Zanieczyszczenie wód w Polsce

Całkowita ilość wody w przyrodzie jest stała, woda jest w ciągłym obiegu. Większość wody jest w oceanach. Na ląd trafia woda z opadów atmosferycznych. Część tej wody wyparowuje, reszta wsiąka w grunt. Woda jest środowiskiem życia oraz składnikiem wszystkich organizmów. Wykorzystywana jest przez człowieka w gospodarstwie, przemyśle, rolnictwie, leśnictwie. Zużycie wody przez ludzi zwiększa się każdego roku. W Polsce w 1993 roku wykorzystano ok. 12 278 mln m3 wody. Stan wód powierzchniowych w Polsce ulega systematycznemu pogorszeniu. Jakość wody określa się na podstawie analizy cech fizyko-chemicznych i biologicznych, takich jak np. temperatura, smak, zapach, współczynnik pH, twardość, mętność, zapotrzebowanie na tlen, miano Coli. Uwzględniając analizy, wyróżniono 3 klasy czystości wód.

Klasa I – wody czyste, nadające się do spożycia, wykorzystywane w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym. W wodzie klasy pierwszej występuje ilość tlenu równa nasyceniu. Ilość bakterii wynosi poniżej 10 000 w cm3. Dno zbiornika jest pozbawione fermentujących osadów.
Klasa II – oznacza wodę, którą można wykorzystać do chowu i hodowli zwierząt. Zawartość tlenu osiąga połowę nasycenia. Liczba bakterii wynosi poniżej 100 000 w cm3 wody.
Klasa III – to woda, którą można wykorzystać w przemyśle oraz uprawach rolniczych. W wodzie tej występują niedobory tlenu. Pojawiają się zakwity. Ilość bakterii przekracza 100 000 w cm3.

Wody, które są zanieczyszczone, a wyniki przeprowadzonych analiz nie odpowiadają normom wodami pozaklasowymi. W Polsce (dane z 1993 r. ) ok. 54% wód powierzchniowych jest nadmiernie zanieczyszczonych.

Wody zanieczyszczone są:
- produktami naturalnymi,
- zanieczyszczeniami z atmosfery (związki siarki, azotu),
- zanieczyszczeniami pochodzącymi z przemysłu (tzw. ścieki przemysłowe),
- zanieczyszczeniami komunalnymi (ścieki).

Zmniejszenie zanieczyszczeń wody umożliwiają:
- zmniejszenie ilości produkowanych ścieków,
- utylizacja wody przemysłowej,
- zabezpieczenie składowisk odpadów,
- oczyszczenie (mechaniczne, biologiczne, chemiczne) ścieków komunalnych i przemysłowych.

Zanieczyszczenie powietrza w Polsce
Powietrze atmosferyczne jest mieszaniną gazów (azotu, tlenu, dwutlenku węgla, gazów szlachetnych), pary wodnej oraz zanieczyszczeń. Zanieczyszczenia powietrza mogą mieć pochodzenie naturalne (jako skutek działalności wulkanów, erozji gleb i skał, pożarów lasów) oraz antropogeniczne powstające jako skutek działalności przemysłowej, transportu oraz elektrociepłowni.
Wyróżniamy dwa rodzaje zanieczyszczeń powietrza:
pyłowe (popiół, pył, np. z cementowni, metale ciężkie),
gazowe (tlenki siarki, węgla i azotu).
Emisja gazów i pyłów w Polsce jest bardzo duża. Wzrastała wraz z rozwojem przemysłu i komunikacji.
Wszystkie zanieczyszczenia powietrza mają na organizm człowieka działanie toksyczne, rakotwórcze, mutagenne. Istnieje potrzeba zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza poprzez zastosowanie odpylaczy (suchych, mokrych), wprowadzenie benzyny bezołowiowej, wykorzystywanie naturalnych źródeł energii, ograniczenie zużycia węgla, tworzenie i poszerzanie pasów zieleni wokół zakładów przemysłowych i szlaków komunikacyjnych.

Zanieczyszczenie gleb w Polsce
Gleba jest wykorzystywaną fizycznie, biologicznie wierzchnią warstwą skorupy ziemskiej. Jest środowiskiem życia, zaopatrującym organizmy w związki mineralne i wodę. Jakość gleby zależy od wielu elementów (pochodzenia gleby – właściwości skały macierzystej, klimatu, roślinności, organizmów zwierzęcych oraz mikroorganizmów). Na jakość gleby ma wpływ działalność człowieka (np. użyźnianie, wyjaławianie, nawadnianie, wysuszanie). Zanieczyszczanie gleby oznacza przedostawanie się do niej różnorodnych substancji o właściwościach degradacyjnych (zmieniających jej właściwości). Do związków szkodliwych zaliczamy: pestycydy, związki radioaktywne, gazy (np. tlenki azotu i siarki), pyły z metalami ciężkimi.

Większość tych związków kumuluje się w powierzchniowej warstwie, reszta wymywana jest głębiej (związki te trafiają do wód gruntowych).

Degradacja gleby oznacza:
- zakwaszanie gleby (gleba kwaśna uniemożliwia wzrost roślin),
- zmianę właściwości chemicznych gleby w wyniku chemicznego zanieczyszczenia,
- zniekształcenie i zniszczenie gleby,
- odwodnienie gleby,
- zatrucie gleby (nadmiar wszelkich związków trafia do organizmów roślinnych, a następnie do człowieka).

Zdegradowaną glebę można poddać rekultywacji technicznej lub biologicznej; niestety, nie pozwala ten proces osiągnąć stanu wyjściowego.

Gleby w Polsce wykazują dużą różnorodność pod względem budowy i właściwości fizycznych. W Polsce dominują gleby średnio-urodzajne o dużym zagrożeniu erozyjnym, deficycie wodnym, skażeniu pestycydami, zakwaszeniu.