Wulkanizm

<BR>
<BR>Wulkanizmem nazywamy ogół zjawisk związanych z wydostawaniem się law i towarzyszących im stałych i gazowych substancji na powierzchnie i je zastyganiem.
<BR>
<BR>Klasyfikacja wulkanów:
<BR>- ze względu na kształt otworu, jakim wydostają się lawy i inne substancje
<BR> szczelina ( od kilkuset metrów do około 20 km )
<BR> krater ( otwór w kształcie lejka )
<BR>- ze względu na kształt stożka
<BR> tarczowe – budowane przez lawy zasadowe, nachylenie stoków łagodne, wybuch przebiega spokojnie
<BR> stożkowe – powstają z law kwaśnych i innych produktów wybuchu, strome stoki
<BR>
<BR>Magma wydobyta na powierzchnie nosi nazwę lawy.
<BR>
<BR>Poza magma innymi produktami erupcji wulkanicznej są:
<BR>- gazy – para wodna, tlenek i dwutlenek węgla, fluor, chlor, wodór, siarkowodór, metan, azot
<BR>- utwory piroklastyczne - wydostają się podczas gwałtownych wybuchów, są wynikiem rozkruszenia starych skał, jak również zastygłej w powietrzu rozpylonej, płynnej lawy. Mogą to być bomby wulkaniczne, kamyki, piaski, pyły, lapille lub pumeksy ( bryły lawy zawierające gaz, zastygłe w powietrzu). Popioły i piaski osadzone na ziemi tworzą pokłady tufów wulkanicznych.
<BR>
<BR>Skutki wybuchów wulkanów:
<BR>- gorące chmury
<BR>- topnienie śniegów pokrywających szczyty i zbocza ich stożków
<BR>- lawiny i spływy błotne
<BR>
<BR>Z występowaniem wulkanów związana jest obecność gorących źródeł, między innymi gejzerów (Nowa Zelandia, Islandia).
<BR>
<BR>Wybuch wulkanu może spowodować powstanie kaldery. Są to ogromne kotły, powstałe wskutek rozerwania starego stożka lub jego zapadnięcia po opróżnieniu zbiornika magmy.
<BR>
<BR>Wybuchy powodują też pojawienie lub zniknięcie wysp wulkanicznych, a także towarzyszące trzęsieniom ziemi tsunami.
<BR>
<BR>Rozmieszczenie wulkanów:
<BR>- w miejscach schodzenia i rozchodzenia płyt litosfery – wyspy japońskie, indonezyjskie, pacyficzne wybrzeże Ameryki, basen Morza Śródziemnego, Wielkie rowy Afrykańskie
<BR>- plamy gorące – Hawaje
<BR>
<BR>Wulkany mogą być:
<BR>- wygasłe (jest ich najwięcej)
<BR>- drzemiące
<BR>- czynne
<BR>
<BR>Wulkany:
<BR>EUROPA - Etna, Stromboli, Hekla
<BR>AZJA – Fudzi San
<BR>AFRYKA – Kamerun
<BR>AM. POŁ. – Gualatieri, Cotopaxi
<BR>AM. PÓŁ – Rainer
<BR>OCEANIA – Manua Loa
<BR>ANTARKTYDA – Erebus