Epika. Podział epiki. Cechy epiki na przykładzie

Epika – jeden z trzech podstawowych rodzajów literackich, obejmujący utwory, w których świat przedstawiony ma charakter fabularny, podmiot literacki występuje jako narrator i podstawową formę wypowiedzi stanowi narracja. Utwór epicki składa się z dwóch płaszczyzn: tego, co ukazana w dziele oraz tego, kto przedstawia ów świat, czyli narratora. Zwykle te płaszczyzny funkcjonują rozdzielnie, dzieli je dystans czasowy, narrator nie należy do świata przedstawionego. Czas epicki nie jest odpowiednikiem gramatycznego czasu przeszłego (określającego to, co było przed aktem wypowiedzi, w relacji do czasu tego aktu), często bowiem porządek czasowy epiki ma charakter bezwzględny: nie odnosi się do żadnej teraźniejszości aktu mówienia, lecz do wewnętrznych stosunków opowiadanej historii.

Epika dzieli się na:
- Epos – poemat epicki, często wielkich rozmiarów, jest fundamentem, literatury klasycznej. Wiele dzieł narodowych jest napisanych właśnie w formie eposu, np. „Pan Tadeusz”
- Powieść-długi utwór epicki pisany prozą o rozbudowanej, wielowątkowej fabule, np. „Quo Vadis”
- Nowela-krótki utwór literacki pisany najczęściej prozą (zdarzają się wierszowane) z jednowątkową fabułą, o wyraziście zarysowanej akcji, np. „De Kameron”

„Pan Tadeusz” – poemat epicki, w którym dzięki łączeniu w jedną całość motywów różnych religii i systemów filozoficznych udało się scalić humor z wyrażeniem uczuć i przeżyć osobistych, a także dać tęskniącym emigrantom doskonałą wizję nieosiągalnej ojczyzny.

„Quo Vadis ” - powieść o czasach cesarza rzymskiego Nerona. Sienkiewicz odtworzył w niej wydarzenia w Rzymie pod koniec panowania Nerona i na ich tle przedstawił postać starożytnego poety Petroniusza. Tematem powieści stała się miłość Petroniusza do zakładniczki Ligii.

„De Kameron” - zbiór 100 nowel, gdzie kilka dam i młodzieńców florenckich opowiada historie śmieszne pełne obrazów obyczajowych epoki, szczególnie jeśli chodzi o życie erotyczne.

Cechy epiki na przykładzie „Władcy Pierścieni”:
- powieść o charakterze fabularnym
- rozbudowana fabuła
- skomplikowany i czasoprzestrzenny układ wątków
- narracja organizuje fabułę
- nie odnosi się do żadnej teraźniejszości, ale do wewnętrznych stosunków opowiadanej historii
- podstawową formę wypowiedzi stanowi narracja (narrator wszechwiedzący)
- narratora i postacie dzieli dystans czasowy