Sztuki walki i obowiązków rycerskich chłopcy uczyli się już od najmłodszych lat. Najpierw jako paziowie - oddani przez rodziców na wychowanie do zamku rycerskiego poznawali sztukę śpiewu, tańca i dobrych manier. Czas wypełniało im usługiwanie do stołu starszym oraz ćwiczenia sprawnościowe. Przygotowując się do rycerskiego rzemiosła, uczyli się jeździć konno, władać bronią, polować i nosić zbroję. Między 16 a 23 rokiem życia młodzieniec stawał się giermkiem doświadczonych rycerzy. Bezpośrednio od nich poznawał tajniki wojennego rzemiosła. Uczestniczył w polowaniach, zajmował sie końmi, czyścił zbroję swojego pana, często nawet towarzyszył mu w turniejech rycerskich. Wówczas, gdy giermek wykazał się dojrzałością, umiejętnością walki i odwagą był pasowany na rycerza.

Pasowanie na rycerza było ceremonią religijną i wielką uroczystością dla wszystkich mieszkańców zamku. Po nocy spędzonej na modlitwach oraz po przyjęciu komunii świętej giermek składał przysięgę wierności zasadom rycerskim. Przysięgę tę składał na ręce możnego pana lub dostojnika kościelnego. Podczas pasowania- pan, który przyjmował przysięgę giermka, lekko uderzał go mieczem w ramie i wypowiadał słowa: ,,Pasuję cię na rycerza". Następnie giermek otrzymywał ostrogi i pas rycerski, przy którym mógł nosić miecz. Dopiero po pasowaniu giermek mógł nazywać się rycerzem. Uroczystość pasowania kończyła się turniejem rycerskim, który był ulubioną rozrywką rycerzy w czasie pokoju. Podczas turnieju rycerze popisywali się swoją zręcznością i umiejętnością walki. Ich potyczki odbywały się według ściśle określonych zasad i były nadzorowane przez sędziów. Damy wręczały nagrody zwycięzcom turnieju.

W średniowieczu, tak jak w każdej innej epoce, propagowano różne wzorce osobowe. Ukazywano między innymi wizerunek idealnego i nieskazitelnego rycerza chrześcijańskiego, co cechowało utwory należące do epiki rycerskiej. Podręczny Słownik Języka Polskiego wyjaśnia ideał jako coś absolutnie doskonałego, wzór doskonałości, okaz najdoskonalszy, który jest normą, probierzem przy ocenie innych jednostek tego rodzaju. Tak więc idealny rycerz był wzorcem dla wszystkich innych ludzi, najwyższym celem dążeń i pragnień.
Doskonały wojownik musiał spełniać wiele warunków: musiał być odważny, waleczny, oddany Bogu, ojczyźnie i swojemu władcy. Celem średniowiecznego rycerza była walka w obronie wiary lub poszukiwanie Świętego Graala- naczynia, w którym podczas Ostatniej Wieczerzy znalazła się krew Jezusa.

Za wzór rycerza chrześcijańskiego uznawany jest Hrabia Roland. Świadczą o tym jego cechy – jak rycerz walczył i umierał, kochał, służył swej ojczyźnie, wreszcie oddał za nią życie, wiernie służył cesarzowi, a mając do wyboru hańbę lub śmierć – wybrał tę drugą. Ale nie był poddanym jedynie Karola Wielkiego. Równie gorliwie służył Bogu, w Jego imię szerzył chrześcijaństwo – mieczem i siłą. To, co umiał najlepiej, robił dla Boga i ojczyzny. Roland był znany w całej Francji, gdzie lud go wielbił i w krajach pogańskich, gdzie bano się go wielce. Jego czyny, męstwo i odwaga były sławne w całej ówczesnej Europie i nie tylko. Poganie mogli mu dorównać tylko mając wojsko wielokrotnie silniejsze od jego, a gdy udało się im go zabić, sami przy tym zginęli.

Innym rycerzem wartym opisania jest Tristan, wychowanek i przyjaciel króla Marka. Był odważny, rycerski, mężny i oddany swojemu władcy. Tymczasem miłość, jaką obdarzył Izoldę, żonę króla Marka, spowodowała, że zmienił się on nie do poznania. Od tej chwili widział w Marku swego rywala. Rycerz dopuścił się zdrady króla, postępował haniebnie i robił wszystko, byle tylko być blisko ukochanej. Miłość Tristana i Izoldy stała się źródłem radości i cierpienia obojga zakochanych, ale przede wszystkim stała się ich tragedią.
Tristan był rozdarty wewnętrznie. Kochał jednocześnie Izoldę oraz króla Marka. Wybranie jakiegokolwiek wyjścia stałoby się przyczyną tragedii. Jest to postać podobna w jakimś stopniu do Antygony- postaci tragicznej. Znalazła się ona, tak jak Tristan, w sytuacji, w której każdy wybór oznacza tragedię.

Źródła:
„Dzieje Tristana i Izoldy”, Józef Bedier,
„Pieśń o Rolandzie”, Anonim,
„Internet”. ---.