Tadeusz Różewicz - wiersze (notatki)

Tadeusz Różewicz - „Ocalony"
kompozycja klamrowa (pierścieniowa), widać symetrię, dwudzielność w budowie, przedostania wyeksponowana specyficzne zestawienia - zest. składni (człowiek i zwierzę, miłość i nienawiść), paradoks - zestawia przeciwstawne pojęcia brak środków poetycznych, poezja ascetyczna, bo środki poetyckie upiększają, ważniejsza treść, celowo nie stosując środków poetyckich uzyskuje efekt - świat pusty, wypalony, pozbawiony wartości („człowieka tak się zabija jak zwierzę"), doszło do sytuacji zaniku różnicy, nie ma wart. odróżniających człow. od zwierz.
relatywizm moralny - obowiązująca postawa (np. szef z opowiadania Borowskiego)
podmiot liryczny: ocalałem i szukam - czasowniki charakteryzują sytuację podm. lir.
szuka kogoś, kto przywróci porządek; jest chaos, niczego nie dostrzega,
wszystko przemieszane; niech stworzy świat od nowa, bo przeżycia wojenne
spowodowały przeświadczenie o tym, że świat się skoczył, bieg dziejów
dobiegł kresu, że funkcjonuje w próżni i potrzeba nowego mitu kreacyjnego;
on wie, że ocalał i że był prowadzony na rzeź
ten wiersz - stan świadomości człowieka ocalałego

„Lament"
usprawiedliwia się, zwraca się ze swoim wyznaniem, z prośbą o wysłuchanie, spowiedź w formie lamentacji
czuje się winny, jest narzędziem ślepym jak miecz w dłoni kata, jest winny o tyle, o ile dał się wykorzystać, zamordował człowieka (w sensie fizycznycm lub psychicznym - w sobie, odczłowieczyć)
zwraca się do: ojca (reprezentant pokolenia, które wychowało, należy do pzreszłości, w innym świecie wychowywane) i ludzi współczesnych
ich rola - spowiednik i świadek (zbrodni przez niego popełnionej)
utożsamia się z pokoleniem ludzi młodych, które dało się wykorzystać, uległo (Proszę państwa do gazu)
ma ręce zbrukane we krwi (Lady Makbet), sytuacja symboliczna, nosi w sobie poczucie winy
gładzenie piersi - sytuacja szczególna, miłość, ale nie jest szczera, prawdziwa
- ktoś z „czerwonymi palacami" nie może prawdziwie kochać
jest młody fizycznie, zewn., duszę ma starego człowieka; tylko pozornie
zachował wszystkie atrybuty młodości, jest wyczerpany wewnętrznie,
zniszczony, nie ma optymizmu, idealizmu, spontaniczności, młodzieńczej
radości z życia, zabił w sobie człowieka
nie wierzy, że może być odpuszczone to, co było, zatracił wiarę w to, co
objawione, w dogmaty
ogrom zbrodni jest nie do odpuszczenia, że te zbrodnie już na zawsze
pozostaną w psychice człowieka takiego jak on
zabił w sobie wszelki pierwiastek duchowy, człowieka, jest tylko
cielesność, a cielesność nie zmartwychwstaje
anafora - łączy 3 ostatnie wersy (służy: uspójnieniu, spiętrzeniu
argumentów lub hiperbolizuje
I zwrotka - określa sytuację liryczną, zwraca się z prośbą
prezentacja sytuacji pokolenia, które przeżyło
język potoczny, niektóre stwierdzenia nacechowane stylistycznie
(„uśmiech cherubiński", „puch nad słodką wargą")